Hipersomnia nedir? Sürekli uyuma isteği ve sağlık üzerindeki etkileri nelerdir?

Birçok kişi, iş veya okul hayatı nedeniyle sürekli yorgunluk hissiyle mücadele ederken, bazıları günün büyük kısmını uyuyarak geçiriyor. Peki, bu durumun altında ne gibi fiziksel ve psikolojik etmenler yatıyor? İşte detaylar...

Giriş: 05.04.2025 - 07:30 Güncelleme: 05.04.2025 - 07:30

Yorgunluk mu, hastalık mı, yoksa alışkanlık mı?

Son yıllarda artan stres ve anksiyete gibi faktörler, insanların sürekli uyuma isteği hissetmelerine neden olabiliyor. Bu rahatsızlık, sadece bir alışkanlık mı yoksa ciddi bir sağlık sorununun belirtisi mi?

UYARI: Haberde yer alan bilgiler kesin teşhis için yeterli değildir. Bunun için uzman bir hekime danışılması gerekir.

Aşırı uyku isteği olarak tanımlanan hipersomnia, ana uyku süresi 7 saat ve fazla sürmesine karşın, aynı gün içinde tekrar eden uyku evreleri oluşumu ya da birden uykuya dalma hâlidir. Hastalar gece kesintisiz olarak yeteri kadar uyusalar bile gündüz gelen uyku atakları ile uyuma ihtiyacı hissederler. Hipersomnia hastalığında hastalar ne kadar uyusalar da dinlenememekten şikayet ederler.

REKLAM

Çok uyuma isteğinin arkasındaki nedenler genellikle, uyku apnesi, ms hastalığı, vitamin ve mineral eksiklikleri, kafa travması, depresyon ve bağımlılık gibi nörolojik ve psikolojik sebepler olmakla birlikte, vardiyalı bir işte çalışma, zihinsel yorgunluk va hava değişimi gibi nedenlerle de yaşanabilmektedir.

Hipersomnia nedenleri şu şekilde özetlenebilir:

- MS hastalığı, parkinson ve epilepsi gibi nörolojik hastalıklar- Uyku apnesi- Kafa travmaları- Depresyon- Genetik yatkınlık- Klein-Levin Sendromu- Sigara ve alkol bağımlılığı- Bazı sakinleştirici ilaçlar- İyi veya kötü huylu tümörler- Obezite- B12 eksikliği

- Deliksiz bir gece uykusuna rağmen gündüz uykulu hissetmek- Sabahları zor uyanmak- Beklenmedik zamanlarda gelen uyku atakları ve uykuya dalmak- Uykulu olma haline bağlı yorgunluk ve enerji düşüklüğü- Agresiflik ve sinirlilik hali- Rutin işleri yapamayacak hale gelmek- Karar verme güçlüğü- Hafıza ve konsantrasyon bozukluğu- Baş ağrısı- İştah kaybı- Halüsinasyonlar- Kaza riskinde artış

REKLAM

Hipersomniası olan kişiler genellikle kendilerini uykulu hisseder ve bu uykulu olma hali enerjilerinin düşmesine ve yorgun hissetmelerine neden olur. Yorgunlukla birlikte rutin işlerin yapılamayacak hale gelmesi, kaygılı ve sinirli ruh hali, konsantrasyon bozukluğu ve kaza riskinde artışlar yaşanır. Hipersomnia’nın çok uzun yıllar devam ettiği senaryoda uykusuzluğa bağlı vücutta bozulmalar başlayabilir, bu durum farklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Hipersomnia teşhisi için doktor tarafından tıbbi öykünüz, uyku geçmişiniz ve mevcut ilaçlarınızın varlığı öğrenilir. Bir uyku günlüğü kullanarak uyku ve uyanma düzeninin takip edilmesi de istenebilir. Ayrıca bileğe takılan ve birkaç hafta boyunca uyku-uyanıklık döngüsündeki kesintileri takip edebilen küçük, saat benzeri bir cihaz olan bir aktigrafi sensörü takılması da talep edilebilir.

Bunlarla birlikte hipersomnia teşhisi için uygulanabilecek testler şöyledir:

- Polisomnografi- Çoklu uyku gecikme testi- Uyku anketleri

Narkolepsi, uyku-uyanıklık düzenini etkileyen kronik bir nörolojik bozukluktur. Narkolepsi hastaları, gün içinde ani ve kontrol edilemeyen uyku atakları yaşarlar. Bu ataklar, kişinin uyanık ve aktif olduğu bir anda aniden uykuya dalmasına neden olur. Narkolepsi ayrıca katapleksi (ani kas kontrol kaybı), uyku felci ve hipnogojik halüsinasyonlar gibi diğer belirtilerle de kendini gösterir.

REKLAM

Depresyon, sürekli uyuma ihtiyacının sıkça görüldüğü bir psikiyatrik bozukluktur. Depresyonlu kişiler genellikle aşırı yorgunluk ve enerji eksikliği hissederler, bu da onları daha fazla uyumaya yönlendirir. Depresyon, uyku düzenini bozarak insomnia (uykusuzluk) veya hipersomnia şeklinde kendini gösterir. Sürekli uyuma, depresyonun bir belirtisi olabilir ve bu durumda psikolojik destek ve tedavi gereklidir.

Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun geçici olarak durduğu bir uyku bozukluğudur. Uyku apnesi hastaları, gece boyunca sık sık uyanırlar ve bu durum uyku kalitesini düşürür. Sonuç olarak, uyku apnesi olan kişiler gündüzleri aşırı uykulu hissederler ve sürekli uyuma ihtiyacı duyabilirler. Uyku apnesi, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları ve diğer sağlık sorunlarıyla ilişkili olabilir ve bu durumun tedavi edilmesi önemlidir.

Tiroid bezi, vücudun metabolizmasını düzenleyen hormonları üretir. Tiroid bezinin az çalışması durumuna hipotiroidizm denir ve bu durum sürekli yorgunluk ve uyuma isteğine neden olur. Hipotiroidizm, vücutta enerji üretimini azaltır ve bu da kişinin kendini sürekli yorgun ve uykulu hissetmesine yol açar. Hipotiroidizm tedavi edilebilir bir durumdur ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir.

REKLAM

Yüksek kan şekeri seviyeleri, vücutta enerji dengesini bozarak yorgunluk ve sürekli uyuma isteğine neden olur. Diyabetin yönetimi, sağlıklı bir yaşam tarzı ve uygun tedavi ile mümkündür ve bu durumun kontrol altına alınması yorgunluk belirtilerini azaltır. Sürekli uyuma, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve bu nedenle dikkate alınması gereken bir durumdur.

Anemi, vücutta yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücresinin bulunmaması durumudur. Kırmızı kan hücreleri, vücudun dokularına oksijen taşır ve anemi, bu sürecin bozulmasına neden olarak sürekli yorgunluk ve uyku isteğine yol açar. Aneminin farklı türleri vardır ve demir eksikliği anemisi en yaygın olanıdır. Anemi tedavi edilebilir ve uygun tedavi ile belirtiler hafifletilebilir.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto