Köyceğiz nerede? Köyceğiz hangi şehirde, ilde, bölgede?
Adını verdiği devasa gölün kıyısında, narenciye bahçelerinin mis gibi kokusu ve sığla ağaçlarının gölgesiyle çevrili bir huzur vahası... Burası, Akdeniz'e sazlık bir labirentle bağlanan, antik çağların gizemli kenti Kaunos'un kaya mezarlarına komşuluk eden, sakinliği ve el değmemiş doğasıyla bilinen Köyceğiz'dir. Popüler tatil beldelerinin kalabalığından ve gürültüsünden uzakta, kendi ritminde yaşayan bu ilçe, doğa ve tarih tutkunları için bir sığınak niteliğindedir. Peki, bu dingin ilçe tam olarak Köyceğiz nerede?
Popüler tatil rotalarının aksine, Köyceğiz'in ruhu hızda değil, sükunettedir. Adını verdiği gölün dinginliğinden, yöresel ürünlerle dolu pazarına ve Sultaniye Kaplıcaları'nın şifalı sularına kadar her köşesi, doğayla uyum içinde, yavaş ve anlamlı bir yaşam felsefesini yansıtır. Bu durum, onu "Sakin Şehir" (Cittaslow) unvanı için doğal bir aday haline getirir ve ziyaretçilerine sadece bir tatil değil, aynı zamanda bir yenilenme deneyimi sunar.
KÖYCEĞİZ NEREDE VE COĞRAFİ KONUMU NEDİR?
Türkiye'nin güneybatısında, Ege ile Akdeniz'in buluştuğu eşsiz bir coğrafyada yer alan Köyceğiz, adını verdiği büyük ve alüvyal bir set gölünün kuzey kıyısına kurulmuştur. Türkiye'nin en büyük kıyı göllerinden biri olan Köyceğiz Gölü, ilçenin coğrafyasını ve kimliğini belirleyen en temel unsurdur. İlçe merkezi, gölün en korunaklı ve en geniş noktalarından birinde, Sandras Dağı'nın eteklerine yaslanmış bir konumdadır.
Köyceğiz konumu nedir sorusunun yanıtı, onun Marmaris ve Fethiye gibi iki büyük turizm merkezinin tam ortasında bulunmasında gizlidir. Ancak bu iki merkezin aksine, Köyceğiz doğrudan denize kıyısı olan bir yerleşim değildir. Denizle bağlantısı, Köyceğiz Gölü'nü Akdeniz'e bağlayan ve bir doğa harikası olan Dalyan Kanalı aracılığıyla sağlanır. Bu eşsiz coğrafi yapı, Köyceğiz'i hem bir göl kasabası hem de dolaylı olarak bir deniz merkezi yapar. Dalaman Havalimanı'na olan yakınlığı (yaklaşık 30 dakika), ilçeye ulaşımı oldukça kolaylaştırır.
KÖYCEĞİZ HANGİ İLDE VE BÖLGEDE YER ALIR?
İdari olarak Köyceğiz, Türkiye'nin en sevilen tatil bölgelerinden birine ev sahipliği yapan Muğla iline bağlı bir ilçedir. Dolayısıyla Köyceğiz hangi şehirde veya hangi ilde sorularının cevabı net bir şekilde Muğla'dır. Muğla, Bodrum, Marmaris, Fethiye gibi dünyaca ünlü turizm merkezlerini barındıran, Türkiye'nin en önemli turizm illerinden biridir. Köyceğiz, bu popüler destinasyonların arasında daha sakin ve doğa odaklı bir alternatif olarak öne çıkar.
Bölge konusunda ise, Muğla ili resmi olarak Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde yer alır. Ancak Köyceğiz ve çevresi (Dalyan, Ortaca, Dalaman), coğrafi konumları, iklimleri ve bitki örtüsüyle belirgin bir şekilde Akdeniz karakteristiği gösterir. Tarihi Karya bölgesinin kalbinde yer alan bu coğrafya, Ege ile Akdeniz arasında bir geçiş bölgesi olarak kabul edilir. İlçe, batısında Marmaris, doğusunda Ortaca, kuzeyinde ise Denizli'nin Beyağaç ilçesiyle komşudur.
Köyceğiz'in tüm kimliği ve yaşamı, adeta bir iç deniz gibi uzanan ve sayısız sırrı barındıran muhteşem gölünün etrafında şekillenir. Köyceğiz Gölü, dağlardan gelen tatlı sularla beslenir ve Dalyan Kanalı aracılığıyla denizin tuzlu suyuyla da bir miktar karışır. Bu durum, gölde hem tatlı hem de tuzlu su canlılarının yaşadığı zengin bir ekosistem yaratır. Göl, aynı zamanda çok sayıda su kuşu için önemli bir yaşam ve üreme alanıdır.
Gölü Akdeniz'e bağlayan Dalyan Kanalı, sazlıkların oluşturduğu labirentimsi yapısıyla kendi başına bir doğa harikasıdır. Köyceğiz'den kalkan teknelerle yapılan turlar, bu sazlıkların arasından geçerek ziyaretçileri unutulmaz bir yolculuğa çıkarır. Bu yolculuk sırasında, kanalın kıyısındaki sarp bir kayalığa oyulmuş olan görkemli Kaunos Kaya Mezarları görülür. Antik Karya'nın en önemli liman kentlerinden biri olan Kaunos Antik Kenti'nin bu mezarları, bölgenin binlerce yıllık tarihinin en etkileyici tanıklarıdır. Kanalın denizle buluştuğu noktada ise, Dalyan Deltası'nı denizden ayıran ve nesli tehlikedeki Caretta caretta deniz kaplumbağalarının en önemli yuvalama alanlarından biri olan dünyaca ünlü İztuzu Plajı yer alır. Bu bütünleşik ekosistem, bir bütün olarak Özel Çevre Koruma Bölgesi statüsündedir.
KÖYCEĞİZ'İN TARİHİ, KÜLTÜRÜ VE SAKİN YAŞAM KİMLİĞİ
Bu görkemli doğa ve tarih çemberinin merkezinde ise, adını sadeliğinden ve dinginliğinden alan Köyceğiz'in kendisi yer alır. İlçenin modern kimliği, "Yavaş Şehir" (Cittaslow) felsefesiyle büyük bir uyum içindedir. Hızlı tüketim ve kalabalık turizm anlayışının aksine, Köyceğiz'de yaşam daha yavaş akar. Her hafta kurulan ve köylülerin kendi bahçelerinden topladıkları taze ürünleri, zeytinyağlarını ve ballarını sattığı Köyceğiz Pazarı, bu yerel ve doğal yaşam anlayışının en güzel örneğidir.
İlçenin ekonomisi, turizmin yanı sıra büyük ölçüde tarıma dayanır. Özellikle narenciye (portakal, limon, mandalina) üretimiyle ünlü olan Köyceğiz'in bereketli toprakları, Türkiye'nin en kaliteli narenciye ürünlerinden bazılarını yetiştirir. Ancak Köyceğiz'i botanik olarak asıl özel kılan, dünyada nadir bulunan ve Türkiye'de sadece bu bölgede doğal olarak yetişen Sığla (Günlük) ağaçlarıdır. Bu ağaçların gövdesinden elde edilen ve antik çağlardan beri parfüm ve ilaç yapımında kullanılan sığla yağı, ilçenin en özgün ve değerli ürünlerinden biridir. Ayrıca, gölün güneybatı kıyısında yer alan ve binlerce yıldır şifa dağıttığına inanılan kükürtlü suları ve çamur banyolarıyla ünlü Sultaniye Kaplıcaları, ilçenin sağlık turizmi kimliğini oluşturur. Tüm bu özellikler, Köyceğiz'i sadece bir tatil yeri değil, aynı zamanda bir arınma ve yenilenme merkezi yapar.
