Yedi yıl boyunca midede mi kalıyor? Sakız yutmak sanıldığı kadar tehlikeli mi, soruna yol açıyor mu?
Çocuğunuz sakızı yuttuğunda panik yapıyor musunuz? Yıllardır süregelen "sakız midede yedi yıl kalır" efsanesine dair merak edilen her şeyi, uzman görüşleri ve tıbbi vaka örnekleriyle ele aldık!
Bir sakız tanesinin mideye ulaştığında orada yedi yıl boyunca kalacağı efsanesi neredeyse herkesin kulağına çalınmıştır. Peki bu doğru mu? Çocukluk efsanelerinin ötesine geçerek bilimsel gerçeklerle sakızın vücuda etkisini araştırdık!
SAKIZ MİDEDE YEDİ YIL BOYUNCA KALIR MI?
Bu yaygın inanışın bilimsel bir temeli yok. Duke Üniversitesi’nden gastroenterolog Dr. Nancy McGreal, sakızın yedi yıl boyunca midede kalmasının mümkün olmadığını net bir şekilde ifade ediyor. Gerçek şu ki, yutulan sakız sindirilemez ama diğer yiyecekler gibi sindirim sisteminden geçerek dışkı yoluyla atılır.
SAKIZIN YAPISI VE SİNDİRİM SİSTEMİNDEKİ YOLCULUĞU
Sakız; tatlandırıcı, aroma vericiler, yumuşatıcılar ve sakız bazından oluşur. Tatlandırıcılar ve aroma maddeleri vücut tarafından kolayca sindirilir. Ancak sakız bazı; doğal veya sentetik polimerlerden oluşur ve sindirilemez.
Bu yapısı nedeniyle sakız, çiğ sebzelerdeki lifli yapı gibi, vücuttan bozulmadan geçer. Yani mideye yapışmaz, bağırsaklara dolaşmaz, kalp çevresine sarılmaz. Yeterince küçükse ve tek parça ise, sindirim sisteminden 1-2 gün içinde atılır.
ÇOCUKLARDA RİSK: AŞIRI MİKTARLARDA YUTULAN SAKIZLAR
Nadir olmakla birlikte, özellikle çocuklarda yutulan sakızların tehlikeli olabileceği bazı vakalar literatürde yer alıyor. 1998 yılında yayımlanan bir tıbbi makalede, sürekli sakız yutan üç çocuğun bağırsaklarının tıkandığı bildirildi.
Bir çocuk, tuvalet alışkanlığı kazandırmak için verilen sakızları yutmuş, zamanla bu alışkanlık onun bağırsaklarında bir kütle oluşmasına neden olmuştu. Bir diğer vakada ise birden fazla sakız parçası bir araya gelerek bir “topak” oluşturmuştu.
ŞEKERSİZ SAKIZLARDAKİ GİZLİ TEHLİKE
Dr. McGreal’a göre, şekersiz sakızlardaki tatlandırıcılar (özellikle sorbitol ve ksilitol gibi maddeler) büyük miktarda yutulduğunda ishal, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi yan etkilere neden olabilir. Bu, özellikle hassas bünyeye sahip çocuklarda daha belirgin görülebilir.
SAKIZ YUTMANIN ARKASINDAKİ MİT NEREDEN GELİYOR?
Uzmanlar, sakızın yedi yıl boyunca midede kalacağı efsanesinin, çocukları sakız yutmamaya teşvik etmek isteyen ebeveynler tarafından yıllar içinde uydurulmuş olabileceğini düşünüyor. Gerçek dışı olsa da, bu mit, davranış yönlendirme açısından etkili olmuş olabilir.
YUTULAN SAKIZA NE OLUR?
Bir sakız parçası mideye ulaştıktan sonra çözünmeden bağırsağa geçer. Tıpkı mısır tanesi veya çekirdek gibi, sindirim enzimleri ona etki edemez. Ancak vücut, sindirilemeyen birçok şeyi zaten dışkıyla atacak şekilde tasarlanmıştır. Dolayısıyla küçük miktarlarda sakız yutmak, nadiren problem yaratır.
Kaynak: Mayo Clinic, Duke Health, BBC
