Borsa günü düşüşle tamamladı! 14 Ekim borsa neden düştü, yukarı adım kuralı nedir, açığa satış ne demek?
Haftanın ikinci işlem gününe yüzde 0,11 yükselişle 10.567,66 puandan başlayan Borsa İstanbul BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,27 düşüşle 10.316,40 puandan tamamladı. Son dönemde düşüş eğilimde hareket eden endeks, 'borsa neden düşüyor' sorusunu gündeme getirdi. BIST 100 endeksinde meydana gelen yüzde 2 değişim nedeniyle pay piyasasında açığa satış yapılabilen işlem sıralarında açığa satış işlemlerinde seans sonuna kadar yukarı adım kuralı uygulandı. Peki, "Borsa neden düştü, yukarı adım kuralı nedir, açığa satış ne demek? İşte detaylar...
Borsa İstanbul BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,27 değer kaybıyla 10.316,40 puandan tamamladı. Satış ağırlıklı bir seyir izleyen endeks, haftanın açılış gününde günü yüzde 1,53 düşüşle kapatmıştı. Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'e yönelik uzlaşmacı açıklamalarına rağmen iki ülke arasındaki ticari ilişkilere dair belirsizlikler nedeniyle karışık bir seyir izliyor. Peki, "Borsa neden düşüyor? 14 Ekim 2025 BIST 100 endeksi ile borsa neden düştü, yukarı adım kuralı nedir, açığa satış ne demek?" İşte konuya ilişkin merak edilen soruların yanıtı...
BORSA NEDEN DÜŞTÜ?
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,27 değer kaybederek 10.316,40 puandan tamamladı.
BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 239,78 puan azalırken, toplam işlem hacmi 117,2 milyar lira oldu.
Bankacılık endeksi yüzde 4,46, holding endeksi yüzde 0,70 değer kaybetti.
Sektör endeksleri arasında tek yükselen yüzde 2,26 ile turizm, en çok değer kaybeden yüzde 6,55 ile iletişim oldu.
Küresel piyasalarda, Çin ile ABD arasındaki ticaret gerginliğine dair haber akışı yatırımcıların odağındaki yerini korurken, BIST 100 endeksi iletişim ve bankacılık endeksi öncülüğündeki satışlarla günü negatif seyirle tamamladı.
Uluslararası Para Fonu, küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için yüzde 3'ten yüzde 3,2'ye çıkarırken, gelecek yıl için yüzde 3,1'de tuttu. Ülkelerin ekonomik büyüme tahminlerinin de paylaşıldığı raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3,5, gelecek yıl 3,7 büyümesinin beklendiği bildirildi.
Türkiye için ortalama enflasyon tahminlerinin bu yıl için yüzde 34,9 ve gelecek yıl için yüzde 24,7 olduğu belirtilen raporda, işsizlik oranına ilişkin beklentilerin de bu yıl ve gelecek yıl için yüzde 8,3 olduğu kaydedildi.
Analistler, yarın yurt içinde bütçe dengesi, yurt dışında ise Çin'de Tüketici Fiyat Endeksi ve Üretici Fiyat Endeksi, Japonya'da sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı, Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi, ABD'de ise New York Fed imalat sanayi endeksi verilerinin takip edileceğini belirtti.
ABD'de federal hükümetin kapanması sebebiyle yarın kamu kurumlarına ait veri akışı olmayacağını hatırlatan analistler, BIST 100 endeksinde 10.200 ve 10.100 puan seviyelerinin destek, 10.400 ve 10.500 puanın ise direnç konumunda olduğunu kaydetti.
BORSADA AÇIĞA SATIŞ NEDİR?
Açığa satış, bir yatırımcının elinde olmayan bir menkul kıymeti ödünç alarak satması işlemidir.
Bu işlem, genellikle bir varlığın fiyatının düşeceğini tahmin eden yatırımcılar tarafından kullanılır.
Amaç, hisse senedinin fiyatı düştüğünde daha düşük bir fiyattan geri alıp ödünç aldığı hisseleri iade ederek aradaki farktan kâr elde etmektir.
'YUKARI ADIM' (UPTİCK) KURALI NEDİR?
Sermaye piyasalarında açığa satışta uygulanan kurallardan biri, yukarı adım kuralıdır. Organize bir piyasada işlem gören bir menkul kıymetin işlem sırasındaki fiyatının üstündeki fiyata üst fiyat denir. 'Yukarı adım' (Uptick) kuralı da açığa satış işleminin, hissenin en son gerçekleşen işlem fiyatından daha yüksek bir fiyat üzerinden olması kuralı olarak adlandırılır.
Hissenin son gerçekleşen fiyatı bir önceki fiyattan daha yüksekse, açığa satış son gerçekleşen fiyat seviyesinden de yapılabilir. Yukarı adım kuralı açığa satış nedeniyle hisse senetlerindeki düşüşleri azaltan bir tedbir olarak uygulanıyor.
