Askerlik dönüşü iş bulamayana işsizlik maaşı
İşsizlik maaşı alabilmek için işçinin herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş olması gerekir. Askere giderken işten ayrılıp askerlik dönüşünde iş bulamayan kişiler de işsizlik maaşı alabilirler. Peki askerlik dönüşü işsizlik maaşı alabilmek için nelere dikkat edilmelidir? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç yazdı
İşsizlik maaşı alabilmek için en başta gelen koşul işçi için son üç yılda en az 600 gün prim bildirilmesi ve son 120 gün sigortalı çalışma koşulu aranır. Bunlar temel koşullar. Bu koşulları sağlayan herkes işsizlik maaşı (kanundaki adıyla işsizlik ödeneği) alamaz. Söz konusu koşulların yanı sıra işçinin sigortalı bir işte çalışmakta iken kendi kasıt ve kusuru dışında işsiz kalması gerekir.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
İşsizlik maaşının süresi, son üç yılda Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prim gün sayısına göre belirlenir. Son üç yıldaki prim günü 600 – 899 gün arasında olanlara 6 ay, 900 – 1.079 gün arasında olanlara 8 ay, 1.080 gün olanlara ise 10 ay süreyle işsizlik maaşı bağlanır.
Askerlik nedeniyle işten ayrılan ve vatani görevini yaptıktan sonra iş bulamayanlar da işsizlik maaşı alırlar. Tabii bunun için yine işten ayrılma tarihi itibarıyla son üç yıl içinde en az 600 gün prim ve son 120 gün sigortalı çalışma koşulunun sağlanması gerekir.
BEDELLİ ASKERLİK YAPANLAR DA İŞSİZLİK MAAŞI ALIR
Son yıllarda bedelli askerlik yaygınlaştı. Bedelli askerlik yapanlar artık fiilen silah altına alındıkları için bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılanlar da askerlik dönüşü işe girinceye kadar işsizlik ödeneğinden yararlanırlar.
İŞTEN ÇIKIŞ KODU (12) OLMALI
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), işsizlik maaşı için başvuran kişiye maaş bağlanıp bağlanmayacağına SGK’ya bildirilen işten çıkış koduna bakarak karar verir. İşten çıkış kodu SGK’ya işveren tarafından bildirilir. Askerlik nedeniyle işten ayrılanların işten çıkış bildiriminin (12) kodu ile yapılması gerekir. Askerlik dönüşü olası bir işsizlik durumunda işsizlik ödeneği alabilmek için işten çıkış koduna dikkat edilmelidir.
İşveren işten çıkış kodunu yanlış bildirmişse işçinin işsizlik ödeneği alabilmek için İŞKUR’a belge sunması gerekir. Bu belgelerden birincisi işçinin işverene sunduğu askerlik gerekçesiyle iş sözleşmesini sona erdirdiğine dair yazıdır. Askerlik nedeniyle işten ayrılanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. İşverenin kıdem tazminatı ödediğine dair bordro veya banka dekontu da İŞKUR’a sunulmalıdır.
90 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT!
Askerlik dönüşü işsiz kalanların işsizlik ödeneği alabilmesi için, işten, askerliğe sevk tarihinden önceki 90 gün içinde ayrılmış olmaları gerekir. İşten ayrıldıkları tarih ile askere sevk tarihi arasında 90 günden fazla süre bulunanlar işsizlik ödeneği alamazlar.
Askerlik dönüşünde ise işsizlik maaşı için mücbir sebepler hariç 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılmalıdır. Başvuru süresinin 30 gün içinde yapılmaması halinde, işsizlik maaşı gecikilen süre kadar az ödenir.
İşsizlik maaşı almakta iken vatani görevini yapmak üzere silah altına alınanların maaşı askerlik süresi boyunca askıya alınır. Askerlik sonrasında İŞKUR’a başvurduklarında, başvuru yaptıkları tarih itibarıyla ödenek yeniden başlatılır.
Burada bir uyarı yapayım. İşsizlik ödeneği almakta iken askere gidenler, askere gidecekleri tarihi İŞKUR’a bildirmeyi ihmal etmemelidir. Aksi takdirde, askerlik sırasında hesaplarına yatırılan işsizlik maaşını faiziyle iade etmek zorunda kalırlar.
Askerlik gerekçesiyle 90 gün önce işten ayrılan ancak, sağlık veya kendisinin kasıt ve kusurundan kaynaklanmayan diğer nedenlerle askere gidiş tarihinin üç aydan daha fazla süreyle ertelenmesi halinde de işsizlik maaşı almak mümkündür. İşten ayrılış tarihi ile ertelemeye sebep olunan nedenin oluştuğu tarih arasında geçen dönem “mücbir süre” olarak kabul edilir ve işten ayrılış tarihinden geçerli olarak ödeme yapılır.
ASKERLİĞİ ERKEN BİTENLER İÇİN BAŞVURU SÜRESİ TERHİS TARİHİNDE BAŞLAR
Askerliğini yaparken hastalanarak rapor almak suretiyle erken terhis edilenler için 30 günlük süre bu şekilde terhis edildikleri tarihte başlar. Bu nedenle, normal askerlik süresinin bitmesi beklenmeden, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde başvurunun yapılması gerekir.
