İş arama iznini kimler kullanabilir?

İşçilerin haklı sebeple kendi istekleriyle işten ayrılmaları veya işveren tarafından işten çıkartılmaları halinde "ihbar süresi içinde" günde en az 2 saat yeni iş arama izni hakkı vardır. Peki yeni iş arama izni nasıl kullanılır? İşveren izni kullandırmazsa veya eksik kullandırırsa yaptırım uygulanır mı? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, iş arama izni ile ilgili merak edilenleri yazdı

Ahmet Kıvanç

akivanc@haberturk.com

Giriş: 16.09.2025 - 07:04 Güncelleme: 16.09.2025 - 07:04

ABONE OL

ABONE OL

İş Kanununun 27’inci maddesine göre, bildirim süreleri içinde işveren işçiye yeni bir iş bulması için gerekli iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermek zorundadır. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz. İşçi talep ederse, iş arama izinlerini birleştirerek toplu kullanabilir. İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi bunu işten ayrılacağı tarihten önceki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücreti işçiye öder. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde 100 zamlı ödemek zorundadır.

REKLAM

İş Kanununun iş arama iznine ilişkin hükümleri açık ve işvereni bağlayıcıdır. Ancak, birçok konuda olduğu gibi çalışanlar iş arama izin hakları konusunda da yeterli bilgiye sahip değiller.

Kanunda yer alan “bildirim” ifadesi, ihbar anlamına geliyor. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Klasik iş sözleşmeleri belirsiz süreli sözleşmelerdir.

İhbar süresi, işçinin iş yerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İşi 6 aydan az süren işçi için iki hafta; 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için dört hafta; 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için altı hafta; 3 yıldan fazla süren işçi için ise sekiz hafta olarak uygulanır. Bireysel veya toplu iş sözleşmesiyle ihbar süresi artırılabilir ancak azaltılamaz.

REKLAM

Yaygın inanışın aksine ihbar zorunluluğu işçiyi de işvereni de bağlar. Sözleşmeyi fesheden tarafın, yukarıda anlattığım süreden önce karşı tarafı yazılı bilgilendirmesi anlamına gelir. İhbar süresine uymayan işveren veya işçi, karşı tarafa bu süreye ait ücret tutarında tazminat ödemek zorunda kalır. İhbar süresi kadar önceden bildirim yapılması halinde ise işçi de işveren de birbirine ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmaz.

Kanuna göre, işveren işçinin hak kazandığı ihbar süresi boyunca yeni bir iş bulması için iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan iş arama izni vermek zorundadır. İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz.

İşveren yeni iş arama iznini vermezse veya eksik kullandırırsa, bu süreye ilişkin ücreti ödemekle yükümlüdür. İş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa işçinin normal ücretine ilaveten çalıştırdığı süre için ayrıca saatlik ücretini yüzde 100 zamlı olarak ödemesi gerekir.

İşçi ihbar süresi içinde yeni bir iş bulsa bile iş arama iznini kullanmaya devam eder. İşveren, “Sen işini bulun, artık iş arama izni kullanamazsın” diyemez.

REKLAM

Yeni iş arama izni, işçinin ihbar süresine göre belirlenir. Örneğin, üç yıldan fazla çalışması bulunan bir işçinin 8 haftalık ihbar süresi vardır. İşçi bu 8 hafta boyunca günde asgari 2 saat yeni iş arama izni hakkına sahiptir. İşçi o dönemde ister iş arasın isterse aramasın, bu onun yasal hakkı. Haftada 6 işgünü olduğu dikkate alınırsa, iki ay ihbar süresi bulunan işçiye en az toplam 96 saat yeni iş arama izni verilmesi gerekir.

İşçi bu izni günlük olarak değil de toplu kullanmak isterse 1 gün 7,5 saat kabul edilerek 13 iş günü izinli sayılır. Yani ihbar süresinin bitiminden 13 iş günü önce çalışmayı bırakabilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun (Esas No: 2018/22-757, Karar No: 2021/488) kararına göre, işveren tarafından iş arama izninin kullandırılmaması ya da eksik kullandırılması halinde işçinin iş sözleşmesini derhal fesih hakkı vardır.

Bu durumda işçi ihbar süresini beklemeden sözleşmeyi derhal feshedebilir.