İşlerini geri isteyen İliç halkından çağrı var: Ocaklar aşsız kalmasın

Erzincan'ın İliç ilçesinde yaşayan bölge halkı, Anagold Çöpler Madeni'nin 19 aydır üretime ara vermiş olması nedeniyle yaşadıkları mağduriyeti duyurmak için ortak bir basın açıklaması yaptı. Açıklamada, "İşsizlik maaşları tükendi. Kredi kartlarımız icralık oldu. Yerel firmalar SGK borçlarını ödeyemez duruma geldi. Birçok esnaf kepenk kapatıp ilçeden göç etmek zorunda kaldı. Bunlara bağlı olarak aile bütünlüğü tehdit altına girdi" ifadeleri kullanıldı

Giriş: 09.09.2025 - 19:50 Güncelleme: 09.09.2025 - 19:50

Erzincan’ın İliç ilçesinde faaliyet gösteren Çöpler Altın Madeni’nin 13 Şubat 2024’te meydana gelen toprak kaymasının ardından yaklaşık 19 aydır üretime ara vermiş olması, başta İliç halkı ve ekonomisi olmak üzere hem bölgeyi hem de ülke ekonomisini olumsuz etkiliyor.

İliç esnafı, bölge firmaları ve işsiz kalan vatandaşlar ilçe merkezinde toplanarak bir basın açıklaması yaptı. Yapılan açıklamada, kendi emekleriyle kurdukları düzen sayesinde kalkındıklarını belirten İliç halkı, Çöpler Altın Madeni’nin bir an önce yeniden faaliyete geçmesini istedi. Basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Sayın Cumhurbaşkanım; biz işten çıkarılan İliçli işsizleriz, bizler dükkanını siftahsız kapatan İliç esnafıyız. Bizler artık SGK primlerini bile ödeyemeyen İliçli firmalar ve bu belirsiz süreçten etkilenen çalışanlarız. Kısacası biz, İliç halkıyız. Keşke böyle bir olay hiç yaşanmamış olsaydı. Ancak Anagold Çöpler Altın Madeni 19 aydır kapalı ve biz 19 aydır işsiz, geçim sıkıntısıyla ve ona bağlı ekonomik ve psikolojik zorluklarla mücadele etmekteyiz. İşsizlik maaşları tükendi. Kredi kartlarımız icralık oldu. Yerel firmalar SGK borçlarını ödeyemez duruma geldi. Birçok esnaf kepenk kapatıp ilçeden göç etmek zorunda kaldı; aile bütünlükleri tehdit altında. Biz ata yurdumuz olan bu toprakları, memleketimizi terk etmek istemiyoruz. Bugün itibarıyla nitelikli işgücüne sahip 367 gencimiz ilçemizden göç etmek zorunda kaldı.”

İliç’in Anagold ile beraber geliştiğine, insanların iş bulduğuna, başka şehirlerden göç aldıklarına dikkat çekilen açıklamada, gelinen noktada kendilerinin ve çocuklarının ufuklarının karardığı, geleceklerinin belirsiz hâle geldiği ifade edildi. “Biz bu düzeni kendi emeğimizle kurduk. Anagold bizim emeğimizle var oldu, biz Anagold’la kalkındık” denilen açıklamada, İliç halkı isteklerini şöyle sıraladı:

“Biz alın terimizle kazandığımız işimizi geri istiyoruz. Biz emeğimizle geçinmek, çocuklarımıza iyi bir eğitim aldırmak istiyoruz. Devletimize sesleniyoruz; bizim yanımızda olun, sesimizi duyun! İliç’i işsizliğe, kimsesizliğe, ekonomik ve sosyal çöküşe mahkum etmeyin. Anagold yeniden üretime geçsin. Bacalar tütsün, evlerde ocaklar aşsız kalmasın. Biz bu topraklarda kalmak, yeniden umutla, huzurla yaşamak istiyoruz. İliç halkı olarak madenimiz tekrar açılana kadar mücadelemize devam edeceğiz.”

Çöpler Altın Madeni, faaliyet gösterdiği dönemde bölgede yaklaşık 3 bin 500 kişiye istihdam sağlayarak İliç ilçesi ve çevresine önemli ekonomik katkı sunuyordu. Faaliyetlerin 19 aydır durması nedeniyle çalışan sayısı 400 kişiye geriledi. Maden faaliyetleri sayesinde Erzincan, kişi başına düşen GSYH’de Doğu Anadolu Bölgesi ortalamasının yaklaşık yüzde 140 üzerinde bir performans sergilemişti. Faaliyetlerin askıya alınması yalnızca doğrudan istihdamı değil, taşeronları ve yerel hizmet sağlayıcıları da etkiledi.

Madenin kapalı kalması, özellikle Erzincan’da işsizliği de artırdı. İlçede doğrudan ve dolaylı 4 bin kişinin işsiz kaldığı belirtiliyor. Yakın zamanda Sağlık Bakanlığı’nın Erzincan’da açtığı 67 kişilik temizlik pozisyonuna Erzincan ve çevresinden 14 bin başvuru yapılması, işsizliğin geldiği durumu gözler önüne seriyor. Öte yandan TÜİK’in 2025 yılı ikinci çeyrek verilerine göre Erzincan’da işsizlik oranı yüzde 12,5 seviyesinde ölçülürken, İliç özelinde bu oranın yüzde 20’nin üzerine çıktığı tahmin ediliyor.

Madenin yeniden faaliyete geçmesiyle birlikte istihdamın kademeli olarak artması beklenirken, kapalı kalınan her ay, hem kamu gelirlerinde hem de yerel ekonomide ciddi kayıplara yol açıyor. Üretimin durmasının şu ana dek bölge ekonomisine maliyeti 540 milyon doları aştığı belirtiliyor.

Madenin kapanması yalnızca istihdamı değil, ticari hayatı da felç etti. İlçedeki ticari hareketliliğin yüzde 60 azaldığı, esnafın cirolarında ise yüzde 70’e varan düşüş yaşandığı bildirildi. Kahvehaneler işsizlerin buluşma noktası haline gelirken, pek çok dükkan kepenk indirmek zorunda kaldı.

Maden aynı zamanda bölgede arıcılıktan küçükbaş hayvancılığa kadar tarım ve hayvancılık temelli çok sayıda sosyal kalkınma projesini destekliyor. Çöpler Altın Madeni’nin yeniden üretime geçmesiyle birlikte bu projelerin daha geniş bir etki alanına yayılması planlanıyor.

Madenin kapalı kalması sadece bölgeyi değil, ülke ekonomisini de olumsuz etkiliyor. Maden, üretime ara vermeden önce Türkiye’nin yıllık altın üretiminin yüzde 26’sını karşılıyordu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2023 yılı raporlarına göre madende yılda yaklaşık 5 ton altın üretiliyordu. Faaliyetlere ara verilen 19 ay süresince üretilemeyen altın miktarı, tahmini olarak 7,9 tona ulaştı. 19 aylık süreçte üretilemeyen 7,9 ton altın ve buna bağlı yaklaşık 1,4 milyar dolarlık kayıp, Türkiye’nin 2024 yılı cari açığının yaklaşık yüzde 14’ünü oluşturuyor.

2000’lerin başından bu yana hız kazanan Türkiye’de altın üretimi ise 2020 yılında 42,1 tonla rekor kırdı. Ancak daha sonra bazı madenlerin üretime ara vermesi ve geçen yıl İliç’teki madende faaliyetlerin durmasının da etkisiyle 2024’te toplam altın üretimi 32,2 tona geriledi. Talep 153 ton, ithalat ise 123,8 ton olarak gerçekleşti. Türkiye son 24 yılda kendi üretiminin 8 katı kadar altın ithal etti. Altın ithalatı, cari açığın enerjiyle birlikte en büyük kalemlerinden biridir. 2024 yılında çeşitli kısıtlamalar getirilen altın ithalatı, 2023 yılındaki 30 milyar dolar seviyesinden 17,1 milyar dolar seviyesine geriledi.