Ömerli nerede? Ömerli hangi şehirde, ilde, bölgede?
Dev bir metropolün sınırları içinde, gökdelenlerin ve yoğun trafiğin yerini yemyeşil ormanların, devasa bir gölün ve sakin bir köy hayatının aldığı bir sığınak... Burası, İstanbul'un en önemli içme suyu havzasına ev sahipliği yapan ve şehrin "su sigortası" olarak kabul edilen, Anadolu Yakası'nın doğal cenneti Ömerli'dir. Adı, milyonlarca İstanbullu için hayati önem taşıyan barajıyla anılsa da, Ömerli aynı zamanda şehrin gürültüsünden kaçmak isteyenler için bir nefes alma durağıdır. Peki, İstanbul'un bu yeşil vahası tam olarak Ömerli nerede?

İsmi, İstanbul'un en büyük içme suyu kaynaklarından biri olan devasa baraj gölüyle özdeşleşmiş olsa da, Ömerli aynı zamanda bu su havzasının kenarında, metropolün içinde kırsal yaşamın hala devam ettiği, kendine has bir köy kimliğini de barındırır. Bu durum, onu şehrin hem en stratejik altyapı bölgelerinden hem de en önemli doğal sığınaklarından biri yapar ve İstanbul'un karmaşık dokusu içinde eşsiz bir yere koyar.
ÖMERLİ NEREDE VE COĞRAFİ KONUMU NEDİR?
İstanbul'un Anadolu Yakası'nın doğusunda, şehrin yoğun yerleşim alanlarının bitip ormanlık arazilerin başladığı bir noktada yer alan Ömerli, metropolün doğal sınırında konumlanır. Coğrafi olarak Çekmeköy ilçesinin kuzeydoğu kesiminde, Alemdağ ormanlarının devamı niteliğindeki geniş bir ormanlık alanın kalbinde bulunur. Semtin ve barajın çevresi, İstanbul'un "kuzey ormanları" olarak bilinen ve şehrin akciğerleri olarak kabul edilen ekosistemin önemli bir parçasıdır.
Ömerli konumu nedir sorusunun en temel yanıtı, onun Ömerli Barajı su toplama havzası içinde yer almasıdır. Bu durum, bölgedeki yapılaşmayı büyük ölçüde kısıtlamış ve Ömerli'nin doğal ve kırsal dokusunu korumasını sağlamıştır. Konum olarak Şile otoyoluna yakınlığı, hem şehir merkezine hem de Karadeniz kıyısındaki Şile ve Ağva gibi tatil beldelerine ulaşımı kolaylaştırır. Batısında Reşadiye ve Alemdağ gibi yine orman içi yerleşimler, kuzeyinde ve doğusunda ise baraj gölü ve onu çevreleyen ormanlar uzanır.
ÖMERLİ HANGİ İLDE, İLÇEDE VE BÖLGEDE YER ALIR?
İdari olarak Ömerli, Türkiye'nin en büyük şehri olan İstanbul iline ve bu ilin Anadolu Yakası'ndaki ilçelerinden biri olan Çekmeköy'e bağlı bir mahalledir. Dolayısıyla Ömerli hangi şehirde veya hangi ilde sorularının cevabı net bir şekilde İstanbul'dur. Çekmeköy ilçesi, yakın zamana kadar büyük ölçüde kırsal bir bölgeyken, son yıllarda hızla gelişerek İstanbul'un önemli yerleşim merkezlerinden biri haline gelmiştir. Ömerli ise, bu gelişen ilçenin hala doğal ve kırsal kimliğini en iyi şekilde koruyan bölgesidir. Coğrafi bölge olarak ise Marmara Bölgesi'nde yer alır.
Burada önemli bir detayı belirtmek gerekir: Türkiye'de Mardin iline bağlı Ömerli adında bir ilçe daha bulunmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bu ilçe ile İstanbul'daki Ömerli mahallesi sıkça karıştırılabilmektedir. Bu yazı, İstanbul'un Çekmeköy ilçesine bağlı olan ve Ömerli Barajı'na ev sahipliği yapan Ömerli'yi konu almaktadır.
İSTANBUL'UN SU KAYNAĞI
Ömerli'nin adını ve önemini İstanbul'a ve Türkiye'ye duyuran en temel unsur, şüphesiz sınırları içinde yer alan devasa Ömerli Barajı'dır. İstanbul'un artan nüfusunun su ihtiyacını karşılamak amacıyla Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından planlanan baraj, Riva Deresi (Çayağzı Deresi) üzerinde inşa edilmiş ve 1973 yılında hizmete açılmıştır. O tarihten bu yana, İstanbul'un en büyük ve en önemli içme suyu kaynaklarından biri olarak hizmet vermektedir.
Ömerli Barajı, sadece Anadolu Yakası'nın değil, zaman zaman Avrupa Yakası'nın da su ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılayan dev bir rezervuardır. Yaklaşık 24 kilometrekarelik bir alanı kaplayan baraj gölü ve 600 kilometrekareyi aşan su toplama havzasıyla İstanbul'un su sigortası olarak kabul edilir. Bu hayati önemi nedeniyle, baraj ve çevresindeki su toplama havzası, İSKİ tarafından çok sıkı bir şekilde korunmaktadır. Baraj gölünde yüzmek, izinsiz balık tutmak ve çevresinde yapılaşmaya gitmek kesinlikle yasaktır. Bu koruma önlemleri, baraj suyunun kalitesini güvence altına alırken, aynı zamanda bölgenin doğal ekosisteminin de bozulmadan kalmasını sağlamıştır.
ÖMERLİ'NİN DOĞAL YAŞAMI VE KIRSAL KİMLİĞİ
Barajın yarattığı bu korunaklı ve doğal çevre, Ömerli'nin modern bir mahalleden çok, İstanbul'un içinde kalmış bir köy kimliğini sürdürmesini sağlamıştır. Ömerli'nin çevresi, İstanbul'un en zengin ormanlık alanlarından biridir. Meşe, gürgen, kayın ve çam ağaçlarından oluşan bu ormanlar, hem zengin bir yaban hayatına ev sahipliği yapar hem de şehrin havasını temizleyen bir oksijen deposu görevi görür. Bu doğal yapı, Ömerli'yi İstanbullular için popüler bir hafta sonu kaçış noktası haline getirmiştir.
Bölge, özellikle doğa sporları ve rekreasyonel aktiviteler için geniş imkanlar sunar. Orman içindeki patikalar, doğa yürüyüşü (trekking), koşu ve bisiklet tutkunları için idealdir. Ayrıca, bölgede bulunan çok sayıda at çiftliği ve binicilik kulübü, Ömerli'yi at sporları meraklıları için de bir çekim merkezi yapmıştır. Hafta sonları, baraj havzasının izin verilen bölgelerindeki mesire alanları, piknik yapmak ve temiz havanın tadını çıkarmak isteyen ailelerle dolar. Ömerli'nin merkezindeki köy kahveleri, yerel ürünlerin satıldığı küçük dükkanlar ve sakin sokakları, ziyaretçilere dev bir metropolün hemen yanı başında, huzurlu bir köy hayatını deneyimleme fırsatı sunar.