Musluktan damlayan suyun sesi sizi çıldırtıyorsa "misofoni" sahibi olabilirsiniz!
Günlük hayatta sık sık duyduğumuz sesler bazı insanlar için dayanılmaz olabilir. Çiğneme sesi, saat tik takları ya da su damlaması, bu kişilerde yoğun bir huzursuzluk ve hatta öfke yaratabilir. Eğer siz de böyle hisler yaşıyorsanız, misofoniye sahip olabilirsiniz. Peki, bu durum nedir ve çözüm yolları var mı?
Bazı sesler neden bazı insanlar için dayanılmaz hale gelir? Misofoni adı verilen bu durum, tetikleyici seslere karşı yoğun duygusal ve fiziksel tepkiler verilmesine neden olur. Misofoninin nedenleri, belirtileri ve başa çıkma yöntemlerini sizin için derledik...
MİSOFONİ NEDİR?
Günlük hayatta duyduğunuz bazı sesler sizi aniden sinirlendiriyor mu? İçinizde kontrol edilemez bir öfke, kaygı veya tiksinti mi uyandırıyor? Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, misofoniye sahip olabilirsiniz. Misofoni, belirli seslere karşı aşırı hassasiyet geliştiren bir durumdur ve bu sesler duyulduğunda kişide yoğun duygusal ve fiziksel tepkilere neden olabilir.
Misofoni, herkesi farklı şekillerde etkileyebilir. Kimi insanlar sadece tek bir sese karşı duyarlı olurken, kimileri birden fazla sesi tahrik edici bulabilir. Aynı zamanda bu durumun şiddeti de kişiden kişiye değişebilmektedir. Bazı insanlar duydukları sese tepki vermezken, bazıları düşünmeden refleksif bir şekilde tepki verebilir.
KİMLERİ ETKİLER?
Araştırmalar, misofoninin herkesi etkileyebileceğini ancak kadınlarda daha yaygın görüldüğünü ortaya koyuyor. Bu rahatsızlığın gelişme yaşı kesin olarak bilinmese de, genellikle ergenlik döneminde ortaya çıktığı düşünülüyor. Ancak, bu durumu etkileyen diğer faktörler hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
MİSOFONİ NE KADAR YAYGINDIR?
Mevcut verilere göre, misofoninin toplumda her beş kişiden birinde görülebileceği tahmin ediliyor. Ancak bu durumun farkındalığı yeterince yaygın olmadığı için, gerçek sayının daha fazla olabileceği de belirtilmektedir.
MİSOFONİNİN BELİRTİLERİ VE SEBEPLERİ
Misofoni belirtileri, genellikle "savaş ya da kaç" tepkisini tetikler. Bunlar şu şekilde sınıflandırılabilir:
Duygusal Tepkiler:
Öfke
Kaygı
Tiksinti
Korku
Rahatsızlık
Fiziksel Tepkiler:
Kan basıncında artış
Kalp hızında yükselme
Tüylerin diken diken olması
Terleme
Davranışsal Tepkiler:
Tetikleyici sesin olduğu ortamdan kaçma
Tepki olarak sesli ya da fiziksel yanıt verme
Tetikleyici sesi durdurmaya çalışma
Sesin kaynağına öfkeli tepkiler verme (nadir)
EN SIK GÖRÜLEN TETİKLEYİCİ SESLER
Misofoni her tür sesi tetikleyebilir ancak en yaygın olanlar şunlardır:
Yeme-içme sesleri: Ağız şaltırtma, çiğneme, yutkunma, yüksek sesle içme.
Nefes alma sesleri: Hırlama, burnu çekme, öksürme.
Hareket sesleri: Kalem tıklatma, parmak ya da ayak sallama.
Boğaz sesleri: Boğaz temizleme, öksürme.
Diğer sesler: Saat tik tak sesi, damlayan su sesi, hayvan sesleri.
MİSOFONİNİN NEDENLERİ
Misofoninin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, uzmanlar bazı faktörlerin etkili olabileceğini düşünmektedir:
Beyin yapısındaki farklılıklar
Diğer ruhsal rahatsızlıklar (OCD, depresyon, anksiyete, PTSD)
Genetik yatkınlık
Nörolojik bozukluklar (ADHD, otizm)
TEDAVİ VE YÖNETİM
Misofoniye kesin bir çözüm bulunmamakla birlikte, belirtileri hafifletmek için farklı yöntemler kullanılabilir:
Psikoterapi: Kaygı ve stres yönetimi için bilişsel davranışçı terapi (CBT).
Gürültü baskılayıcı cihazlar: Beyaz, pembe veya kahverengi gürültü kullanarak tetikleyici sesleri engelleme.
Kulak tıkacı veya gürültü engelleyici kulaklıklar kullanma.
Duyarsızlaştırma terapileri.
Kaynak: Cleveland Clinc, NHS, Webmd
