Organ nakli bekleyen obeziteli hastalara robotun kollarından gelen umut
Kronik böbrek yetmezliğinin en başarılı tedavisi olan böbrek nakli ameliyatı robotik cerrahiyle de yapılabiliyor. Türkiye'de yaklaşık 125 kişiye uygulanan bu ameliyat, özellikle obezite sorunu nedeniyle nakil olamayan kişilere yeni bir tedavi seçeneği sunuyor. Bunun dışında minimal invaziv cerrahinin avantajlarından yararlanmak isteyen tüm hastaların bu ameliyat için uygun olduğuna dikkat çeken uzmanlar ameliyatın mükemmel kozmetik sonuçları olduğunu belirtiyor. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Kronik böbrek yetmezliğinin en başarılı tedavisi böbrek nakli. Dünyada ilk robotik böbrek nakli ameliyatı 2010 yılında ABD ’de yapılırken, Avrupa’da 2015 yılında, Türkiye’de ise 2016 yılında gerçekleştirildi. Bugüne dek başta böbrek nakli olmak üzere pankreas ve uterus (rahim) nakli ameliyatları, yakın zamanda ise akciğer nakilleri robotik cerrahiyle yapılmaya başlandı. Dünyada sayılı merkezde yapılan robotik böbrek nakli ameliyatını şu an Türkiye’de sadece kendilerinin gerçekleştirdiklerini söyleyen Koç Üniversitesi Hastanesi Böbrek ve Pankreas Nakli Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Burak Koçak, “Yıllar içerisinde edindiğimiz laparoskopik, robotik ve açık böbrek nakli cerrahisindeki tecrübemiz bizi bu konuda şanslı kılıyor. Ülkemizde bugüne dek robotik cerrahiden yararlanan kişi sayısı şu an yaklaşık 125” diyor. Avrupa’da Türkiye’de dahil yaklaşık 500 vakanın robotik cerrahi ile ameliyat edildiğine dikkat çeken Koçak, bu tekniğin ABD’de yaygınlık kazanmaya başlamasının çok yeni olduğunu söylüyor ve devam ediyor:
BÖBREK NAKLİNE ETKİSİ
“Dünya değişiyor, teknoloji ilerliyor, buna bağlı olarak tıp ve cerrahi uygulamalar da değişip evriliyor. Biz cerrahlar ameliyatlarda teknolojinin getirdiği üstünlüğü ve yardımı kullanarak cerrahi tedavinin mükemmelliğini ve başarı oranını artırmayı hedefliyoruz. Son yıllarda hastaların cerrahi tedavisinde robotik ameliyatlar yaygın olarak kullanılmakta. Robotik cerrahi minimal invaziv cerrahinin bütün avantajlarını taşıyan son ve en mükemmel tekniktir. Bu cerrahi tekniğin böbrek nakline uygulanması değişen cerrahi yaklaşımın başarılı uygulamalarından birisidir” diyor.
ROBOTİK TEKNİĞİN AVANTAJLARI
Robotik teknik, ameliyatı yapan cerrahlara büyük kolaylık sağlıyor. Cerrahlar bu sayede ameliyat sahasını 16 kez büyütülmüş şekilde, üç boyutlu ve yüksek çözünürlükte görebiliyor. Robotun kollarının geniş hareket kabiliyeti sayesinde, anatomik olarak ulaşılması zor cerrahi sahalara erişimin kolaylaştığı belirtiliyor. Prof. Dr. Burak Koçak’a göre robotik böbrek nakli, kapalı ameliyat tekniğinin getirdiği tüm avantajları taşıyor. Bu şekilde ameliyat olan hastalar açık ameliyata göre daha az ağrı çekiyor ve daha az ağrı kesiciye ihtiyaç duyuyor. Robotik cerrahi uygulanan hastalar daha hızlı iyileşirken, hastanede kalış süreleri daha kısa oluyor ve gündelik yaşamlarına daha hızlı dönüyorlar. Koçak, “Bu hastalarda yara yeri enfeksiyonları ve fıtık oluşma olasılığı da çok daha az oluyor. Ameliyatın en önemli üstünlüğü açık ameliyata göre çok daha iyi kozmetik sonuçlara sahip olması” diyor.
OBEZİTESİ OLAN HASTALARA YENİ TEDAVİ SEÇENEĞİ
Obezitesi olan hastalarda böbrek naklinin başarı oranlarının diğer hastalara göre daha düşük olduğu belirtiliyor. Robotik böbrek nakli bu hastalarda nakil sonrası yara yeri enfeksiyonu gelişme riski ile yara yerinde fıtık oluşma riskini azalttığı için böbrek naklinin başarı şansını artırıyor. Bu açıdan, robotik böbrek nakli, obezitesi olan hastalarda hızla standart tedavi olmaya başlamakla kalmıyor obezite nedeniyle nakil olamayan hastalarda yeni bir tedavi seçeneği olarak da ortaya çıkıyor.
EN ÇOK KİMLER FAYDA GÖRÜYOR?
Robotik böbrek naklinin en büyük dezavantajının maliyetinin yüksek olması olduğunu söyleyen Prof. Dr. Burak Koçak, “Bundan dolayı bu ameliyat daha çok gelişmiş ülkelerde yaygınlaşmaktadır. Robotik böbrek naklinden tıbbi olarak en çok fayda gören grup aşırı şişman (obezitesi olan) hasta grubudur. Bunun dışında minimal invaziv cerrahinin avantajlarından yararlanmak isteyen tüm hastalar bu ameliyat için uygundur. Bu ameliyat tekniği mükemmel kozmetik sonuçları nedeniyle özellikle Avrupa ülkelerinde tercih ediliyor. Uygulanması en zor hasta grubu ise damarları aşırı kireçlenmiş ve damar sertliği ilerlemiş hasta grubudur” diyor.
UYGULAMANIN ADIMLARI
*Uyutulan hastaya ameliyat masasında pozisyon verilir.
*Robotun kollarının bağlanacağı, beden içine ulaşan cerrahi enstrümanlar küçük kesilerden hastanın vücuduna yerleştirilir.
*Robotun kolları hastanın üzerindeki portlara bağlanır.
*Cerrah ameliyat odasındaki konsola oturur ve robotu kumanda ederek ameliyata başlar.
*Hastanın damarları nakile hazır hale gelince vericiden çıkarılan böbrek göbek etrafına yapılan 5cm’lik küçük bir kesiden karın içine yerleştirilir.
*Cerrah böbrek naklini konsola oturarak gerçekleştirir.
*Ameliyat sona erince robot hastadan ayrılır ve işleme son verilir.
*Hasta uyandırılarak ameliyat odasından çıkarılır.
KUSURSUZ AMELİYAT MÜMKÜN MÜ?
Prof. Dr. Burak Koçak, robotik sistemin cerrahların yaşadığı bazı dezavantajları ortadan kaldırarak kusursuz ameliyat yapma imkanı sunduğuna dikkat çekerek, “Cerrahların konsolda oturarak ameliyat yapmaları uzun ameliyatlarda yaşanan yorgunluk dezavantajını ortadan kaldırmaktadır. Robotik sistem cerrahta mevcut olan hafif el titremesini algılamakta, bu titremeyi silmekte ve sadece ana hareketleri hastaya yansıtmaktadır. Bunların tümü ameliyata mükemmeliyet getirmektedir” diyor.
YAPAY ZEKANIN GETİRİSİ
Günümüzde yapay zekanın gelişmesiyle birlikte robotların otonom cerrahi kabiliyetler kazanması üzerinde çalışıldığını söyleyen Koçak, böylelikle robotun ameliyat sırasında standart bir cerrahi prosedür izlenmesini denetleyerek, cerrahların hata yapmasının önüne geçilmesinin hedeflendiğini belirtiyor. Bunların gerçekleşmesinin olası doktor hatasının azaltılmasına ve ameliyat güvenliğinde mükemmeliyete ulaşılmasına imkan sağlayacak gelişmeler anlamına geleceğine dikkat çekiliyor.
