Robotik cerrahinin babası Doç. Dr. Yusef Kudsi: Pankreas kanserinin en zor ameliyatlarından olan ‘Whipple’ robotik cerrahi ile gerçekleştiriliyor
Gelecekte cerrahların coğrafi sınırları tamamen aşacaklarına inanılıyor. Uzmanlar 5 yıldan daha kısa sürede 'uzaktan' denilen robotik cerrahi ameliyatlarının çok daha sık yapılacağını öngörüyor. Dünyada robotik cerrahinin babası olarak tanınan Doç. Dr. Yusef Kudsi, tıp alanında hayal edilen pek çok şeyin gerçeğe dönüştüğünü ve artık bir zamanlar gerçekleştirilemeyen çok zor ve komplike ameliyatların bile robotik cerrahi sayesinde yapılabildiğini söylüyor. Genel cerrahinin en zor ameliyatlarından biri olan ve pankreas kanserlerinde uygulanan 'Whipple' ameliyatının günümüzde robotla yapılması bunun bir örneği olarak değerlendiriliyor. Habertürk.com Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun röportajı
İçinde bulunduğumuz eylül ayında Harvard ve Acıbadem Üniversiteleri iş birliğiyle düzenlenen Araştırma, Yenilik, Cerrahi ve Eğitim Kongresi'nde (RISE) robotik cerrahinin kanser ve obezite başta olmak üzere birçok hastalıkta sağladığı avantajlar ve geleceğe yönelik yeni teknolojiler ele alındı. Kongrede dünyaca ünlü cerrahlar robot destekli ameliyatlardaki son gelişmeleri ve öngörülerini aktardılar. Kongrenin dikkat çeken isimlerinden biri, Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Acıbadem Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusef Kudsi idi. Kudsi, dünyada robotik cerrahiyi en çok kullanan ilk 10 cerrah arasında bulunuyor ve bu cerrahinin babası olarak anılıyor. Yusef Kudsi sorularımızı yanıtlarken robotik cerrahinin bugününe ve geleceğine dair önemli bilgiler verdi.
4 BİNİN ÜZERİNDE ROBOTİK CERRAHİ AMELİYATI
Dünya çapında 500’ün üzerinde hastanede robotik cerrahi eğitimi vermiş, 1000’in üzerinde cerrah yetiştirerek, 4 binin üzerinde robotik cerrahi gerçekleştirmiş bir isim Yusef Kudsi. İlk robotik cerrahi ameliyatını anlatırken şunları söylüyor; “Robotla ilk ameliyatımızı Harvard Üniversitesi’nde yaklaşık 15 yıl önce gerçekleştirdik. Robotik cerrahinin çok önemli bir teknolojik gelişme olduğunun farkındaydık ve ilk günlerden itibaren bir uzmanlık alanı olarak gelişmesi için çok çalıştık. Bunun için bir veri bankası oluşturduk ve bilimsel çalışmalar gerçekleştirdik. O yıllarda bu teknolojinin bir katma değeri olup olmayacağını bilmiyorduk. Pek çok meslektaşımız da buna inanmıyordu. Yıllar geçtikçe sonuçlarının ne kadar iyi olduğunu gördük. Bu alanda önemli bilimsel araştırmalar yapıyoruz. Çünkü bu teknolojiyi iyi kullanmamız kadar, bu alanda eğitim vermemizin ve bu yöntemi yaygınlaştırmanızın da çok önemli olduğuna inanıyoruz. Ben dünyada robotik cerrahiyi en fazla gerçekleştiren 10 cerrahtan biriyim. Ekibimle birlikte hem ABD’de hem de uluslararası arenada robotik cerrahi eğitimleri ve kursları gerçekleştirmemiz bu cerrahiyi yaygınlaştırmak istememiz kaynaklıdır” diyor.
DÜNYA ÇAPINDA 500’ÜN ÜZERİNDE HASTANE
Dünya çapında 500’ün üzerinde hastane dolaştığını ve 1000’in üzerinde cerraha robotik cerrahi eğitimi verdiğini söyleyen Doç. Dr. Yusef Kudsi devam ediyor; “Robotik cerrahiyi yaygınlaştırmak benim için bir tutku halini aldı. ‘Robotik Cerrahi İş Birliği’ (Robotic Surgery Collaboration) adlı platformumuzda başlangıçta 5-6 cerrah varken şimdi 17 bin üyeye ulaşmamız bunun göstergesidir.”
İLK GÜNDEN BUGÜNE NELER DEĞİŞTİ?
Robotik cerrahi uygulamalarına ilk başladığında pek çok cerrahın robotik cerrahiye temkinli yaklaştığını ve o dönemde bu uygulamanın etkinliği ile başarısının tartışıldığını söyleyen Kudsi; “Bu teknolojiye gerek olmadığını düşünenler vardı. Hâlâ da var. Ancak özellikle son 10 yılda bu bakış açısı çok olumlu yönde değiştiği için bu teknoloji giderek gelişip yaygınlaştı. ABD’de ve dünyanın pek çok yerinde saygın merkezler ve üniversiteler artık robotik cerrahi yöntemiyle çok başarılı ameliyatlar gerçekleştiriyorlar” diyor.
YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ ROBOTLAR
Robot teknolojisinde çok büyük gelişmeler olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Yusef Kudsi, yeni robotlar artık yapay zekâ destekli olduğu için kendilerinin de yapay zekâ ile donatılmış robotlarla çalıştıklarını söylüyor. Bunun 10-15 yıl önce bir hayal olduğunu belirten Kudsi; “Artık robotlar ve özel bilgisayar sistemleri, yapılan ameliyatları kaydediyor ve kütüphane benzeri bir veri bankası oluşturuyor. Bunun sonucunda cerrahın sonradan bu videoları izleme ve eğitim amaçlı kullanma şansı oluyor. Yapay zekânın önerileri cerraha kendisini geliştirme şansı veriyor. Kısarak giderek daha fazla dijitalleşiyoruz” diyor.
CERRAHLARA HEP İHTİYAÇ OLACAK
“Cerrahinin giderek daha çok dijitalleşmesi bu alanda görev yapan doktorlar için bir risk midir?” sorusunu yönelttiğimiz Yusef Kudsi; “Cerrahlara hep ihtiyaç olacak. Robotlar bu işi asla tek başlarına yapamayacak ve biz cerrahların işini elimizden alamayacaklar. En azından bizim ömrümüz bunu görmeye yetmeyecek. Ancak robotların işimizi kolaylaştırarak bizi daha iyiye götüreceklerini ve destek sağlayacaklarını söyleyebiliriz. Bu anlamda teknolojinin işimize olan katkısı çok büyük” diyor.
CERRAHIN İŞİNİ KOLAYLAŞTIRAN CERRAHİ
Robotik cerrahi, cerrahın işini çok kolaylaştıran bir teknoloji olarak tanımlanıyor. Detaylandırmak gerekirse cerrahın rahat bir şekilde konsolda oturup yorulmadan ameliyat yapmasını sağlıyor. Bu sayede stres daha az oluyor, görüntü 3-4 boyutlu hale geliyor. Robotun 4 kolu bulunuyor ve el titremesi gibi sıkıntılar yaşanmıyor. Bu cerrahi hastaya da önemli avantajlar sunuyor. Ameliyat kapalı olarak gerçekleştirildiği için küçük kesilerle yapılıyor. Komplikasyon riski daha az olduğu için hasta daha çabuk iyileşiyor, hastanede kalma süresi kısalıyor ve yaşam kalitesi geçirilen cerrahiden olumsuz etkilenmiyor.
ROBOTUN KULLANILDIĞI HASTALIKLAR
Doç. Dr. Yusef Kudsi, robotik cerrahiyi genel cerrahide yaygın şekilde kullanıyor ve; “Bu cerrahiyi özellikle büyük karın duvarı fıtıkları ve kompleks vakalarda gerçekleştiriyorum. Robotik cerrahi aynı zamanda kanser ameliyatlarında, özellikle de sindirim sistemi kanserlerinden, kolon kanserine, rektum kanserinden pankreas ve karaciğer kanserine kadar pek çok kanser türünde uygulanıyor. Bunlar çok zor ameliyatlar. Bir zamanlar gerçekleştiremediğimiz çok zor ve komplike ameliyatı artık robot sayesinde gerçekleştirebiliyoruz. Genel cerrahinin en zor ameliyatlarından biri olan ve pankreas kanserlerinde uygulanan ‘Whipple’ ameliyatı bile günümüzde robotla yapılabiliyor. Robotun kullanım alanları çok yaygınlaştı ve bu yaygınlık giderek artacak” diyor.
GELECEKTE LAPAROSKOPİK CERRAHİ SAYISI DÜŞECEK
Dünya çapında kullanılan robot sayılarının ikiye hatta üçe katlanacağı öngörülüyor. Robotla yapılan ameliyatların çok daha fazla artacağı ve robot üreten firmaların çoğalacağı da öngörüler arasında bulunuyor. Uluslararası pazarda özellikle Çin firmalarının yer alacağı ve robota ulaşımın kolaylaşacağı belirtiliyor. Robotik cerrahi uygulamaları arttıkça özellikle laparoskopik ameliyat sayılarında düşme bekleniyor. Robotik cerrahinin şimdiden pek çok sorunla ilgili olarak laparoskopik cerrahinin yerini alacağına inanılıyor. Bunun nedeni, laparoskopi uygulayan cerrahların çoğunun robotik cerrahiye geçişi olarak açıklanıyor. Robotik cerrahinin yaygınlaşmasının açık ameliyat sayılarında da düşüşe yol açacağına dikkat çekiliyor.
TELE-CERRAHİ SAYESİNDE UZAKTAN AMELİYAT YAYGINLAŞACAK
Teknolojinin gelişmesiyle önümüzdeki 10 yılda tele-cerrahinin büyük gelişme göstereceği belirtiliyor. Öngörüler tele-cerrahi sayesinde fiziksel olarak hastanın yanında olmadan da ameliyat yapmanın mümkün hale geleceğine işaret ediyor. Günümüzde yapılıyor olsa da internet hızının artması ve teknolojinin gelişmesiyle bu ameliyatların daha da yaygınlaşacağı belirtiliyor. Bu sayede dünyayı dolaşmaya gerek kalmayacağı ve Amerika’daki bir doktorun robotu yöneterek İstanbul veya Çin’deki bir hastanın ameliyatını gerçekleştirebileceği öngörülüyor. Bu teknoloji, cerrahi pratiği küresel hale getirdiği için gelecekte cerrahların coğrafi sınırları tamamen aşmış olacaklarına inanılıyor ve 5 yıldan daha az sürede ‘uzaktan’ denilen bu ameliyatların çok daha sık gerçekleştirileceği belirtiliyor.
GENÇLERE BAŞARI ÖĞÜTLERİ
Doç. Dr. Yusef Kudsi; “Başarıya giden yol öğrenmeye açık ve çalışkan olmaktan geçiyor. Hangi iş olursa olsun bir konuya ve hedefe odaklanmak büyük önem taşıyor. Gençler yüzeysellikten uzak derinlemesine bilgi arayışında olmalı. Ben en önemli şeyin ‘sürekli eğitim’ olduğuna inanıyorum. İnsanlar hedeflerine ulaştıklarında ve bir konunun uzmanı olduklarında artık her şeyi bildiklerine inanarak öğrenmeyi bırakıyor. Oysa ‘ben oldum’ demek bence bir insanı geri götüren en büyük yanlış. Başarılı olmak için mütevazı olmak şart” diyor.
