Konum vergisinde üçleme: “İzin-ruhsat-harç” 

İşin aslı şuydu: Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği kanunla ilgili bazı teknik düzenlemeler yapılırken, konum bilgileri paylaşma konusu düzenlenmişti. Aslında bu madde daha önce de kanun maddesinde vardı ancak izin-ruhsat alma süreçleri ve vergilendirmeyle ilgili daha açık ve net ifadeler yazıldı. Kanun Meclis’ten geçtikten sonra yasa maddesi okunmadan yazılan haberlerle bir anda yaygara koptu. AK Parti TBMM grubu bu düzenlemeyi yaparken güvenlik ve ticari gelir hususlarını göz önünde bulundurdu. Konum bilgileri paylaşılırken, ilgili bölgelerde fotoğraflama veya görüntü alma süreçleri işletilirken bunların idari iznine tabi olması ve ticari faaliyetler sonucu buradan sağlanacak gelirlerden vergi alınması gerektiği düşünüldü. Google ve Yandex gibi arama motoru şirketleri de kullandıkları konum bilgileri, uydu fotoğrafları-yerden çekilmiş fotoğraflar, görüntüler ve haritalandırma işlemleri nedeniyle aldıkları bu hizmet karşılığında harç ve vergi ödemek zorundalar. Ticari faaliyette bulunan firmalar, coğrafi bölgelerde yaptıkları çalışmalar, fotoğraflama, haritalandırma, görüntüleme ve veri işleme konusunda da izin ve ruhsat almak zorundalar.

HANGİ TİCARİ FAALİYETLER

Kanun kapsamına giren faaliyetler şunlar:

- Ulaşım ağları ve adres verilerini toplayarak araç takip sistemleri geliştiren navigasyon firmaları

- Coğrafi yer adları, adres uydu görüntüsü ve ulaşım ağları verilerini toplayarak otel benzeri turizm tesislerine ait satış ve pazarlama faaliyetlerini gerçekleştiren seyahat acentaları ve tur operatörleri

- Harita ve adres verilerini toplayarak dijital ortamda satış ve pazarlama faaliyetlerini gerçekleştiren e-ticaret firmaları

KANUN MADDESİ

Tartışmalara yol açan ve tepki çeken kanun maddesi şöyle: “Gerçek kişilerin ve özel hukuk tüzel kişilerinin Türkiye’ye ait Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamındaki coğrafi verileri toplaması, üretmesi, paylaşması veya satması; fikrî, sınai ve ticari haklara ilişkin mevzuat hükümleri ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla ve ticari faaliyetleri gerçekleştirmek için gerekli belgelere sahip olması şartı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın iznine tabidir. İzin belgesinin geçerlilik süresi bir yıldan az beş yıldan fazla olmayacak şekilde izin isteklisinin talebi üzerine yıl bazında Bakanlığın onayı ile belirlenir. İznin başlangıç tarihi başvurunun Bakanlıkça onaylandığı tarihtir. İzin bedeli Türk vatandaşı gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri için; coğrafi veri tema sayısı, çalışma alanı, izin süresi ve talep sahibinin başvuru tarihi itibarıyla en son hesap dönemine ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan gelir tablosundaki net satış tutarı veya işletme hesabı özetindeki satış hasılat tutarı esas alınarak bu Kanun ekinde yer alan cetvellerde belirtilen ilgili dilimlere ait katsayıların izin katsayısı bedeli ile çarpımıyla hesaplanır.

İzin bedeli yabancı gerçek veya tüzel kişiler için bir izin katsayısı bedelinin 1250 (bin iki yüz elli) katının süre katsayısı ile çarpımıyla hesaplanır. Bir izin katsayısı bedeli 1750 (bin yedi yüz elli) TL’dir. İzin bedelinin hesaplanmasında başvuru evraklarının tam ve eksiksiz olması şartıyla başvuru tarihi esas alınır. İzin katsayısı bedeli ile bu Kanunun ekinde yer alan Net Satış Tutarı/Satış Hasılat Tutarı Cetvelinde belirtilen en az ve en çok miktarlar takvim yılı başından geçerli olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin…

”Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, tartışmalardan sonra yaptığı açıklamada, konum bilgisi paylaşımı yapan esnaftan vergi alınacağı bilgisinin doğru olmadığı belirtilerek, “Söz konusu kanun Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluğu Matrisinde yer alan coğrafi verileri üreterek gelir elde eden gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerini kapsamaktadır. Sosyal medya hesapları üzerinden konum paylaşımı yapan esnafı ilgilendirmemektedir. Dolayısıyla konum paylaşımı yapan esnaftan vergi alınacağı bilgisi kesinlikle doğru değildir.”