Ankara'nın 180 günlük suyu kaldı, peki ne olacak?
ASKİ'nin verilerine göre Ankara'da su sıkıntısı kapıda. Peki ne yapılmalı? Esra Toptaş yazdı...
Geçtiğimiz günlerde Ankara için kritik bir su uyarısı gelmişti. Ankara’nın içme suyu ihtiyacını karşılayan barajlara hiç su gelmemesi halinde 170-180 günlük su kaldığı açıklandı.
ASKİ Genel Müdürü Memduh Aslan Akçay, su sıkıntısına kısa vadeli çözümün tasarruf olduğunu dile getirdi.
Peki Ankara için böylesine hayati bir uyarı gelmişken ne yapılmalı? İvedi hangi önlemler alınmalı? Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız anlattı:
* Ankara, yağış rejimine ve toplam nüfusuna bağlı olarak kişi başına yağışın en düşük olduğu illerimizden biri. Bu yağışlar son dönemde daha da düzensizleşti. Ankara’daki barajların su havzaları bu su yılının başından bu yana çok az yağış aldı, bu da barajlardaki ortalama doluluk oranlarını düşürdü. Ankara barajlarına yıllara göre giren su miktarları 150 milyon m3 ile 661 milyon m3 arasında değişiyor. Bu değişkenlik Ankara’ya kaliteli su arz güvenliğini zorluyor. Ankara’nın 4 sene içinde ilave su talebi olacak ve su temininin ekonomisi, kalitesi ve miktarı çok daha önemli bir konu haline gelecek.
* Ankara’da hem su yönetim anlayışı hem de su tüketimi alışkanlıkları yeniden gözden geçirilmeli. Biz Su Politikaları Derneği olarak yıllar önce Ankara’nın dönemsel kuraklıklara karşı kaliteli su güvenliği açısından kırılgan olduğunu belirtmiştik. Ankara’da su sorunu miktar olarak değil ama kalite olarak ortaya çıkar demiştik. Ankara’da arz ve talebin birlikte yönetilmesi gerektiğini ifade etmiştik. Kurak bir dönemin sonrasında bu tehdit tekrar gündeme gelmiş durumda. Ankara acilen suda talep yönetimine geçmeli. Suda talep yönetiminde idarenin suyu en etkili şekilde yönetmesi ve abonelerin de suyu en verimli şekilde kullanması gerekiyor. Bu yapılırken insani su hakkı kapsamındaki ücretsiz su temini ve yoksulların suya ulaşma hakkı en üst seviyede korunmalı.
* İklim değişikliği etkisi, artan nüfus, artan su talebi nedeniyle Ankara’nın miktar olarak su ihtiyacı artıyor. 2029 yılından itibaren Ankara’ya ilave su temini gerekli. Ayrıca bu dönemde İvedik İçme Suyu Arıtma ve Tatlar Atık Su Arıtma tesislerinde kapasite arttırma, içme suyu şebekesi değişimi ve yağmur suyu toplama ve uzaklaştırma hatları gibi ek yatırımlar gerekecek. Ayrıca uzmanlar yağışlarda 2030’a kadar azalma olacağını tahmin ediyor. Ankara iki yıl üst üste çok kurak dönem yaşaması durumunda su güvenliği konusunda önemli zorluklar yaşayabilir. Tüm bu nedenlerle Ankara’nın mevcut suyunun en verimli şekilde kullanılması ve yönetilmesi gereklidir
* Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre toplam abonelerin yüzde 16’sı yani 263 bin abone Ankara’nın suyunun yüzde 40'ını tüketiyor. Abonelerin sadece yüzde 1,8’i de suyun yüzde 13’ünü tüketiyor. Bu durum Ankara’da su kullanımında büyük bir dengesizliğin oluştuğunu ortaya koyuyor.
* Su bir insan hakkı olarak kabul edilmeli ve kamu hizmeti anlayışı ile temin edilmelidir. Su bedeli de ödeme güçlüğü çeken kesimlere ise bedelsiz bir şekilde sağlanmalıdır. Bunun için su yönetiminde suya erişimde adalet, dengeli su dağıtımı ve tam verimlilik anlayışı esas alınmalıdır. Bu tür eşitsizlikler su yönetiminde tüm kesimlere adil su temin edilmesini zorlaştırmaktadır.
* ASKİ tarafından hazırlatılan Ankara İli İçme Suyu, Atık Su ve Yağmur Suyu Yönetimi Master Planı çalışmaları 2020 yılında başlamış ve son aşamaya gelmiştir. Ankara Master Plan Çalışması, hedef yılı 2054’e kadar Ankara'nın büyüme ve gelişmesine paralel artış gösteren içme suyu ve atık su yönetimi için sürdürülebilir bir yol haritası sunmaktadır.
* Ankara’da mevcut barajlar iki yıl üst üste gelen kurak dönemi karşılayamıyor. Bunun için başka bir havzadan Çamlıdere Barajı'na Gerede Tüneli ile su aktarılıyor. Ankara’ya ilave temiz su gelebilecek tek havza Gerede Çayı Havzası. Buradaki Işıklı Regülatörü yerine bir baraj yapılırsa ve havza kirletilmeden temiz tutulursa Çamlıdere Barajı temiz su ile daha çok beslenebilir. Çamlıdere Barajının aktif rezervuar hacmi yaklaşık 1 milyar metreküptür. Bu hacim Ankara’ya yaklaşık 2 yıl kesintisiz su temin edecek büyüklüktedir.
Fotoğraf: İHA
