Migren nedir? Migrenin başlıca belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Dünyada her 10 kişiden birini etkileyen migren, sadece baş ağrısı değil, yaşam kalitesini de düşüren bir hastalıktır. Peki, migrenin başlıca belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? İşte detaylar...

Giriş: 28.03.2025 - 13:30 Güncelleme: 28.03.2025 - 13:30

Migren, kadınları erkeklerden üç kat daha fazla etkiliyor. Ancak, tedavi yöntemleri konusunda hala pek çok bilinmeyen var. Migrenle mücadelede hangi adımlar atılmalı?

Migren, beyin kan damarlarındaki kimyasallarda yaşanan değişim nedeniyle meydana gelen başın bir tarafında tekrarlayan zonklama ataklarının eşlik ettiği baş ağrısı türüdür.

Migren atakları yılda 1-2 defa ya da ay içerisinde defalarca görülebilir. Migren ağrılarının çoğunun çok şiddetli seyrettiğini söylenebilir. Migren ağrısı olanlar baş ağrına eşlik eden faktörler nedeniyle günlük işlerini tamamlamakta zorlanırlar.

REKLAM

Aurasız migren, 4-72 saatlik tekrarlayan baş ağrısı atakları ile karakterize migren alt türüdür. Bu migren türü tipik olarak tek tarafta lokalizedir ve ağrı düzeyi orta ile ciddi arasında değişkenlik gösterebilir. Aurasız migren baş ağrısı fiziksel aktivite ile tetiklenebilir ve genellikle ışığa ve sese karşı hassasiyet belirtiler arasında yer alır.

Auralı migren, görsel, duyusal, sözel, hareket fonksiyonu, beyin sapına dair aura belirtilerinin eşlik ettiği süresi dakikalar olarak ifade edilen migren baş ağrısı türüdür.

3 aylık bir süre zarfı boyunca, 1 ayda en az 15 gün boyunca ortaya çıkan migren baş ağrısına aynı zaman dilimi içerisinde aylık en az 8 gün boyunca migrene dair diğer belirtilerin eşlik etmesi kronik migren olarak tanımlanır.

Migren kriterlerini tam olarak karşılamayan ancak belirtilerin migren baş ağrısına benzediği ve ağrının diğer baş ağrısı türleri ile ilişkilendirilememesi halinde, olası migrenden bahsedilebilir.

REKLAM

Migren, genetik, çevresel ve fizyolojik faktörlerin bir araya gelmesiyle tetiklenen karmaşık bir nörolojik rahatsızlıktır. Aile geçmişi migren riskini artırabilir ve bazı genetik mutasyonlar belirli migren türleriyle ilişkilendirilmiştir.

Migrenin olası nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

- Aile geçmişi.- Genetik mutasyonlar.- Beyin sinir yollarındaki anormallikler ve serotonin gibi nörotransmitterlerdeki değişiklikler.- Regl dönemleri, hamilelik veya menopoz.- Doğum kontrol hapları veya hormon tedavileri.- Stres veya duygusal dalgalanmalar.- Parlak ışıklar, yüksek sesler veya keskin kokular.- Hava durumu değişiklikleri (özellikle barometrik basınç değişimleri).- Yetersiz veya aşırı uyku.- Yaşlandırılmış peynir, işlenmiş etler, kırmızı şarap gibi belirli yiyecek ve içecekler.- Kafein veya kafein yoksunluğu.- Yoğun fiziksel aktivite veya ani fiziksel değişiklikler.

Migren, her kişide farklı şekillerde görülebilen ve aynı kişide bile her atakta farklı belirtiler gösterebilen karmaşık bir rahatsızlıktır. Genellikle dört aşamada incelenen bu belirtiler, baş ağrısından önceki "prodrom" evresinde ortaya çıkar ve ruh hali değişiklikleri, gıda istekleri, boyun tutulması, sık esneme, ışığa ve sese hassasiyet gibi hafif belirtiler görülebilir.

REKLAM

Migrenin başlıca belirtileri şu şekildedir:

- Başın bir tarafında zonklayıcı veya şiddetli ağrı.- Işığa (fotofobi) ve sese (fonofobi) karşı hassasiyet.- Bulantı ve kusma.- Görme bozuklukları (ışık çakmaları, kör noktalar veya bulanık görme).- Yorgunluk ve halsizlik hissi.- Konsantrasyon güçlüğü.- Hareketle kötüleşen baş ağrısı.- Boyun bölgesinde gerginlik veya ağrı.

Kişiye göre farklılık gösterse de genellikle peynir ve çikolata gibi bazı yiyecekler, öğün atlamak, öğünü geciktirmek, yeterli su içmemek gibi durumlar migreni tetikler. Uyku düzeni de migren için önemli bir faktördür. Az ya da fazla uyumak, yoğun egzersiz yapmak ve uzun süreli yolculuklar da migren tetiklenmesine neden olarak ağrılara yol açar. Migreni tetikleyen diğer faktörler şöyle sıralanabilir:

REKLAM

- Gürültü ve hava kirliliği gibi çevresel etkenler- Çok parlak ve yanıp sönen ışıklar- Keskin kokular- İklim değişiklikleri- Kadınlardaki hormonal değişimler

Çikolata, kakao, bakla, kuru fasulye, mercimek ve soya ürünleri, çeşitli deniz ürünler, sakatatlar, alkollü içecekler, hazır et ve tavuk suyu tabletleri, konserveler, çağ kahve ve asitli içecekleri, incir, kuru üzüm, papaya, avokado, muz ve kırmızı erik, fıstık ezmesi gibi migreni tetikleyebilecek yiyecek ve içeceklere tüketirken dikkat edilmelidir.

Migren atağı sırasında semptomları hafifletmeyi amaçlar. Reçetesiz ağrı kesiciler ve migren için özel geliştirilmiş ilaçlar bu süreçte kullanılabilir. Bulantı veya kusma gibi eşlik eden belirtiler için destekleyici tedaviler uygulanabilir.

Bu tedavi yöntemi, migren ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltmayı hedefler. Bazı tansiyon ilaçları, depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar ve nöbet önleyici ilaçlar migren önlenmesinde etkili olabilir. Sinir yollarını hedefleyen yeni nesil tedaviler ve botulinum toksin enjeksiyonları da kronik migren yönetiminde tercih edilen yöntemler arasındadır.

REKLAM

Migren yönetiminde önemli bir rol oynar. Tetikleyicilerin belirlenmesi ve kaçınılması, düzenli uyku ve egzersiz alışkanlıklarının benimsenmesi, yeterli sıvı tüketimi ve stres yönetimi tekniklerinin uygulanması bu süreçte faydalı olabilir.

UYARI: Herhangi bir belirti durumunda öncelikle uzman bir hekime danışınız!

Görsel Kaynak: shutterstock