Gençlerde kalp hastalıklarından ölümler neden arttı, nasıl önlenir?
Kalp ve damar hastalıkları artık sadece yaşlıları değil, gençleri de hedef alıyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serkan Durdu, fast-food beslenme, hareketsizlik, aşırı stres ve enerji içeceklerinin gençlerde kalp hastalıkları riskini artırdığını vurgularken, 'zararsız' olduğu iddia edilen elektronik sigaraların ise kalp krizi riskini yüzde 50 artırdığını söyledi. Habertürk'ten Demet Demirkır'ın haberi
Kalp ve damar hastalıkları, dünya genelinde ve Türkiye'de en yaygın ölüm sebeplerinden biri. Artık yalnızca yaşlı bireylerle sınırlı kalmayan bu ölümcül hastalıklar, gençlerde de giderek artıyor. Geçmişte 60 yaş üzeri kişiler için bir tehdit olan kalp hastalıkları, artık 40 yaş altını da vuruyor.
Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Minimal İnvaziv Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Serkan Durdu, kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin genç yaşlara kadar inmesinin birçok nedeni olduğunu belirterek, bu trendin hem yaşam tarzı değişiklikleri hem de çevresel ve genetik faktörlerden kaynaklandığını dile getirdi.
GENÇLERDE BİLE HİPERTANSİYON GÖRÜLÜYOR
Prof. Dr. Durdu, "Gençler, fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam sürüyor. Bu, obezite ve metabolik sendrom riskini artırıyor. Fast-food tüketiminin artması, işlenmiş gıdalardaki trans yağlar ve yüksek tuz oranları, damar sertliğine neden oluyor. Modern yaşamın getirdiği akademik, iş ve sosyal baskılar gençlerde kronik strese yol açıyor. Stres, dolaylı yoldan yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarına neden olabilir. Geleneksel sigara kullanımında azalma olsa da elektronik sigara (puff) gibi ürünlerin kullanımı ciddi bir sorun haline geldi" ifadelerini kullandı.
Çocukluk ve ergenlik döneminde görülen obezitenin, ileride diyabet ve kalp hastalıklarına yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Durdu, sözleirne şöyle devam etti: "Yetersiz fiziksel aktivite, sağlıksız beslenme ve genetik faktörler nedeniyle gençlerde bile hipertansiyon görülmeye başladı. Ailede erken yaşta kalp hastalığı öyküsü olan bireylerin risk altında olduğu bilinir. Yine hava kirliliği ve gıda katkı maddeleri, gençlerde kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir."
ELEKTRONİK SİGARA VE PUFFLARDAKİ TEHLİKEYE DİKKAT!
Prof. Dr. Durdu, elektronik sigaralarda ve pufflarda kullanılan sıvıların, nikotin, ağır metaller (kurşun, nikel) ve diğer toksik kimyasallar içerdiğinin altını çizerek, "Bu maddeler damar sağlığını bozarak kalp krizi riskini artırabilir. Nikotin, kan basıncını yükseltir, damarların daralmasına neden olur ve kalp üzerinde yük oluşturur. Solunan kimyasal buharlar, damarların iç yüzeyine zarar vererek damar sertliği sürecini hızlandırabilir. Çocukların ve gençlerin damar yapıları daha hassastır. Nikotine erken yaşta maruz kalmak, bu yapıların daha hızlı bozulmasına yol açabilir" dedi.
ELEKTRONİK SİGARA KALP KRİZİ RİSKİNİ YÜZDE 50 ARTIRIYOR
Elektronik sigaraların "zararsız" olarak algılanması nedeniyle kullanım oranlarının arttığına vurgu yapan Prof. Dr. Durdu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu durum gençlerde tütün bağımlılığını artırmaktadır. Elektronik sigara kullanan bireylerde, kullanmayanlara göre kalp krizi riskinin yüzde 50 daha fazla olduğu gösterilmiştir. Küçük yaşta başlayan bu alışkanlık, uzun vadede ciddi kalp-damar sorunlarına zemin hazırlar."
ENERJİ İÇECEKLERİ KALP DÜŞMANI
Öte yandan gizli kalp hastalıkları olan gençlerde, yoğun stres veya fiziksel eforun da ani ölümlere neden olabileciğini söyleyen Prof. Dr. Durdu, "Enerji içecekleri, yasa dışı maddeler ve aşırı kafein tüketimi, gençlerde kalp krizini tetikleyebilir. Pandemi döneminde hareketsiz yaşam, psikolojik stres ve kilo alımı, gençlerde kalp sağlığını olumsuz etkiledi" ifadelerini kullandı.
KALP HASTALIKLARI NASIL ÖNLENİR?
Kalp hastalıklarından kaynaklanan ölümleri önlemenin mümkün olduğunu kaydeden Prof. Dr. Serkan Durdu, "Ancak bu, bireysel düzeyde alınacak önlemlerle birlikte, toplum olarak bir bilinç oluşturmayı gerektiriyor. Öncelikle, kalp sağlığının temel taşı yaşam tarzımız. Hareketsiz bir yaşam, düzensiz ve sağlıksız beslenme, stres ve kötü alışkanlıklar kalbimize her gün zarar veriyor. Bu noktada, 'ne yapabiliriz' sorusu önemli hale geliyor" dedi ve önerilerini sıraladı:
* Başlangıç olarak, hareket etmekle başlayabiliriz. Kalbimiz bir kas ve tıpkı diğer kaslarımız gibi düzenli olarak çalıştırılması gerekiyor. Haftada birkaç gün tempolu yürüyüş yapmak bile kalp sağlığı için büyük bir fark yaratabilir. Spora başlamak zor gibi görünüyorsa, her gün kısa mesafelerde bile olsa yürümeyi alışkanlık haline getirmek harika bir ilk adım olur.
* Sonra mutfağa bakalım. Yediklerimiz, damarlarımızı sağlıklı tutan ya da tıkayan şeylerdir. Taze sebze, meyve, tam tahıllar, zeytinyağı gibi sağlıklı gıdaları tercih etmek, trans yağlar, fazla tuz ve şekerden kaçınmak, kalbimize büyük bir iyilik yapmamızı sağlar. Fast-food’un cazibesine direnmek zor olabilir ama bunu bir ödül değil, bir istisna olarak görmek önemli.
* Stres, modern dünyanın en büyük düşmanlarından biri. Günümüzde hepimiz yoğun iş temposu, ekonomik kaygılar ve sosyal ilişkilerdeki zorluklarla boğuşuyoruz. Ancak stresin sadece zihnimizi değil, kalbimizi de yorup yıprattığını unutmamalıyız. Meditasyon alışkanlığı, doğada kısa bir yürüyüş veya bir hobi edinmek, stresle başa çıkmamız için iyi bir yol olabilir.
* Sigara ve alkol, kalp hastalıklarının başlıca nedenlerinden biri. Sigara içmek sadece damarları tıkamakla kalmaz, aynı zamanda kan basıncını artırır ve kalp krizine zemin hazırlar. Elektronik sigaraların da geleneksel sigara kadar zararlı olabileceği kanıtlanmış durumda. Bu yüzden, bırakma kararı almak hayati bir öneme sahip.
* Düzenli doktor kontrollerini de unutmamak gerekiyor. Pek çok kişi, kalp-damar sağlığını rutin olarak kontrol ettirmeyi ihmal eder. Oysa tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak ölçülmesi, kalp hastalıklarının erken teşhisinde kritik rol oynar. Önlem almak tedavi olmaktan çok daha kolaydır.
KÜÇÜK AMA SÜREKLİ ÇABALAR KALBE İYİ GELİYOR
Prof. Dr. Durdu, farkındalık yaratmak gerektiğinin de önemine vurgu yaparak, "Sağlıklı yaşam bilincini sadece kendi hayatımıza değil, çevremize de yaymak önemli. Kalp hastalıklarından korunmak, bireysel değil, toplumsal bir sorumluluk. Çünkü bir kişi sağlıklı bir seçim yaptığında, bu çevresindekileri de olumlu etkiler. Kalbimizi sağlıklı tutmak, küçük ama sürekli çabalar gerektirir. Kendimize iyi bakmak sadece bugünümüzü değil, geleceğimizi de kurtarabilir" diye konuştu.
Yarın: Kalp krizi vakaları arttı! Sebebi COVID-19 mu yoksa aşılar mı?
