BM siber suç sözleşmesi Hanoi’de imzalanıyor
Birleşmiş Milletler'in siber suçlarla mücadeleye yönelik tarihi sözleşmesi, dünya ekonomisine her yıl trilyonlarca dolara mal olan dijital suçlara karşı uluslararası iş birliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Vietnam'ın başkenti Hanoi'de yaklaşık 60 ülkenin imzalayacağı sözleşme, insan hakları ve ifade özgürlüğü konularında eleştirilerle karşı karşıya. Meta ve Microsoft gibi teknoloji devleri, sözleşmeyi "gözetim anlaşması" olarak nitelerken, BM ise insan haklarını koruyan hükümler içerdiğini savunuyor.
Birleşmiş Milletler’in uzun süredir üzerinde çalıştığı siber suç sözleşmesi, bu hafta sonu Vietnam’ın başkenti Hanoi’de yaklaşık 60 ülkenin katılımıyla imzalanacak. Sözleşme, dijital alanda artan suçlara karşı küresel mücadeleyi hukuki zemine oturtmayı amaçlıyor. Ancak suç tanımlarındaki belirsizlikler, insan hakları ihlallerine zemin hazırlayabileceği gerekçesiyle eleştiriliyor.
SİBER SUÇLARA KARŞI KÜRESEL SEFERBERLİK
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, açılış konuşmasında “Siber uzay suçlular için verimli bir zemin haline geldi. Her gün gelişmiş dolandırıcılık yöntemleriyle aileler mağdur ediliyor, ekonomiler milyarlarca dolar kaybediyor” diyerek sözleşmenin önemine dikkat çekti. Guterres, sözleşmeyi “siber suçlara karşı kolektif savunmayı güçlendirecek, bağlayıcı bir hukuki araç” olarak tanımladı.
SUÇ YELPAZESİ FİŞİNG’DEN NEFRET SÖYLEMİNE...
Sözleşme; oltalama (phishing), fidye yazılımı (ransomware), çevrim içi insan ticareti ve nefret söylemi gibi geniş bir suç yelpazesini kapsıyor. BM’ye göre, siber suçlar her yıl küresel ekonomiye trilyonlarca dolarlık zarar veriyor. Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için en az 40 ülkenin onaylaması gerekiyor.
TEKNOLOJİ DEVLERİNDEN TEPKİ, “GÖZETİM ANLAŞMASI”
Meta ve Microsoft’un da aralarında bulunduğu Cybersecurity Tech Accord, sözleşmeyi “gözetim anlaşması” olarak nitelendirerek, hükümetler arasında veri paylaşımını kolaylaştırabileceği ve sistem açıklarını test eden etik hacker’ları cezalandırabileceği uyarısında bulundu. BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) ise sözleşmenin insan haklarını koruyan hükümler içerdiğini ve meşru araştırmaları teşvik ettiğini belirtiyor.
EV SAHİBİ VİETNAM’DA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ TARTIŞMASI
Vietnam Cumhurbaşkanı Luong Cuong, sözleşmenin “barış, güvenlik, istikrar ve kalkınma için ortak sorumluluk üstlenmeye hazır ülkelerin çok taraflılık ruhunu” yansıttığını söyledi. Ancak Vietnam’ın ev sahipliği tartışmalara yol açtı. ABD Dışişleri Bakanlığı, ülkede çevrim içi sansür ve ifade özgürlüğü ihlalleri gibi ciddi insan hakları sorunlarına dikkat çekti. Human Rights Watch’a göre, bu yıl en az 40 kişi internet üzerinden görüşlerini ifade ettikleri için tutuklandı.
İTİBAR VE SİBER SAVUNMA
Vietnam, sözleşmeyi yalnızca diplomatik bir başarı değil, aynı zamanda kritik altyapıya yönelik artan siber saldırılar karşısında savunma kapasitesini artırma fırsatı olarak görüyor. Avrupa Birliği, ABD ve Kanada’dan diplomatlar ve yetkililer de Hanoi’deki imza törenine katıldı.
