K vitamini nedir? K vitamini hangi besinlerde bulunur?
Yaralarınızın hızlı bir şekilde iyileşmesini istiyorsanız en çok dikkat etmeniz gereken vitaminlerin başında K vitamini geliyor. Cilt onarımını destekleyerek iyileşme sürecini hızlandırıyor. Peki, bu vitamin nasıl etki ediyor?
K vitamini, cilt hasarlarını onarmada etkili bir çözüm sunuyor. Yara iyileşmesinde hızlanan toparlanma süreci, bu vitaminin güçlü onarıcı özellikleriyle sağlanıyor.
K VİTAMİNİ NEDİR?
K vitamini, vücudun kanın pıhtılaşması için ihtiyaç duyduğu, yaraların iyileşmesine yardımcı olan ve ağırlıklı olarak yeşil yapraklı sebzelerde bulunan bir vitamin grubudur. Bunlarla birlikte K vitamini kemik sağlığına da faydalı bir vitamindir.
K VİTAMİNİ NE İŞE YARAR?
K vitamini kan akışkanlığını kontrol ederek kanın pıhtılaşmasını sağlar, kemiklerin gelişiminde önemli rol oynar ve yaraların hızlı iyileşmesine katkıda bulunur.
K vitamininin vücuda sağladığı faydalar şu şekildedir:
1. KANIN PIHTILAŞMASINI ÖNLER
K vitamini temelde vücuttaki kan akışkanlığını kontrol eder ve kanın pıhtılaşması için gerekli olan proteinlerin üretilmesine yardımcı olur. Bu kontrol ve üretim sayesinde kanın pıhtılaşmasını sağlayan bir vitamin grubu olarak kabul edilir.
2. KEMİKLERİN GÜÇLENMESİNE YARDIMCI OLUR
K vitamini, düşük kemik yoğunluğunu önlemeye yardımcı olan osteokalsin üretimine yardımcı olarak kemiklerinizi güçlendirir ve bu rolü sayesinde kemik dostu bir vitamin grubu olarak değerlendirilir.
3. KALP HASTALIĞI RİSKİNİ AZALTIR
K vitamini, kan damarlarında kalsiyum birikmesini engelleyen ve kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabilecek çeşitli proteinlerin üretimini sağlar. Bu da kalp hastalıkları riskinin azalmasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra K vitamini kalp sağlığını destekleyen ve koruyan arterlerin esnekliğinin artmasını da sağlar.
4. YARALARI HIZLI İYİLEŞTİRİR
K vitamininin yaraları hızlı iyileştirmesi, kanın pıhtılaşmasını sağlaması özelliğinden gelir. Kanı pıhtılaştıran K vitamini bu sayede kanamaların önüne geçerek yaraları hızlı iyileştirir.
Tüm bunların dışında K vitamininin doğal veya takviye olarak vücuda alınmasının sabah bulantılarını hafifletmesi ve bilişsel yeteneği de koruyabilmesi söz konusu olabilir.
K VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Yağda çözünen bir grup vitaminlerden olan ve vücudun normal kan pıhtılaşmasını sağlayan K vitaminleri, kemik sağlığı için de oldukça önemlidir. Bu vitaminler, doğal olarak pek çok yiyecekte bulunur ve vücut aynı zamanda bağırsaklarda da üretebilir. İki ana formda bulunan K vitamini, K1 ve K2 olarak gözlemlenir. K1, genellikle yeşil yapraklı sebzelerde bulunurken; K2, fermente edilmiş yiyeceklerde ve bazı et ürünlerinde bol miktarda yer alır. K vitamini bulunan besinler şu şekilde açıklanabilir:
- Ispanak, pazı, lahana, karalahana gibi yeşil yapraklı sebzeler K1 vitamini açısından zengin olur.
- Brokoli K1 vitaminini içeren sağlıklı bir sebzedir. Aynı zamanda antioksidanlar ve lif açısından da zengindir.
- K1 vitamini bakımından zengin olan bir diğer sebze Brüksel lahanasıdır. Ayrıca Brüksel lahanası lif ve C vitamini açısından da zengindir.
- K vitamininin yanı sıra protein ve lif kaynağı olan yeşil bezelye oldukça faydalı sebzeler arasında yer alır.
- Soya fasulyesi ve soya ürünleri, özellikle K2 vitamini açısından zengin besinlerdendir.
- Fermente edilmiş yiyecekler özellikle K2 vitamini bakımından zengin olur ve bunlar arasında fermente soya fasulyesi ve kimchi gibi gıdalar yer alır.
- Et ve süt ürünleri K2 vitamini açısından zengin olan bir başka kaynaktır.
- Yumurta sarısı tüketimi K2 vitamini içerdiği için oldukça önemlidir.
Bu yiyecekleri düzenli olarak tüketmek vücudun ihtiyacı olan K vitaminini karşılamaya destek olur. Ancak herhangi bir sağlık durumunuz varsa veya beslenmeniz ile ilgili endişeleriniz yer alıyorsa bir doktora danışmanız önem taşır.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yetişkinlerde K vitamini eksikliği nadir olarak görülür ancak antibiyotikler gibi K vitamini metabolizmasını bloke eden ilaçları alan kişilerde veya gıda ve besin maddelerinin emilim bozukluğuna neden olan durumlarda K vitamini eksikliği görülebilir. Yaygın görülen K vitamini eksikliği belirtileri diş eti kanaması, burun kanaması, mide veya bağırsakta kanamayla birlikte idrar veya dışkıda kanamadır. Ayrıca ciltte morarmalar ve osteoporoz da söz konusu olabilir.
Yenidoğan bebeklerde de K vitamini eksikliği görülebilir zira K vitamini plasentaya geçmez ve anne sütü az miktarda K vitamini içerir. K vitamini eksik olan bebeklerde doğumun ilk haftasında mide-bağırsak yolu veya göbek kütüğünden morarma ve / veya kanama ile yenidoğanın hemorajik hastalığı riski vardır. Protrombin zamanı ve aktive parsiyel tromboplastin zamanı uzayacaktır.
K vitamini eksikliğinin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Diş eti kanaması, burun kanaması
- Mide veya bağırsakta kanama
- İdrar veya dışkıda kanama
- Ciltte morarmalar ve küçük kırmızı lekeler
- Osteoporoz
- Uyku hali
- Sarılık
UYARI: Antibiyotikler bağırsaktaki K vitamini üreten bakterileri yok edebilir. Antibiyotiklerin birkaç haftadan daha uzun süre kullanılması K vitamini seviyelerini düşürebilir. Uzun süreli antibiyotik kullananlardan iştahı zayıf olan kişiler K vitamini eksikliği açısından daha büyük risk altındadır. Söz konusu kişiler bu durumda doktor tavsiyesiyle K vitamini takviyesinden faydalanabilir.
GÜNLÜK K VİTAMİNİ İHTİYACI NE KADARDIR?
Kemik sağlığının desteklenmesi için oldukça önemli olan ve yağda çözünen K vitamini belirli bir oranda alınmalıdır. Günlük K vitamini ihtiyacı, yaşa cinsiyete sağlık durumuna bağlı olarak değişim gösterir. Örneğin yetişkinler için erkeklerde günlük K vitamini ihtiyacı 120 mikrogram kadınlarda ise yaklaşık 90 mikrogram olarak belirtilir. Hamile ve emziren kadınlar için K vitamininin günlük alınması gereken miktarı değişiklik gösterir. Örneğin hamile kadınlar normalden biraz daha yüksek olarak K vitamini almalıdır. Bir kadının hamilelik sırasında yaklaşık 90-120 mikrogram ve K vitamini alması önerilir.
Emziren bir kadının ise günlük K vitamini ihtiyacı 90-120 mikrogram arasında değişim gösterir. Yaşlanan kişiler genellikle kemik sağlığını korumak için daha fazla K vitamini almalıdır. Kemik erimesi rahatsızlığı ileri yaşta ortaya çıktığı için ve K vitamini kemik sağlığını destekleyen önemli bir vitamin olduğu için yaşlı yetişkinler günlük kadınlarda 90 erkeklerde 120 mikrogramın üzerinde K vitamini almalıdır. Bebek ve küçük çocuklar için de günlük K vitamini ihtiyacı yaşa göre değişim gösterir. Özellikle doğumdan hemen sonra bebekler genellikle K vitamini takviyesi almalıdır.
UYARI: Herhangi bir takviye veya ilaç kullanmadan önce mutlaka uzman bir hekime danışınız.
