Ek gösterge ile hangi memurun maaşı artacak?
Anayasa Mahkemesi (AYM) öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerinin ek göstergesinin 3600'e çıkartılması ve tüm memurlara 600 ek gösterge verilmesine ilişkin kanunun 15 Ocak 2023 tarihinden sonra atanan memurlara uygulanmamasına ilişkin hükmü iptal etti. Peki bu karar ne anlama geliyor? AYM'nin kararı doğrultusunda kanun değişikliği yapılırsa hangi memurların maaşları ve emekli aylıkları artacak? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerinin ek göstergelerini 3600’e çıkartan kanun 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu kanunla tüm memurların ek göstergelerinde 600 puanlık artış yapıldı. Ancak, kanunun geçici maddesine göre ek gösterge artışı sadece 15 Ocak 2023 tarihinden önce atanmış memurları kapsıyor. Bu tarihten sonra memurluğa başlayanlar ek gösterge artışından yararlanamıyor.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Ocak 2023 tarihinden sonra atanan memurların ek gösterge artışından yararlanamayacağını öngören hükmü, eşitlik ilkesine aykırı bularak iptal etti. İptal kararı 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
Altı ay içinde çıkartılacak kanunla 15 Ocak 2023 tarihinden sonra atanan memurlara da 600 ek gösterge verilirse, bu memurların brüt maaşları aylık 607,53 TL artacak. Bundan emeklilik kesintisi ve vergi kesintisi düşüldükten sonra net maaşlarında 431,35 TL artış olacak. Bu kişiler 30 yıl çalıştıktan sonra emekli olduklarında da bugün itibarıyla emekli aylıkları 486,02 TL artacak.
EMEKLİ SANDIĞINA TABİ MEMURLARA GÖRE EMEKLİ AYLIKLARINDA DAHA AZ ARTIŞ OLACAK
Ekim 2008 sonrası çalışmaya başlayan 5510 Sayılı Kanuna tabi memurlar ile bu tarihten önce çalışmaya başlayan 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi memurların özlük hakları arasında büyük fark bulunuyor. Bu farklardan birini de ek göstergeden yararlanma koşulları oluşturuyor.
5510 Sayılı Kanuna tabi memurlar sadece ek gösterge artışından yararlanırken, 5434 Sayılı Kanuna tabi memurlar ek gösterge artışıyla birlikte tazminat yansıtma oranındaki artıştan da yararlanıyorlar.
5510’A TABİ MEMURLARIN EMEKLİ AYLIĞI DÜŞECEK
Ekim 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayan memurların emekli aylıkları tıpkı işçilerde olduğu gibi çalışma hayatları boyunca sosyal sigorta prim kesintisine tabi tutulan kazançlarına göre bağlanacak. Ancak sorun şu ki işçilere yapılan her türlü ödeme prime esas kazanca dahil edilirken, memurların tüm kazançları prime esas kazanca dahil edilmiyor.
İki yıl önce getirilen 8077 lira ile başlayan ve şu anda 16 bin lirayı aşan seyyanen zam hem 5434 Sayılı Kanun hem de 5510 Sayılı Kanun kapsamındaki memurların emekli aylıklarına yansıtılmıyor. Çünkü bu ödeme prime esas kazanca dahil edilmiyor.
Yeni memurlarda ise söz konusu seyyanen zamma ilaveten sosyal yardım ödemeleri ile çalışmaya bağlı bazı ödemeler de prim kesintisine tabi tutulmadığı için emekli aylıkları daha düşük olacak.
2008 öncesi çalışmaya başlayan bir memur ile aynı işi yapan 2008 sonrası çalışmaya başlayan memurun emekli aylığı arasında yaklaşık yarı yarıya fark olacak.
KAMUDAKİ MÜHENDİSİN AYLIĞI ŞOFÖRÜNDEN AZ OLACAK
Dün konuştuğum kamuda çalışan bir mühendis, kendisi için ödenen sosyal sigorta priminin 12 bin lira, şoförlüğünü yapan işçinin sosyal sigorta priminin ise 19 bin lira olduğunu anlattı. 2008 sonrası çalışmaya başlayan memurların tüm kazançlarının emekli aylığı bağlanmasında dikkate alınmasını sağlayacak bir kanun değişikliği yapılmadığı takdirde, bu mühendis gelecekte kendisinin yıllarca şoförlüğünü yapan işçiden daha düşük emekli aylığı alacak.
Sürekli, “İşveren işçinin sigorta primini gerçek kazanç üzerinden ödemezse hem Sosyal Güvenlik Kurumu’nun prim gelirleri azalır, hem de emekli aylığı düşer” diye uyarı yapıyoruz.
Aslında devlet de bir anlamda çalıştırdığı yeni memurların kazançlarının tamamı üzerinden prim ödemediği için hem SGK hem memur mağdur oluyor.
SGK’ya prim olarak ödenmesi gereken para bu kez sosyal güvenlik sisteminin açığını kapatmak için aktarılıyor. Memurun emekli aylığı da düşüyor.
KAMU PERSONEL REFORMU UNUTULDU
2008 yılında 5510 Sayılı Kanun çıkartılırken, yeni başlayacak memurların emekli aylığında yaşanacak düşüş öngörülmüştü. Kanunun TBMM Plan Bütçe Komisyonundaki görüşmeleri sırasında Alt Komisyon Başkanı olarak görev yapan dönemin AK Parti Milletvekili Zekai Özcan, memurların tüm kazançlarının prim kesintisine tabi tutularak emekli aylıklarındaki düşüşün önlenmesi için iki üç yıl içinde kamu personel reformu yapılmasının öngörüldüğünü söyledi. Ancak, aradan geçen zamana rağmen bu reform hayata geçirilemedi. Kamu personel reformunun yapılmamasının sebebi ise bütçeye ek yük getirecek olması.
BİRİNCİ DERECEDEKİ TÜM MEMURLARA 3600 EK GÖSTERGE
MEMUR SEN Genel Başkan Yardımcısı Hacı Bayram Tonbul, dün AYM karar ile ilgili yaptığımız görüşmede, birinci derecedeki tüm memurlara 3600 ek gösterge verilmesine ilişkin vaadi hatırlattı. Tonbul, şu an yürürlükte bulunan toplu sözleşmede bu yönde hüküm bulunmasına rağmen birinci derecedeki tüm memurlara 3600 ek gösterge verilmesine ilişkin düzenlemenin hala hayata geçirilemediğini hatırlattı.
Tonbul, memurların tüm kazançlarının prime esas kazançlara yansıtılarak emekli aylıklarının artırılması için de 2008 yılından beri her platformda konuyu gündeme getirdiklerini ancak bunda da ilerleme sağlanamadığını belirtti.
