Moda dünyasının gizli cinsiyet kodu: Kadın ve erkeklerin gömlek düğmeleri neden ters yönlerde?
Hiç dikkat ettiniz mi, erkeklerin gömlek düğmeleri sağda, kadınlarınki ise solda yer alır. Günümüzde sıradan bir detay gibi görünen bu fark, aslında yüzyıllar öncesine dayanan toplumsal alışkanlıkların bir yansıması. Gömlek düğmelerinin yönü, geçmişin sınıf ve cinsiyet rollerini bugün hâlâ nasıl taşıdığının küçük ama etkili bir örneği!
Gömlek düğmelerinin kadın ve erkeklerde farklı yönlerde yer alması, pek çok kişinin fark ettiği ama nedenini bilmediği kültürel bir detay. Erkek gömleklerinin düğmeleri sağda, kadınlarınki ise soldadır. Bu farkın günümüzde herhangi bir işlevi kalmamış olsa da, kökeni yüzyıllar öncesine, toplumsal sınıflar ve cinsiyet rollerine dayanan alışkanlıklara uzanıyor.
ERKEKLERDE SAĞ TARAFA DÜĞME KOYMANIN NEDENİ
Tarih boyunca erkekler çoğunlukla silah taşıdı ve düğmelerin sağda olması, kılıçlarını çekerken veya kıyafetlerini hızlıca giyerken kolaylık sağlıyordu. Ayrıca erkekler genellikle kıyafetlerini kendileri giydiği için sağ elle düğme iliklemek pratik bir çözümdü. Erkek gömleklerinin bugünkü düğme yönü de bu alışkanlıktan miras kaldı.
KADINLARDA SOL TARAFA DÜĞME KOYMANIN NEDENİ
Kadınlar tarih boyunca çoğu zaman hizmetçilerin yardımıyla giydiriliyordu. Düğmelerin solda olması, karşıdan bakıldığında sağ elini kullanan hizmetçilerin düğmeleri daha rahat ilikleyebilmesini sağlıyordu. Bu düzenleme özellikle 19. yüzyılda zengin sınıflarda yaygındı. Kadın kıyafetlerinde düğmelerin sola yerleştirilmesi, zamanla gelenek halini aldı ve hazır giyim sektörüne de bu şekilde yansıdı.
MODA VE CİNSİYET KODLARI
Bu farklılık sadece pratik nedenlere değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet normlarına da işaret ediyor. Düğmelerin yönü, zamanla kadın ve erkek modasını ayırt etmek için kullanılan simgesel bir unsur hâline geldi. Moda endüstrisi bu farkı sürdürerek, tüketicinin cinsiyet kimliğine göre ürün seçimini kolaylaştırmış oldu.
BUGÜN ARTIK SADECE BİR GELENEK
Günümüzde artık kimse gömleğini kılıç kuşanırken giymiyor ya da hizmetçi yardımıyla sabah hazırlanmıyor. Ancak düğme yönü farkı hâlâ sürüyor. Bu durum, modanın nasıl geleneksel kalıpları taşıyabildiğini ve tarihin günlük yaşamda nasıl izler bıraktığını gösteriyor.
