Barınma sorunu artarak devam edecek
Türkiye'nin konut ihtiyacı artırıyor. 81 ilde 312 bin sosyal konut inşası sürüyor. 6 Şubat depremi konut ihtiyacını artırdı, deprem olmasaydı 500 bin sosyal konut devreye girecekti
Türkiye'de her yıl 800 bin ile 1 milyon arası yeni konut üretimine ihtiyaç duyuluyor. Artan inşaat maliyetleri, arsa stoklarının düşüşü, nüfus artışı, göç ve deprem nedeniyle konut ihtiyacı artarken, ülkenin yıllık konut üretim kapasitesi, talebi karşılamaya yetmiyor.
Bu sebeplere konut kredisine/finansmana ulaşım güçlüğü de eklenince hem kiralık hem de satılık konutlarda fiyat istikrarsızlığı ve konuta erişememe gibi krizler yaşanıyor. Bu yıl Türkiye’de 1.5 milyona yakın konut satışı bekleniyor. Ülkede yıllık yeni konut ihtiyacı 800 ile 1 milyon arasında değişiyor. Artan inşaat maliyetleri de eklenince son 5 yılda yeni konut üretimin ruhsat başvuruları 500 bine kadar geriledi.
KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ
TÜİK’İN son açıkladığı istatistiklere göre; Türkiye genelinde Şubat ayında 112 bin 818 konut satıldı. Konut satışları Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20.1 oranında arttı. Konut satışının en fazla olduğu iller sırasıyla 19 bin 347 ile İstanbul, 10 bin 791 ile Ankara, 6 bin 899 ile İzmir olurken; en az olduğu iller sırasıyla 24 satışla Ardahan, 70 ile Tunceli ve 73 ile Bayburt olarak gerçekleşti.Ülke genelinde ipotekli konut satışları Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 90.1 oranında artarak 16 bin 778 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 14.9 olarak gerçekleşti. Ocak-Şubat döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 127.3 oranında artarak 33 bin 504 oldu.
Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.2 oranında artarak 33 bin 784 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29.9 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Şubat döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23.6 oranında artarak 66 bin 569 olarak gerçekleşti.
Türkiye genelinde ikinci el konut satış sayısı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21 oranında artarak 79 bin 34 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 70.1 oldu. İkinci el konut satışları Ocak-Şubat döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31.6 oranında artarak 158 bin 422 olarak gerçekleşti.
DEPREMDEN SONRA AÇIK ARTTI
6 Şubat depreminin yol açtığı acil konut ihtiyacı, depremden sonra oluşan iç göç ve artan dış talep de önümüzdeki 10 yılda, büyükşehirler başta olmak üzere konut ihtiyacının artarak devam edeceğini gösteriyor. Türkiye’nin yıllık konut üretim kapasitesi 150-200 bin civarında. Son üç yılda 550 bin konut üretilmiş. Devlet desteğiyle konut seferberliğinin başlatılan 20 yılda ortalama 180 bin civarında yıllık konut üretimi gerçekleşmiş…
Türkiye'de ev sahipliği oranı; Çin, Rusya ve Avrupa ülkelerinin gerisinde. AB'deki konut sahipliği oranı yüzde 69.1 iken, Türkiye'de yüzde 56.2. Son Ülkede, son 10 yılda yıllık ortalama 1.3 milyon konut satılmış ancak bunların büyük bölümü ikinci el konutlar… Ani gelişen konut ihtiyacının yanı sıra plansız yapılaşma, kentsel dönüşüm ihtiyacı ve konut stoğunun eskimesi de ülkenin konut alanındaki sorunları arasında. Yeni planlamalar ve projeler yapılmazsa, önümüzdeki 10 yılda Türkiye’nin 5 ila 8 milyon adet konut açığı oluşabileceği ifade ediliyor.
BARINMA SORUNU ARTACAK
Bu rakamlar bize gösteriyor ki ülkedeki barınma ve konut sorunu artarak devam edecek. 6 Şubat Kahramanmaraş-Hatay depremlerinden önce başlatılan sosyal konut seferberliği devam ediyor ancak deprem nedeniyle öncelik bu bölgelere kaydı. Deprem felaketi yaşanmasaydı TOKİ marifetiyle Türkiye’de en az 500 bin yeni konut, devreye girecekti. Depremden sonra inşa, imar faaliyetleri ve yaraları sarmak için 1 trilyon 680 milyar TL harcandı. Bu yıl sonuna kadar da 2 trilyon 650 milyar lira harcanmış olacak. Ekonomik krizden geçtiğimiz şu ortamda, yeni konut finansman modellerinin oluşturulması ve konut kooperatifi sisteminin desteklenmesi acil çözüm için gerekli olabilir.
SOSYAL KONUT PROJESİ
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sosyal konut projesi başlattı. Bakan Murat Kurum’un imzasıyla 81 ilin valiliklerine sosyal konut yapılabilecek arazilerin belirlenmesi için genelge gönderildi. Valiliklerden yeterli büyüklükte, öncelikli olarak Hazine veya belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazların belirlenmesi istendi. Kent merkezi ve ilçe merkezlerinde, nüfusu 10 bin ve daha az olan ilçeler için en az 100 konut, nüfusu 10 binden fazla olan ilçeler için ise en az 500 konut yapımının planlandığı vurgulandı. Valilere yeterli büyüklükte, öncelikle Hazine ya da belediye mülkiyetinde bulunan taşınmazların belirlenmesi yönünde talimat verildi.
