Bu hava şartlarında yaşanır mı demeyin, bu hayvanlar yaşıyor! Ekstrem doğa şartlarında hayatta kalan 8 hayvan!
Buzullardan çöllere, yüksek dağlardan derin denizlere... Dünyanın dört bir yanında, zorlu şartlarda hayatta kalmayı başaran canlılar var. Sıcaklık, soğuk, susuzluk ya da oksijen azlığı; onlar için engel değil, yaşamın bir parçası. İşte o hayvanlar...
Kimi zaman -60 derecenin soğuğunda, kimi zaman +50 derecenin kavurucu sıcağında… Dünya üzerinde öyle canlılar var ki, en sert iklimlerde bile yaşam mücadelesinden galip çıkıyor. Kutup ayısından tardigrada, çöl tilkisinden dağ keçisine kadar bu canlılar, doğanın en sert sınavlarını başarıyla veriyor!
KUTUPLARIN EFENDİLERİ
Dünyanın en soğuk noktaları, yaşam için elverişsiz gibi görünse de bazı türler burada olağanüstü bir direnç gösterir. Kutup ayıları, 11,5 cm’ye kadar yağ tabakası ve yoğun kürkleriyle -45°C’ye varan soğuklara dayanır. Kürklerinin altındaki siyah deri, güneşten maksimum ısıyı emer.
Antarktika’nın gururu imparator penguenler ise -60°C’de bile hayatta kalır. Kalın yağ tabakaları, su geçirmez sık tüyleri ve kalabalık hâlde toplanarak ısı koruma alışkanlıkları, onları dünyanın en dayanıklı kuşları yapar.
DAĞLARIN SESSİZ MUHTEŞEMLERİ
Yüksek rakımlar, ince hava ve zorlu araziler, bazı türlerin doğal yaşam alanıdır. Kar leoparı, 6000 metreye kadar yükseklikte yaşar; geniş patileri kar ayakkabısı gibi işlev görür.
Alp dağ keçileri ve Kuzey Amerika dağ keçileri, dik kayalıkları ustalıkla tırmanır ve 3,5 metreye kadar sıçrayabilir. Etiyopya’nın gelada maymunu ise 4400 metreye varan yüksekliklerde otlaklarda yaşamını sürdürür.
ÇÖLÜN KRALLARI VE PRENSESLERİ
Çöl, yakıcı güneşi ve su kıtlığıyla bilinir. Tek hörgüçlü develer, bir seferde 113 litreye kadar su içebilir ve hörgücünde depoladığı yağı su ile enerjiye dönüştürebilir.
İki hörgüçlü develer ise Gobi Çölü’nde -40°C’den +40°C’ye kadar değişen sıcaklıklarda yaşar. Sahra Çölü’nün küçük ve sevimli fennec tilkisi, büyük kulaklarıyla ısıyı atar, kalın kürküyle soğuk gecelere uyum sağlar. Kanguru fareleri ise su ihtiyacını tamamen yedikleri tohumlardan karşılar.
DENİZİN GİZLİ SAVAŞÇILARI
Güneş ışığının ulaşmadığı derin denizlerde bile yaşam filizlenir. Tüp solucanları, hidrotermal bacalardan çıkan kimyasalları bakteriler yardımıyla besine dönüştürür. Yeti yengeçleri ve Pompeii solucanları, yüksek sıcaklığa dayanıklı yapılarıyla dikkat çeker. Deri sırtlı deniz kaplumbağası ise soğuk sulara girebilen en büyük kaplumbağa türüdür.
GÖRÜNMEYEN KAHRAMANLAR
Tardigradlar (su ayıları), hem 150°C üzerindeki sıcaklıklara hem de mutlak sıfıra yakın soğuklara dayanır, radyasyona dirençlidir ve 10 yıl boyunca besinsiz-susuz yaşayabilir. Çıplak köstebek faresi ise neredeyse oksijensiz tünellerde, karmaşık bir koloni düzeniyle yaşar.
ÇÖLDE YAŞAM STRATEJİLERİ
Çöllerde pek çok hayvan gündüzleri saklanır, sabah-akşam aktif olur. Yarasa, çöl tilkisi, kanguru faresi gibi türler gececi yaşam tarzıyla sıcağın etkisini azaltır.
Gila canavarı suyu idrar kesesinde depolar, çöl kaplumbağaları ise sıcaklık artışıyla yaşam alanlarını değiştirmek zorunda kalabilir. Ancak iklim değişikliği, bu hassas ekosistemleri tehdit ediyor. Uzmanlara göre hayvanlar karşılaştıkları zorluklarda üç seçenekle baş başa: göç etmek, yok olmak veya evrimleşmek.
Kaynak: Brittanica, National Geographic, BBC
