Hileli bordroda fazla çalışma ücreti nasıl hesaplanır?
Ücreti bordroda gerçek kazanç üzerinden gösterilmeyen işçilerin fazla çalışma ücretleri hesaplanırken, işçinin bordroyu imzalayıp imzalamaması, imzalanan bordroda fazla çalışma ücreti ödendiğinin yazıp yazmaması dikkate alınır. Fazla çalışmayı kanıtlama kuralları da bordroyu imzalama durumuna göre değişir. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, Yargıtay kararları ışığında hileli bordroda fazla çalışma ücretinin nasıl hesaplanacağını yazdı
Bazı işyerlerinde ücretlerin bir kısmı banka kanalıyla, kalanı ise elden ödenebiliyor.
Bordroda sadece banka kanalıyla ödenen ücret gösteriliyor. Bordroda gerçek ücreti gösterilmeyen işçilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazançları düşük gösterildiği için ileride emekli olduklarında bağlanan aylıkları da düşük oluyor. Kıdem tazminatını almaya hak kazanarak işten ayrıldıklarında tazminatları eksik ödeniyor. Fazla çalışma ücretleri bordroda gösterilen tutar üzerinden ödendiği için fazla çalışma ücretlerini eksik almak zorunda kalabiliyorlar. İşçilerce bu tür durumlarda genellikle işten ayrıldıktan sonra alacak davası açılıyor.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Hileli bordro düzenlenen işyerlerinde çalışan işçilerin ödenmeyen fazla çalışma ücretlerinin hesabı ayrı bir tartışma konusunu oluşturuyor. Yargıtay, fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları ile özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeleri, işyeri iç yazışmalarını delil olarak kabul ediyor. Fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tanık ifadeleri de dikkate alınabiliyor. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğu da göz önünde bulunduruluyor.
BORDROYU İMZALAYAN İŞÇİ FAZLA ÇALIŞMA İDDİASINI YAZILI BELGE İLE KANITLAMALI
İşyerinde düzenlenen bordronun hileli olduğu, işçinin gerçek ücret miktarını yansıtmadığının ortaya çıkması halinde bordronun imzalı ve imzasız oluşuna göre ayrım yapılıyor. İmzalı bordroda yer alan fazla çalışma saati işçiyi bağlıyor. İşçi, imzaladığı bordrodaki süreden daha fazla süre ile çalıştığını ancak yukarıda sayılan yazılı belgeler ile ispatlayabilir. İşçinin imzalı bordrodaki süreden daha fazla çalıştığını yazılı belge ile kanıtlaması halinde, bordroda ödendiği belirtilen fazla çalışma ücreti işçinin gerçek ücreti üzerinden hesaplanan alacaklardan mahsup ediliyor.
İşçi imzalı bordrodaki fazla çalışma süresinden daha fazla çalışma yaptığını yazılı belgeler ile ispatlayamazsa, bordrodaki fazla çalışma saati üzerinden hesaplama yapılıyor. Bordrodaki fazla çalışma süresinin işçinin gerçek fazla çalışma süresini yansıttığı, ancak karşılığı olan ücretin gerçek fazla çalışma ücretini yansıtmadığı kabul ediliyor. Bu durumda işçinin bordrodaki fazla çalışma süresinin karşılığı olan fazla çalışma ücreti gerçek ücret miktarı üzerinden yeniden hesaplanıyor. Hesaplanan tutar, imzalı bordroda ödendiği belirtilen tutardan mahsup edilir.
BORDROYU İMZALAMAYAN İŞÇİNİN İŞİ DAHA KOLAY
İşçinin bordroyu imzalamadığı hallerde ise bordroda görünen fazla çalışma süresinden daha fazla çalıştığını yazılı belgelerin yanı sıra tanık ifadeleriyle kanıtlaması da geçerli kabul ediliyor. Bu durumda ise kanıtlanan fazla çalışma süresinin ücreti gerçek ücret üzerinden hesaplanıyor. Hesaplanan bu tutardan bordroda gösterilen ve ödendiği banka kayıtlarında görülen tutar mahsup ediliyor.
Yargıtaya göre (Esas No: 2025/649, Karar No: 2025/4104 Sayılı Karar), bordro hilesinin söz konusu olduğu hallerde, bordroda gösterilen fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin de gerçeği yansıtmadığı kabul edilmeli. Bunlara ilişkin işçi alacaklarının da gerçek ücret üzerinden hesaplanması gerekiyor. Ancak, fazla çalışmada olduğu gibi çalıştığı halde hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ödenmediğini iddia eden işçinin bunu kanıtlaması gerekir
