Bir küp şeker, bir adım daha hastalığa: Şekerin vücudumuza etkileri nelerdir?
Günlük hayatımızda vazgeçilmez gibi görünen şeker, aslında sağlığımızı içten içe tehdit ediyor. Gözlerden böbreklere, kalpten sinirlere kadar birçok organa zarar veren bu tatlı bağımlılık, farkında olmadan bedenimizi esir alıyor. İşte dikkat etmemiz gerekenler...
Farkında olmadan bağımlısı olduğumuz şeker, beynimizi ödüllendiriyor gibi görünse de vücudumuzu sinsice çökertiyor. Günlük alışkanlıklarınızda yapacağınız küçük değişiklikler büyük sağlık kazanımları sağlayabilir.
ŞEKERİN AŞIRI TÜKETİMİNİN VÜCUTTAKİ OLUMSUZ ETKİLERİ
Günlük hayatta sıkça tüketilen tatlı ve işlenmiş gıdalar, zamanla ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. Şekerin fazla tüketilmesi, yalnızca kilo alımına değil, aynı zamanda diyabet gibi kronik hastalıkların gelişimine de neden olabilir. Bu yüzden şeker tüketimini sınırlamak ve bilinçli bir şekilde kontrol altına almak oldukça önemlidir. Aksi takdirde, bu durum zamanla bağımlılığa dönüşebilir. Şeker, beynin ödül sistemini uyararak güçlü bir haz duygusu yaratır ve bu da kişide sürekli şekerli gıdalar tüketme arzusu oluşturur. Bu duruma şeker bağımlılığı denir. Şeker bağımlılığı olan bireyler, tatlılara karşı zaaf gösterir, günlük şeker alımını kontrol edemez ve sürekli şekerli yiyecekler tüketme isteği duyar.
GLİKOZ VE DİYABET ARASINDAKİ İLİŞKİ
Karbonhidratların temel yapı taşı olan glikoz, hücreler için en önemli enerji kaynağıdır. Ancak diyabet hastalarında glikoz seviyesi normalin çok üzerine çıkar. Bu yüksek şeker seviyesi, zamanla damar tıkanıklıklarına neden olarak kalp damarlarını da olumsuz etkiler. Bu durum, kalp ve damar hastalıklarına yol açabilir ve erken dönemde müdahale edilmezse ciddi sonuçlar doğurabilir.
DİYABETİN KALP VE DAMAR SAĞLIĞINA ETKİSİ
Diyabetli bireylerde kalp hastalıklarına yakalanma riski oldukça yüksektir. Bu nedenle, şeker hastalığını ciddiye almak ve düzenli sağlık kontrolleriyle süreci yönetmek büyük önem taşır. Diyabet, damar yapısını bozarak tüm vücut sistemini tehdit eder. Bu etkiler, göz sinirlerinden kalp damarlarına kadar yayılabilir. Gözlerde görme kayıpları, bulanıklık gibi problemler diyabetin ilerlemiş evrelerinde sık görülür ve bu hasarlar genellikle kalıcıdır.
BÖBREK SAĞLIĞINA DİYABETİN ZARARI
Diyabet, böbreklerdeki küçük kan damarlarına zarar vererek bu organın sağlıklı çalışmasını engelleyebilir. Kan akışının bozulması, zamanla böbrek fonksiyonlarının kaybına ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Günümüzde diyalize bağlı hastaların %65'inin diyabet kaynaklı olduğu bilinmektedir. Ayrıca yüksek tansiyonun da bu tabloya eşlik etmesi durumu daha karmaşık bir hale getirir.
ŞEKERİ BIRAKMANIN SAĞLIĞA FAYDALARI
Şeker tüketiminin azaltılması ya da tamamen bırakılması, vücut üzerinde birçok olumlu etki yaratır. Şekerli içecekler ve tatlılar yüksek kalori içerir. Bu alışkanlığın bırakılması, günlük alınan kalori miktarını azaltarak kilo kontrolünü kolaylaştırır. Özellikle küp şeker, diş sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Şekerin azaltılması, diş çürümelerini azaltır ve ağız sağlığını iyileştirir.
Şekerin kesilmesi, kan şekerinin daha dengeli seyretmesini sağlar ve insülin seviyesini düzenlemeye yardımcı olur. Bu, diyabet riskinin azalmasına ve mevcut diyabet durumunun daha iyi yönetilmesine olanak tanır. Aynı zamanda şekerin azaltılması, kalp sağlığını destekler, obezite, yüksek tansiyon ve yüksek trigliserid seviyelerinin önlenmesine katkı sağlar.
AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİNİN ZARARLARI
Şekerin fazla tüketilmesi, sağlığı tehdit eden birçok probleme yol açabilir. Aşırı şeker alımı, vücutta insülin direncine neden olarak tip 2 diyabet ve obezite gibi hastalıkların temelini oluşturur. Ayrıca yüksek miktarda şeker ve kalori, vücutta yağ birikimine yol açar. Bu durum karaciğer yağlanmasına ve zamanla karaciğer hastalıklarına sebebiyet verebilir.
Yapılan bilimsel çalışmalar, aşırı şeker tüketiminin bazı kanser türlerinin riskini artırabileceğini göstermektedir. Özellikle pankreas kanseriyle ilişkilendirilen bu durum, vücutta uzun süreli inflamasyon ve hücre büyümesindeki düzensizlikler nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
ŞEKERİN ORGANLARA VERDİĞİ ZARARLAR
Diyabetin etkilediği başlıca organlar şunlardır:
- Kalp ve damarlar: Yüksek glikoz seviyesi damar tıkanıklığına yol açarak kalp krizi ve damar hastalıkları riskini artırır.
- Gözler: Retinadaki küçük damarlar zarar görür, bu da retinopatiye ve görme kaybına neden olabilir.
- Böbrekler: Böbreklerdeki filtreleme sistemini bozan diyabet, böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilir.
- Sinir sistemi: Uzun vadede sinir hasarı meydana gelir. Bu durum el ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma veya ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Cilt: Yüksek şeker seviyesi, yaraların geç iyileşmesine ve enfeksiyonlara karşı vücudun daha savunmasız hale gelmesine neden olur.
Görsel Kaynak: istockphoto
