Kalp krizi geçirmeden önce dikkat etmeniz gereken belirtiler nelerdir?
Kalp krizi riskiyle karşı karşıya olan kişilerde vücutta bazı erken belirtiler ortaya çıkabilir. Bu işaretleri zamanında fark etmek hayati önem taşıyor. İşte dikkat etmeniz gereken belirtiler
Kalp krizi, aniden gelişen bir durum olabileceği gibi, vücutta bazı sinyallerle de kendini gösterebilir. Bu belirtilere dikkat etmek hayatınızı kurtarabilir.
KALP KRİZİ NASIL OLUŞUR?
Miyokard enfaktüsü olarak bilinen kalp krizi, koroner damarlardaki tıkanıklık sonucu kalp kasına giden oksijenle birlikte kan akışının azalması veya tamamen kesilmesi şeklindeki doku ölümü olarak tanımlanabilir.
Kalp kasına giden oksijenin azalması, kalp kasının hasar görmesine ve ölmesine sebebiyet verir. Kan akışının azalması sadece kalbi değil vücudun diğer bölümlerindeki kan akışını da durdurarak ölümcül sonuçlar doğurabilir.
KALP KRİZİ NEDENLERİ NELERDİR?
Kalp krizi, yağlı ve kolesterol içeren birikintilerin kalbe kan ve oksijen gönderen bir veya daha fazla koroner arterleri (kalp damarları) tıkaması ile meydana gelir. Bu tıkanma genellikle atardamarların iç kısmında biriken ve yapışkan bir madde olan plaklardan(yağ ve kolesterol gibi maddeler ile oluşur) kaynaklanır.
Başlıca kalp krizi nedenleri şöyledir:
- Yüksek tansiyon- Kolesterol yüksekliği- Diyabet- Nadir görülen tıbbi durumlar- Travmalar- Obezite- Elektrolit dengesizliği- Kan damarlarında yırtık- Sigara ve uyuşturucu kullanımı- Hipoksi (kandaki oksijen eksikliği)- 45 yaş ve üzeri olmak- Genetik faktör- Fiziksel aktivite yetersizliği- Stres- Sağlıksız beslenme
KALP KRİZİ SIRASINDA OLUŞABİLECEK DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BELİRTİLER
1. GÖĞÜS AĞRISI
Kalp krizi geçiren çoğu kişi göğüs bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi meydana geldiğini tarifler ancak bu her kalp krizinde geçerli olan bir durum değildir. Bazı kişilerde sıkıştırıcı tarzda göğüs bölgesinde bir gerginlik meydana gelebilir.Oluşan rahatsızlık hissi genellikle kısa sürelidir ve birkaç dakika içerisinde kaybolur. Bazı kişilerde bu his birkaç saat içinde veya ertesi günde tekrar hissedilebilir. Bu belirtiler genel olarak kalp kasının yeterince oksijen alamadığını gösteren şikayetlerdir ve acil tıbbi müdahale gereksinimi olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
2. FAZLA TERLEME
Aktivite ya da egzersiz sırasında olmayan normalden fazla terleme çeşitli kalp problemlerine işaret ediyor olabilen bir belirtidir. Bazı kişilerde aşırı düzeyde soğuk terleme de meydana gelebilir.
3. HALSİZLİK
Kalp krizi sırasında oluşan aşırı stres kişinin yorgun ve halsiz hissetmesine neden olabilir. Halsizlik ve nefes darlığı kadınlarda daha sık ortaya çıkan belirtilerdir ve kriz öncesi dönemde birkaç ay önceden itibaren mevcut olabilir.
4. YANSIYAN AĞRI
Göğüste oluşan sıkışıklık hissi ve ağrı, kalp krizi sırasında vücudun diğer çeşitli bölgelerine de yansıyabilir. Kalp krizi yaşayan çoğu kişide göğüs ağrısı sol kola yansıma eğilimindedir. Bu bölge dışında omuzlar, sırt, boyun ya da çene gibi bölgelere de ağrının yansıdığı kişiler mevcuttur. Kadınlarda kalp krizi sırasında ağrı alt karın bölgesi ve göğsün alt kısımlarına da yansıyabileceği için dikkatli olunmalıdır. Sırtın üst kısımlarında ağrı oluşması erkeklere göre kadınlarda daha sık görülen bir diğer belirtidir.
5. NEFES DARLIĞI
Kalbin çalışması ve nefes alma birbiriyle yakından ilişkili olaylardır. Kişinin nefes alıp verdiğinin farkında olması olarak tanımlanan nefes darlığı, kriz sırasında kalbin yeterince kanı pompalayamamasına bağlı oluşan önemli bir belirtidir.
6. ÇARPINTI
Kalp krizine bağlı oluşan çarpıntı şikayetinde kişiler yoğun bir kaygı hali içerisindedir. Bazı kişiler bu çarpıntıyı sadece göğsünde değil boyun bölgesinde de tarifleyebilir.
7. ÖKSÜRÜK
Sürekli ve devam eden öksürük kalp krizi belirtisi olabilir. Bunun sebebi ciğerlerdeki kan akışıdır. Bazı durumlarda öksürüğe kan da eşlik edebilir. Böylesi bir durumda vakit kaybetmemek önem kazanır.
8. DÜZENSİZ KALP ATIŞLARI
Hızlı ya da düzensiz çarpıntı kalp atışlarındaki düzensizliğin ciddiye alınması gerektiği belirtilir Ayrıca çarpıntıya yorgunluk, zayıflık ve kısa nefes alışlar eklendiğinde geç kalınmaması gerekebilir.
KALP KRİZİ RİSKİ YÜKSEK OLAN KİŞİLER KİMLERDİR?
- Sigara ve nargile başta olmak üzere tütün ürünleri kullananlar- Kötü kolesterolün (LDL) yüksek olan kişiler- İyi kolesterolü (HDL) düşük olan kişiler- Diyabet (şeker) hastalığı olanlar- Metabolik sendrom yaşayanlar- Obezite hastalığıyla mücadele edenler- Hareketsiz yaşam ve fiziksel aktivitesi az olan kişiler- Erkeklerin 45, kadınların 55 yaşının üstünde olması- Uyuşturucu kullananlar- Hipertansiyon sorunu olanlar- Sağlıksız beslenenler- Preeklampsi öyküsü olanlar- Otoimmün hastalıklara sahip kişiler- Ailede kalp hastalığı yaşayan kişilerin varlığı
KALP KRİZİ ANINDA NE YAPILMALI?
Kalp krizi anında dakikalar ile yarışılır. En kısa sürede bir sağlık birimine ulaşmak gerekir. Kalp krizi geçiren kişi asla kendi başına hastaneye gitmemeli, merdiven çıkmak gibi daha çok oksijen gerektiren hareketleri yapmaktan kaçınmalıdır. Hem kendiniz için hem de çevrenizdeki kalp krizi geçiren kişiler için alabileceğiniz ilk önlemler şunlar olabilir:Kalp krizi belirtilerinden biri başladığı ilk yapılacak iş profesyonel yardım çağırmaktdır. Yani hemen 112 aranmalıdır.
- Eğer yalnızsanız ve telefonunuza yakın bir yerde ise ambulansı ve yakınlarınızı arayarak haber verin.- Üzerinizdeki kravat ya da gömlek gibi kıyafetlerin yaka kısımlarını gevşetin/açın.- Kalp krizi ilkyardım gerektiren bir durum olduğundan, yanınızda deneyimli biri varsa yardım isteyin. Kişi ilkyardım eğitimi almamışsa, size müdahale etmesine izin vermeyin ve ambulansı aramasını isteyin. Kalp krizi geçiren kişi ne kadar yakınınız olursa olsun ilkyardım eğitiminiz yoksa siz de müdahale etmemelisiniz.- Mümkünse pencere ve kapıları açarak ortamın bol oksijenle dolmasını sağlayın.- Kalp krizine araba kullanırken yakalanırsanız, hemen aracı kenara çekin ve yardım isteyin.
Kaynak: heart/healthdirect/medicalpark
Görsel Kaynak: shutterstock
