Türkiye'ye özgü milli çay tabağının renkleri ve figürleri bakın ne anlama geliyor!
Türkiye'nin en çok tercih edilen içeceklerinden birisi şüphesiz çaydır. Her insanın çayı içtiği bardak yanına eşlik ettiği çay tabağı farklıdır. Ancak ülkemizde her insanın aklında yer etmiş bir çay tabağı vardır o da kırmızı, beyaz ve altın renklerden oluşan figürlerle kaplı tabaktır. Peki, bunca zamandır çay denilince akla ilk gelenlerden birisi olan olan kırmızı, beyaz çay tabakları nasıl bu kadar popüler oldu ve bir anlamı var mıydı? İşte, detaylar...
ASIL ADI "ACEM ÇAY TABAĞI"
Türkiye'nin milli çay tabağı olarak bilinen bu altlığın adı aslında "Acem çay tabağı"dır. Çay tabağının kökeni aslında İran'a kadar uzanıyor. İran'da ise "Nalbeki" ismiyle kullanılıyor. Uzun yıllar boyunca kullanılmaya devam eden bu çay tabağının tasarımının kime ait olduğu ise tam olarak bilinmiyor.
Türkiye'de bu tasarımı ilk olarak üretip dağıtıma sunan İstanbul Porselen olduğu ve çay tabağını hala aynı şekilde kalıplara basarak üretimine devam ettiği bilinir.
Bu çay tabaklarının üzerindeki renkler ve figürler ise gelişi güzel tasarlanmamış. İlk olarak çay tabağına bakıldığında kırmızı renkler dikkat çekiyor. Aynı tabağın mavi ve yeşil renkleri olsa bile kırmızı rengi her zaman daha fazla dikkat çekiyor. Kırmızı oluşuyla millileşen çay tabağına beyaz renk eşlik ediyor.
Kırmızı renk ise çayın tavşan rengi kanı görünmesini sağlıyor. Eğer tabağın her yeri kırmızı olsaydı bu sefer çayın acı ya da bayat olduğu düşünülürdü. Beyaz tasarım böylelikle negatif algıyı yıkmış oluyor.
KIRMIZININ VE DESENLERİN ANLAMI
Çay tabağının orta kısmında bulunan çiçek figürüne ise Penç adı verilir. Penç, Türk sanatına ait bir süs desenidir. Ayrıca Farsça'da "5" anlamına gelir ve yine bu motif yaprak sayısına göre isimlendirilir.
Çay tabağın yan taraflarında yer alan kırmızılar ise parmak izlerini temsil eder ve 7 adet olması haftanın günleri anlamına da gelir.
KIRMIZI DESENLERİN YANINDA YER ALAN FİGÜRE "RUMİ" DENİR
Kırmızı beneklerin yanında yer alan figür yine çiçektir adı ise Rumi'dir. Birçok dönemde sıkça kullanılan Rumi figürü "Anadolu'ya ait" anlamına gelir. Zamanında İran'a kadar uzanan Anadolu'ya "Diyar-ı Rum" denildiği için bu figüre verilen isim Rumi olmuştur.
Kaynak: İslam Ansiklopedisi, My Persian Corner
