Pekmezin faydaları nelerdir? Pekmez çeşitleri nelerdir?
Geçmişten günümüze kadar sade veya yanında farklı bir ürünle, soğuk veya ısıtarak da tüketebildiğimiz evlerimizdeki doğal şifa deposu olarak da bilinen pekmezin faydaları saymakla bitmez. İşte pekmezin faydalarıyla ilgili detaylar...
Kış mevsiminin şifa deposu olan pekmez faydaları göz önünde bulundurulduğunda, hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından tüketilmesi önerilen ürünlerin başında gelir. İşte birbirinden farklı pekmez çeşitleri ve faydaları.
Türk mutfağında önemli yere sahip olan pekmez uzun yıllarca bal ile birlikte şekerin yerini tutarak tatlandırıcı görevi görmüştür. İçerisinde şeker bulunan hemen her meyveden üretilebilen pekmez rengine, kıvamına, tadına göre kategorize edilebilir. Rengine göre kara ve açık renkli pekmezler, kıvamına göre katı ve sıvı pekmezler, tatlarına göre ise ekşi ve tatlı pekmezler olarak sınıflandırılabilir.
PEKMEZ NASIL YAPILIR?
Türkiye’de eski zamanlardan beri yapılan pekmezler çok çeşitlidir ve çok sık yapılmasına karşılık yapılış yöntemi pek fazla değişikliğe uğramamıştır. Taze toplanan meyveler iyice yıkanarak saplarından ayrılır, ardından meyveler ezilerek preslenme suretiyle meyve özleri çıkarılır. Elde edilen meyve özlerindeki fazla su kaynatılarak uzaklaştırılır. Püre haline gelen meyveler ara sıra karıştırılarak 2 saati aşkın süre boyunca kaynatılmaya devam edilir. Kıvam aldıktan sonra ocaktan alınır ve soğumaya bırakılır. Ardından temiz kavanozlara doldurularak serin ve kuru bir ortamda muhafaza edilir.
PEKMEZİN BESİN DEĞERİ NEDİR?
Vitamin ve mineral deposuyla besleyici bir besin olan pekmezin düzenli bir şekilde tüketildiğinde sağlık açısından birçok faydası bulunur.
Bir yemek kaşığı pekmezin besin değerleri şu şekildedir:
- Kalori:58
- Yağ: 0 g
- Sodyum: 7.4 mg
- Karbonhidratlar: 15 g
- Lif: 0 g
- Şekerler: 15 g
- Protein: 0 g
- Magnezyum: %12
- Demir: %5
- Kalsiyum: %3
- Potasyum: %6
Vitamin ve minerallerinin dışında şeker oranı da yüksek olan bir besin olan pekmezi özellikle diyabet hastaları kontrollü bir şekilde tüketmelidir.
PEKMEZ TÜRLERİ NELERDİR?
1. ARDIÇ (ANDIZ) PEKMEZİ
Andız ağacında yetişen meyvelerden üretilmiştir. Özünde andız kozalaklarını barından bu pekmez andız özü ile yapılmaktadır. Andız pekmezi, soğuk algınlığı, öksürük, kaşınma, kusma gibi durumlara iyi gelir. Akciğer ve karaciğer içinde oldukça önemli bir pekmezdir. Kan yapar ve enerji sağlar.
2. DUT PEKMEZİ
Dut ağacından elde edilmiş olan pekmez çeşididir. Bilhassa midede oluşan rahatsızlıklara iyi gelmektedir. Dut pekmezi, kronik astım ve bronşit rahatsızlıklarında, soğuk havalara karşı beden direncini yükseltir. Sporcuların enerji deposu haline gelir. Bebeklerin ve çocukların zeka, bedensel gelişimlerine yardımcı olur. Ağız ve boğazda oluşan hastalıklara, ağrılara iyi gelir.
3. ÜZÜM PEKMEZİ
Üzümden elde edilmektedir. Kansızlık rahatsızlıklarına iyi gelmektedir. Üzüm pekmezi, iştah açar ve enerji verir. Mide hastalıkları, sindirim ve böbreklerin düzenli çalışmasında oldukça etkilidir.
4. KEÇİBOYNUZU PEKMEZİ
Keçiboynuzundan elde edilmiştir. Ege ve Akdeniz yöresinde oldukça tüketilmektedir. Katkı maddesi olmayan türü tüketildiğinde fayda gösterir. Nefes darlığına iyi gelmektedir. Keçi boynuzu pekmezi kolesterolü düşürür, tansiyonu dengede tutar. Kalp sağlığını korumada oldukça etkilidir. Bedeni kuvvetlendirir. Çocukların bedensel gelişimine katkı sağlar.
Pekmez, Türk mutfağında önemli yer tutmaktadır. Kek, kurabiye ve rafine şeker kullanmak istemeyenler pekmezi genellikle tercih etmektedir. Pekmezi yalnızca çocuklar değil; her yaş gurubunun tüketmesi gerekir. Fakat pekmezin içerisinde yüksek oranda karbonhidrat ve şeker vardır. Bundan dolayı diyabet hastaları ya da fazla kilosu olan kişilerin pekmez tüketirken dikkatli olmaları gerekmektedir.
PEKMEZİN FAYDALARI NELERDİR?
Pekmez, kansızlığa iyi gelen, bağışıklığı güçlendiren, osteoporoz riskini azaltan, sindirim sistemini düzeltmekle birlikte obezite, depresyon, cilt ve kemik sağlığının iyileşmesi konusunda oldukça faydalı bir besindir. Bunlarla birlikte saç sağlığı konusunda da etkili olan pekmez, adet döneminde kan kaybeden kadınların demir seviyesini yükseltmesini de sağlar.
Faydaları dışında şeker içeriği yüksek bir besin olan pekmez için özellikle diyabet hastaları diyet listesine pekmezi eklediğinde doktor kontrolünde hareket etmelidir.
Besleyici özelliğiyle öne çıkan pekmezin faydaları genel olarak şunları içerir:
- Pekmez kansızlığa iyi gelir
- Bağışıklığı artırmaya yardım eder
- Antioksidan etkisiyle boğazı yumuşatır, öksürüğe iyi gelir
- Besleyici özelliğiyle tok tutar
- Eklem ve kemikleri güçlendirir
- Pekmez vitamin ve mineral deposudur
- Sindirim sistemine olumlu etkisi vardır
- Enerji verir, cinsel performansı artırır
- Obezite tedavisinde tercih edilebilir
- Yüksek demir içeriğiyle saçları besler
- Çocuklarda kabızlığı giderebilir
- Sakinleştirici etkisiyle depresyonu yatıştırır
- Beyin sağlığına olumlu etki eder
- Anne sütünün artmasını destekler
PEKMEZİN YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Pekmez yüksek şeker içeriğine sahiptir. Bu nedenle diyabet (şeker hastalığı) hastaları tarafından dikkatli kullanılmalıdır. İnsülin direnci ve metabolik hastalıkların varlığında da pekmezin dikkatli kullanılmasında fayda vardır. Yüksek kalori değeri sebebiyle kilo artışına neden olabilir. Bu konuda endişeleri olan kişiler tarafından kontrollü kullanılması tavsiye edilir.
Pekmezin yapıldığı meyvelere karşı alerjik reaksiyonlar, çeşitli sindirim problemleri, diş sağlığı sorunları da gerçekleşebilir. Bu doğrultuda, herhangi bir hastalık varlığında ya da kilo kontrolünün sağlanması gerektiği durumlarda pekmezin dengeli ve ölçülü kullanılması, gerekli tedbirlerin alınması ve doz kontrolünün sağlanması açısından uzman tavsiyesi alınması fayda sağlayabilir.
KALİTELİ PEKMEZ NASIL ANLAŞILIR?
Kaliteli pekmez şekerlenmez, kendine has kokusu ve tadı vardır, ayrıca homojen bir renk ve görünüşe sahiptir. Toksik madde ve yapay boya maddeleri içermemelidir.
