Çin Seddi uzaydan görülebilir mi? Bu yaygın inanış ne kadar doğru? Astronotlar cevapladı!

Dünya'nın yörüngesinden bakıldığında şehir ışıkları ve yollar net biçimde seçilebilirken, binlerce kilometre boyunca uzanan Çin Seddi'ni görebilmek neredeyse imkânsız. Peki bu dev yapının görünürlüğü hakkında neler biliyoruz?

Giriş: 07.04.2025 - 07:00 Güncelleme: 07.04.2025 - 07:00

Çin Seddi'nin uzaydan görülebildiği yönündeki efsane, yıllar boyunca birçok kişinin hayal gücünü süsledi. Ancak bilimsel veriler ve astronotların deneyimleri, bu yaygın inanışın düşündüğümüz kadar gerçekçi olmadığını ortaya koyuyor.

Çin Seddi'nin uzaydan görülebilen tek insan yapımı eser olduğu iddiası, yıllardır ders kitaplarında, belgesellerde ve popüler kültürde yer bulmuş bir efsane. Hatta 1932 yılında yayımlanan bir “Ripley's Believe It or Not!” karikatüründe Sed, Ay’dan çıplak gözle görülebilecek kadar büyük bir yapı olarak tanıtılmıştı. Ancak bu bilgi, bilimsel ve gözlemsel verilerle desteklenmiyor. Gerçekte, Çin Seddi uzaydan çıplak gözle fark edilmesi son derece zor bir yapı.

REKLAM

İddiaların aksine, Ay’dan bakıldığında Dünya üzerindeki hiçbir insan yapımı yapı görülemez. Ay, Dünya’dan ortalama 370.000 kilometre uzaklıktadır. Bu mesafeden çıplak gözle yalnızca büyük kara kütleleri, okyanuslar ve bulutlar gibi doğal oluşumlar seçilebilir. NASA'nın kaydettiği verilere göre, Neil Armstrong dahil Ay’a giden hiçbir astronot Çin Seddi'ni ya da başka bir yapay yapıyı göremediğini belirtmiştir.

Peki, Ay’dan görünmeyen Çin Seddi alçak Dünya yörüngesinden görülebilir mi? Alçak Dünya yörüngesi, yaklaşık 160 kilometreden başlayarak 2.000 kilometreye kadar uzanır. Bu yükseklikten, bazı insan yapımı yapılar zaman zaman görülebilir; örneğin büyük şehirler, havaalanı pistleri, otoyollar ve barajlar. Ancak Çin Seddi bu yapılar kadar kontrast oluşturmayan, doğal çevreye benzer renkteki bir yapıdır. Bu da çıplak gözle tespitini son derece zorlaştırır.

NASA astronotu Jeffrey Hoffman, uzay mekiği görevleri sırasında Çin üzerinden defalarca geçmesine rağmen Seddi göremediğini açıkça belirtiyor. “İnsan gözü kontrasta en duyarlıdır ve Çin Seddi ile çevresi arasında çok az renk farkı vardır,” diyor. Aynı şekilde, Mısır piramitleri de göze çarpmaz çünkü çevreleriyle benzer tonlardadır. Öte yandan otoyollar ve sulama kanalları gibi modern yapılar, keskin çizgileri ve farklı malzeme renkleri nedeniyle uzaydan daha kolay ayırt edilebilir.

REKLAM

Nadir de olsa bazı astronotlar Çin Seddi’ni gördüklerini ifade etmiştir. Örneğin Eugene Cernan ve Ed Lu, Seddi alçak yörüngeden seçebildiklerini söylemiştir. Ancak bu tespitler, genellikle güneşin ufukta olduğu ve Sed’in uzun gölgeler oluşturduğu belirli ışık koşullarında mümkün olabilmiştir. 2004 yılında Amerikalı astronot Leroy Chiao, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) Çin’in İç Moğolistan bölgesini fotoğraflamış ve görüntüde Sed’in bir bölümü tespit edilmiştir. Ancak Chiao bile o anda neye baktığından tam emin olmadığını belirtmiştir.

Modern uydular, insan gözünün göremediğini yakalayabiliyor. Özellikle alçak yörüngedeki Landsat gibi uydular, özel sensörleri sayesinde atmosferdeki sis ve bulutları aşarak detaylı görüntüler yakalayabiliyor. Ancak Çin Seddi’nin net biçimde seçilebilmesi, bu cihazlarla bile hava koşulları ve zemin kontrastına bağlı. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’ndan Ronald Beck, karla kaplı tarlalar arasında kardan arındırılmış bir Seddi daha rahat ayırt edebildiklerini söylüyor.

Çin’de, Seddi uzaydan görmenin ulusal bir gurur meselesine dönüştüğü biliniyor. 2003 yılında, Çin’in ilk astronotu Yang Liwei uzaydan döndüğünde Seddi göremediğini söylediğinde, halk arasında büyük bir hayal kırıklığı yaşanmıştı. Hatta bu olayın ardından Çin Eğitim Bakanlığı, ilkokul kitaplarında yer alan “Çin Seddi uzaydan görülebilen tek insan yapımı yapıdır” ifadesini düzeltmek zorunda kaldı.

2006 yılında bu konuyla ilgili bir televizyon programına katılan Çin Bilimler Akademisi’nden Profesör Wei Chengjie, “Astronotlar göremedi diyor, ama bu orada olmadığı anlamına gelmez. Mekikler çok hızlı geçiyor, daha fazla test ve eğitim gerekiyor,” diyerek Çin’deki akademik çevrelerde bu konunun hâlâ tartışıldığını göstermiştir.

Günümüzde Çin’in sanayileşmesiyle birlikte atmosferdeki yoğun hava kirliliği, görünürlüğü daha da zorlaştırıyor. Astronot Jeffrey Hoffman’a göre, Çin üzerindeki kalın sis ve duman tabakası, uzaydan bakıldığında neredeyse hiçbir şeyi seçilemez hale getiriyor. Bu durum, yalnızca Çin Seddi için değil, birçok doğal ve yapay oluşum için geçerli.