Türkiye bir kez daha orman yangınları ile mücadele ediyor. Temmuz ayının ilk günlerinde İzmir'de 3 gün süren yangın, ülkemizde bu yıl doğayı en çok sarsan afet oldu. Çoğunlukla Ege'de ve güney illerimizde etkili olan orman yangınları ise iklim krizi tartışmalarını beraberinde getirdi.
Habertürk'e değerlendirmelerde bulunan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Murat Türkeş, 2025 yangınlarının 2021'e benzediğini söyledi. Türkeş, iklim değişikliğinin yangınların çıkmasını kolaylaştırdığını belirterek, ilk 15 dakikaya vurgu yaptı. Bu sürede müdahale edilmeyen yangınlarda alevlerin hızlı bir şekilde yayıldığını kaydetti.
"Bu yaz da 2021 yılı yazına benziyor" diyen Türkeş, "Normalden daha sıcak ve çok daha kurak bir Akdeniz iklimi söz konusu. Ormanlarda çalı örtüsünün bulunduğu alanlarda ne yazık ki daha çok yangınlar çıkıyor. Yıldız ve Poyraz gibi hamleli rüzgarlar da yangınların etkisini artırıyor. Nitekim bu yıl da öyle oldu. İnsan etkisi olsa da iklim değişikliği yangınları daha çok kolaylaştırıyor. 2021'de meydana gelen yangınlarda 139 bin 503 hektarlık alan küle dönmüştü." ifadelerini kullandı.
"KUTUP ALTI BÖLGELERDE DE ARTTI"
Türkeş, Rusya'da bile artık yangınların artığını kaydederek, "Birkaç 10 yılda yanan alanlar artık 1 yılda yanabiliyor. Sıcak hava dalgası kutup altı bölgeleri de etkileyebiliyor. Bunlar değişen iklimden dolayı." şeklinde konuştu.
İLK 15 DAKİKA VURGUSU
Yangınlara hızlı müdahalenin yayılımı oldukça sınırlayacağını da kaydeden Türkeş, "Alevlere ilk 15 dakika içerisinde müdahale oldukça önemli. Bu sürede yangın kontrol altına alındığında yayılımı da durdurulmuş olacak" ifadelerini kullandı.
İZMİR VALİSİ: YANGINLAR ELEKTRİK HATLARI KAYNAKLI
Temmuz ayının ilk günlerinde İzmir'de feci bir tabloya yol açan orman yangınlarında 2 kişi hayatını kaybetmişti. İzmir Valisi Süleyman Elban da yangın sonrası yaptığı açıklamada, "Ödemiş'te ve Çeşme'deki yangınlar ile hafta sonu Seferihisar'da, daha önce Foça ve Aliağa'daki yangınlarımızın tamamı elektrik hatlarından kaynaklı başladı. Elektrik hatlarından çıkan kıvılcımlar, otları tutuşturdu ve ormana yayıldı" ifadelerini kullandı.
ELEKTRİK ŞİRKETİ AÇIKLAMA YAPTI
Elektrik hatlarındaki bakım eksikliği nedeniyle çıktığı belirtilen yangınlarla ilgili de Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.'den yapılan açıklamada, "Sahada gerçekleştirilen ilk değerlendirmelere göre bölgemizdeki yangınların elektrik hatlarından çıktığına ilişkin somut bulgu bulunmamaktadır." ifadeleri kullanıldı.
"ŞİRKETLERE GÖRÜŞÜMÜ İLETTİM"
Habertürk'e konuşan Boğaziçi Üniversitesi'nden İklim Bilimci Prof.Dr.Levent Kurnaz da, "Elektrik şirketleri orman yangınları ile ilgili benden bir değerlendirme aldı. Ben de kendilerine her kulenin yani direğin üzerine bir kamera konulmasını önerdim. Konulacak güvenlik kamerasıyla 24 saat boyunca ormanlık alanlar izlenebilir. Sadece elektrik hatları kaynaklı değil başka nedenlerle çıkabilecek yangınlara karşı da hızlı bir çözüm olur kısa sürede müdahale edilmesi açısından." ifadelerini kullandı.
"HIZLI MÜDAHALE EDİLMESİ İÇİN ÖNEMLİ"
Kurnaz yaptığı açıklamada şunları kaydetti: "İklim krizi, havanın daha sıcak ve kurak olmasına yol açıyor ama hiçbir zaman orman yangınlarına neden olmuyor. Sadece yangınların daha kolay çıkmasına yol açıyor. Öyle ki artık Trabzon'da bile yangınlar çıkabiliyor. Aslında birinci problem orman arazilerinin içerisine çok girilmiş olmasıdır. Çoğu insan ormanlık alanda yazlık aldığını duyuruyor. Bu yazlıkların varlığı bile orman yangınlarına neden olabiliyor. Ormanlara bir de araçla gidip geliniyor. Araçlardan sigara izmariti atılıyor. Hala bile anız yakma diye bir adet var, bunlar çok ciddi orman yangınlarına sebep olabiliyor. Cam şişeler, plastik şişeler, bunların hepsi birer faktör. Bir de orman yangınlarında en son neden olan aşırı rüzgarlı havalarda elektrik hatlarının birbirine temas ederek kıvılcım oluşturması var. Sıcak havada elektrik telleri genleşip sarkıyor. Sarkan teller birbirine temas edince kıvılcım çıkabiliyor. Burada önemli olan kısa sürede alevlere müdahale edilmesi. "
"PERİYODİK BAKIMLA İLGİLİ DEĞİL"
"Bu konu elektrik hatlarının periyodik bakımı ile ilgili değil. Elektrik şirketleri orman yangınları ile ilgili benden bir değerlendirme aldı. Ben de kendilerine her kulenin yani direğin üzerine bir kamera konulmasını önerdim. Konulacak güvenlik kamerasıyla 24 saat boyunca ormanlık alanlar izlenebilir. Sadece elektrik hatları kaynaklı değil başka nedenlerle çıkabilecek yangınlara karşı hızlı bir çözüm olur kısa sürede müdahale edilmesi açısından. "
48 GÜNLÜK HARİTA
Öte yandan Avrupa Birliği Acil Durum Yönetim Hizmeti haritalarına göre de ülkemizde bu yıl Doğu ve Orta Karadeniz ila Doğu Anadolu bölgeleri dışında hemen hemen tüm bölgelerde orman yangınları meydana geldi. 1 Haziran ve 18 Temmuz arasında meydana gelen yangınların çoğu ise Ege ve Güneydoğu Anadolu'da kaydedildi.
YANGIN SÖNDÜRME UÇAĞI TARTIŞMALARI
Öte yandan orman yangınları ile mücadelede özellikle yangın söndürme uçaklarının sayısının yetersiz olduğuna yönelik de tartışmalar ortaya çıkmıştı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da yaptığı açıklamada, 73 ton olan havadan su atma kapasitesini 6 kat artışla 438 tona çıkardıklarına dikkat çekmişti.
"27 UÇAK VE 105 HELİKOPTERE ÇIKARDIK"
Bakan Yumaklı, yangınlara ortalama 10 dakika içinde müdahale edecek şekilde, ilk müdahale araçları, arazözler ve ekiplerini bin 600 farklı noktada konuşlandırdıklarını kaydederek, "2002 yılından bu yana 73 ton olan havadan su atma kapasitemizi, rezerv güçler dahil 27 uçak ve 105 helikopterle, 6 kat artışla toplam 438 tona çıkardık. Yerli ve milli araçlarımızın sayısını önümüzdeki dönemde daha da artıracağız. TUSAŞ, 5 ton kapasiteli 8 adet ağır sınıf yangın söndürme helikopterini 2028 yılından itibaren teslim etmeye başlayacak" ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar: AA
