Emzirmenin hem anneye hem de bebeğe sağladığı faydalar nelerdir?
Emzirmenin hem annelere hem de bebeklere uzun vadeli sağlık faydaları sağladığı artık bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Peki, bu faydalar nelerdir? İşte detaylar...
Anne sütü, bağışıklık sisteminden zekâ gelişimine kadar bebeğin tüm gelişimini desteklerken, annelere de fiziksel ve psikolojik birçok fayda sağlıyor.
BEBEKLER İÇİN ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ
Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sağlıklı doğan her bebeğin doğumdan sonraki ilk yarım ila bir saat içerisinde emzirilmeye başlanmasını ve ilk altı ay sadece anne sütü ile beslenmesini önermektedir. Altıncı aydan itibaren ise anne sütüne ek olarak tamamlayıcı besinlerle birlikte emzirmeye devam edilmelidir. Emzirme süreci, çocuğun 2 yaşına kadar devam ettirilebilir.
Anne sütü, annenin kendi bebeğine özel olarak ürettiği, sindirimi kolay ve bebeğin gelişimine uygun bir besindir. Yenidoğanın sindirim sistemi ve böbreklerine uyumlu olan bu süt, içerdiği ideal protein, vitamin ve mineral oranları sayesinde bebeğin sağlıklı büyümesine önemli katkı sağlar. Prematüre bebekler için anne sütü, onların özel ihtiyaçlarına uygun olarak farklı içeriklerde üretilebilmektedir.
DOĞUM SONRASI ANNE SÜTÜNÜN EVRELERİ
Anne sütü, doğumdan sonra üç temel evreden geçer:
- Kolostrum (İlk Süt): Doğumdan sonra ilk hafta salgılanan bu yoğun ve sarımsı süt, bağışıklık sistemini güçlendiren antikorlarla doludur. Bebekleri enfeksiyonlara karşı korumada önemli rol oynar.
- Geçiş Sütü: Doğumdan sonraki ikinci haftada üretilir. Protein oranı azalırken, laktoz, yağ ve kalori oranı artar. Bu geçiş, bebeğin büyüyen ihtiyaçlarına yanıt verir.
- Olgun Süt: Üçüncü haftadan itibaren salgılanan süt, enerji açısından daha zengindir. Bebek büyüdükçe ihtiyaç duyduğu besin öğeleri bu sütle karşılanır.
ANNE SÜTÜNÜN BEBEĞE SAĞLADIĞI FAYDALAR
- Sindirimi kolaydır ve alerji riskini azaltır.
- İnek sütüne göre daha düşük protein ve mineral içerdiğinden bebek böbreklerini yormaz.
- Demir ve çinko gibi minerallerin emilimi inek sütüne göre daha yüksektir.
- Yağ asitleri açısından zengin olup beyin ve sinir sistemi gelişimini destekler.
- Her zaman steril, taze ve hazırdır.
- Doğal, ekonomik ve çevre dostu bir besindir.
Anne sütüyle beslenen bebeklerde enfeksiyon, zatürre, menenjit, ishal, orta kulak iltihabı gibi hastalıkların görülme oranı daha düşüktür. Aynı zamanda şeker hastalığı, obezite, bazı kanser türleri, damar sertliği ve hipertansiyon gibi ileri yaş hastalıklarına karşı koruyucudur.
EMZİRMENİN ANNEYE SAĞLADIĞI FAYDALAR
- Doğum sonrası kanama riskini azaltarak kansızlığı önler.
- Rahmin eski haline dönmesini hızlandırır.
- Emzirme sırasında harcanan enerji ile annenin doğum öncesi kilosuna dönmesi kolaylaşır.
- Meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltır.
- Özgüveni artırır, doğum sonrası depresyonu önler.
ANNE SÜTÜNÜ ARTIRAN BESİNLER
Anne sütünü artırmak için annenin günde en az 10-12 bardak su tüketmesi önemlidir. Ayrıca bazı bitki ve gıdalar süt üretimini destekleyebilir:
Rezene: Anne sütünü artırdığı bilimsel olarak da gösterilmiştir.
Isırgan otu, fesleğen, biberiye: Emzirmeyi destekleyen bitkilerdendir.
Siyah susam: Kalsiyum açısından zengin olup süt üretimini desteklediğine inanılır.
Kimyon: Demir bakımından zengin olup süt oluşumuna katkı sağlayabilir.
Arpa: Özellikle rezene ile birlikte tüketildiğinde etkili olabilir.
Fesleğen: K vitamini açısından zengin olup, çay olarak tüketilebilir.
Yeşil sebzeler: Ispanak, fasulye gibi sebzeler sindirimi kolaylaştırır ve süt üretimini destekler.
Kırmızı-turuncu sebzeler: Havuç, tatlı patates gibi sebzeler süt kalitesini artırabilir.
Sarımsak: Bebeklerde süt emme süresini uzatabilir.
Yulaf: Lif ve demir açısından zengindir.
Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, keten tohumu yağı gibi yağlar hem süt üretimini destekler hem de annenin enerjisini artırır.
UYARI: Önerilen besinleri tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın!
ANNE SÜTÜ ALMAYAN BEBEKLERDE GÖRÜLEN SORUNLAR
Anne sütü alamayan bebeklerde bazı sağlık sorunları daha sık görülmektedir:
- Daha sık enfeksiyon geçirme riski
- Orta kulak iltihabı görülme oranı daha yüksek
- Tip 1 diyabet, çölyak hastalığı, obezite gibi kronik hastalık riski artar
- Ruhsal ve zihinsel gelişim geriliği, dikkat eksikliği, ilgisizlik
- Daha fazla ağlama ve huzursuzluk
ANNE SÜTÜ ALAMAYAN ÇOCUKLARIN BESLENMESİ
Eğer anne sütü verilemiyorsa, mümkünse formül mama kullanılmalıdır. Hayvan sütü, doktor önerisiyle sınırlı koşullarda kullanılabilir. Kusma veya ishal durumlarında sıvı kaybı, ağızdan verilen sıvılarla ve probiyotik desteklerle dengelenmelidir.
Bebeklerin yeterli beslendiği, ayına uygun kilo alımıyla anlaşılır. Bu nedenle bebeklerin düzenli sağlık kontrolleriyle takip edilmesi önemlidir. Sağlık ocaklarında yapılan persentil grafikleriyle büyüme takip edilebilir.
UYARI: Önerilen besinleri tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışınız!
Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto
