Milyonlarca yıldır insanlarla yaşamaya devam ediyorlar... Dünyanın en eski 6 hastalığı
2020 yılında Covid-19 virüsü bizi bu yüzyılın hiç aşina olmadığımız bir deneyimiyle baş başa bıraktı: Salgın hastalıklar. İnsanlık tarihi çağlar boyu aktarılan çeşitli hastalıkları kayda geçirdi. Bazıları bugün hala var olan hastalıklar...
İnsanlığın tarih boyunca mücadele ettiği hastalıkların pek çoğu bugün hayatımızda değil. Ancak bazıları olduğu gibi bazıları ise şekil değiştirerek aramızda dolaşmaya devam ediyor. Yüzyıllardır var olan hastalıklar bilim dünyası için şans mı şanssızlık mı hâlâ emin değiliz. Gelin, bilinen en eski 6 hastalığa beraber bakalım.
Kanser
Son zamanlarda hemen her çevreden bir kanser haberi duyduğunuzu hissediyor musunuz siz de? Kanser vakaları gününmüzde biraz daha artmış gibi görünse de bu haqstalık aslında dünyanın en yaşlı hastalıklarından biri. Neredeyse 1.7 Milyon yıllık bir geçmişi var!
Kanserin gerçek kökenleri konusunda hala kafa karışıklıkları var ama 2016 yılında, South African Journal of Science dergisinde yayımlanan bir makalede bazı veriler duyuruldu. Makalede Güney Afrika’daki Swartkrans Mağarası’nda 1.7 milyon yıllık bir homininin ayak parmağı kemiğinde bilinen en eski insan habis tümörü tespit edildi.
Tüberküloz
Aslında solunum yolu enfeksiyonları son zamanlarda artan hastalıklar arasında kabul edilse de bir akciğer enfeksiyonu olan tüberküloz vakaları 100 yıl öncesi kadar tedirgin edici boyutta değil. Yine de bu durum tüberkülozun neredeyse 70,000 yıldır insanlarla beraber olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Tüberküloz hastası birinin hapşırmasıyla havada taşınan küçük damlacıklar aracılığıyla bulaşan tüberküloz oldukça bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır. Kökenler antik döneme dayanır. Tüberkülozun ilk defa 70,000 yıl önce Afrika’daki Paleolitik insanlar arasında ortaya çıktığı öne sürülüyor.
Diş Çürüğü
7'den 70'e en yaygın sağlık sorunlarının başında gelen diş çürüğünün tarihi de epey eski. Neredeyse 15,000 yıldır insanların uğraştığı en büyük rahatsızlıkların başında diş çürükleri geliyor. Avcı-toplayıcılık döneminde insanlar genelde protein ağırlıklı beslendiği için diş çürükleri bu kadar yaygın değildi ama değişen beslenme pratikleri dişlerin yapısını da değiştirdi.
Ancak sakın bu size avcı-toplayıcı döneminde diş çürükleri yoktu gibi düşündürtmesin. 2014 yılında Londra Doğa Tarihi Müzesi’nden yer alan bir çalışma 15,000 yıl önce Fas’ta avcı-toplayıcı devrinde yaşayan bir topluluktaki iskelet kalıntılarında diş çürüklerinin yer aldığı görüldü.
Sıtma
İnsanlığın neredeyse 5500 yıldır mücadele ettiği sıtma, can kayıplarına neden olan yorucu bir hastalıktı. Sıtmanın en büyük salgını II. Dünya Savaşı’nda, Filipinler ve Yeni Gine’de savaşan ABD askerleri arasında yaşanmış kabul ediliyor. Ama bu salgın sıtmanın başlangıcı değil elbette.
Lyme Hastalığı
Bilim dünyasının görece yeni keşfettiği Lyme hastalığı tahmin edildiğinden daha eski bir tarihe sahip. Hastalık ilk defa 1975 yılında tanımlandı ancak hastalığa neden olan Borrelia burgdorferi bakterisi neredeyse 5300 yıldır var!
Leishmaniasis
Böceklerin neden olduğu hastalıkların sayısı hiç az değil. Onlardan biri de neredeyse 4000 Yıldır insanlarla beraber yaşamaya devam eden Leishmaniasis.
Leishmaniasis enfeksiyonu, Phlebotomus cinsine ait dişi kum sineklerinin içinde yaşayan Leishmania cinsindeki parazitlerin neden olduğu bir enfeksiyondur. DSÖ verilerine göre Leishmaniasis teşhisi sayısı da hiç az değil. Her yıl neredeyse 1 milyona kadar vaka tespit ediliyor.
