ÖTV değişikliği fiyatları nasıl etkileyecek?
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) sunulan yasa teklifinde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarının yeniden belirlenmesi, otomobil fiyatlarının akıbetini merak konusu haline getirdi. Teklife göre, en düşük ÖTV oranının yüzde 80 olması öngörülüyor. Bu durum araç fiyatlarının artacağı endişesi yaratırken, son 3 yıldır güncellenmeyen matrahlar sebebiyle piyasada zaten yüzde 80'in altındaki ÖTV dilimlerinde kalan herhangi bir model bulunmuyor. Dolayısı ile, en düşük ÖTV diliminin yüzde 80 olmasının fiyatları artırması beklenmiyor. Öte yandan, teklifte elektrikli ve plug-in hibrit araçların ÖTV'si ile ilgili bir madde yer almıyor. Buna karşın, menzil ve batarya kapasitelerine göre yeni ÖTV oranları belirlenmesinin ise önü açılıyor. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Binek araçlara uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarında değişiklik yapılmasını öngören yasa teklifi, otomotiv sektörünün 1 numaralı gündem maddesi haline geldi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) sunulan teklifte en düşük ÖTV oranının yüzde 80 olarak yer alması, araç fiyatlarının bundan nasıl etkileneceğini merak konusu yaptı.
Hatırlanacak olursa, ÖTV sistemine matrah, yani vergiye tabi tutarlar 2017 yılında dahil edildi. Böylece, vergisiz araç fiyatlarının bir yansıması olan matrahlar, silindir hacimleri ile birlikte doğrudan araçların ÖTV oranlarını belirler oldu.
Bu tarihten sonra döviz kurunda yaşanan her artış araç fiyatlarını yukarı çekerken, fiyatı artan aracın da ÖTV oranının da bir üst dilime çıkmasına yol açtı. Yapılan matrah güncellemeleri ile, ÖTV oranı artan araçların tekrar düşük ÖTV dilimlerine girmesinin önü açılırken, bu güncellemelerin en son Kasım 2022'de yapılması, alt dilimlerde hiç bir aracın kalmamasına neden oldu.
Bir başka deyişle, bayi satış fiyatı 600 bin TL'nin üzerinde olan tüm araçlar yüzde 80 ÖTV dilimine girmiş oldu.
YÜZDE 80 ÖTV'NİN ALTINDA MODEL KALMADI
Gelinen noktada, Türkiye'de satılan tüm içten yanmalı motora sahip araçlar yüzde 80 ve üzeri ÖTV dilimlerinde yer alıyor.
Yüzde 45, 50, 60 ve 70 ÖTV dilimlerinde ise son 18 aydır hiç bir araç bulunmuyor. Dolayısı ile, yasa teklifinde belirlenen en düşük ÖTV oranının yüzde 80 olması, aslında fiilen gerçekleşen bir durumun, eğer teklif meclisten geçerse, resmileşmesi olarak da nitelendirilebilir.
Ayrıca, uzun zamandır hem sektörde hem de tüketici nezdinde talep edilen matrah güncellemesinin de anlamı ortadan kalmış oluyor. Çünkü, yüzde 45, 50, 60 ve 70 ÖTV dilimlerinin tarihe karışacak olması, yapılacak bir matrah güncellemesinin araçların ÖTV oranının etkilememesine ve fiyatlarda da düşüşe yol açmayacağını bizlere anlatıyor.
HİBRİTLERDE TABLO DEĞİŞTİ Mİ?
Teklifte yer alan maddelerde, "elektrik motoru da olanlardan elektrikli motor gücü 50 kW'ı geçip motor silindir hacmi 1800 cm³'ü geçmeyenler" kategorisine giren hibrit araçların ÖTV oranı da yüzde 80 olarak belirlenmiş durumda.
Benzer şekilde, "elektrik motoru da olanlardan elektrikli motor gücü 100 kW'ı geçip motor silindir hacmi 2500 cm³'ü geçmeyenler" kategorisine giren daha büyük motorlu hibrit araçların ÖTV oranının ise teklifte yüzde 150 olarak belirlendiği görülüyor.
Bu iki madde, her ne kadar hibrit araçlarda bir vergi artışı şeklinde yorumlansa da, Türkiye'de söz konusu iki kategoriye giren hibrit araçların ÖTV oranları
hali hazırda teklifte yer aldığı şekilde uygulanıyor. Dolayısı ile, bu koşulları sağlayan araçlarda herhangi bir vergisel değişiklik olmayacağı söylenebilir.
Fakat, "elektrikli motor gücü 100 kW'ı geçip, motor silindir hacmi 2000 cm³-2500 cm³ arasında olanlar" kategorisine giren ve matrah değeri de 170 bin TL'yi aşmayan hibrit araçların ÖTV oranı hali yüzde 130 olarak uygulanıyordu. Yasa teklifinde, bu kategoriye giren araçlara yönelik herhangi bir madde bulunmuyor.
Bu kapsamda, söz konusu gruba giren hibrit araçların yeni dönemde "motor silindir hacmi 2500 cm³'ü geçmeyenler" şeklinde değerlendirilip, ÖTV oranının da yüzde 150'ye çıkacağı öngörülebilir.
ELEKTRİKLİLERDE ÖTV YÜZDE 10'DA KALDI
Mecliste sunulan yasa teklifinin elektrikli araçların fiyatlarını nasıl etkileyeceği de bir başka merak konusu.
Kasım 2022'de yapılan düzenleme ile, motor gücü 160 kW'ı geçmeyen elektrikli araçların ÖTV oranı yüzde 10'a kadar düştü. Sonrasında yapılan matrah düzenlemeleri, yerli otomobil Togg dahil onlarca elektrikli otomobilin fiyatının artmasına rağmen yüzde 10 ÖTV diliminde kalmasını sağladı.
Elektrikli otomobillerde en yüksek ÖTV oranı ise yüzde 60 şeklinde uygulanıyor. Yasa teklifinde yer alan yeni ÖTV oranları ile matrah değerleri ise yüzde elektrikli otomobilleri kapsamıyor.
PLUG-IN HİBRİTLERDE ÖTV DEĞİŞMEDİ
Aynı şekilde, plug-in, yani şarj edilebilir hibrit araçların ÖTV oranları da dizel, benzinli, hibrit gibi güç seçeneklerinden daha farklı oranlarda uygulanıyor.
Temmuz 2024'te yapılan düzenleme ile, bataryası dışarından şarj edilebilen ve aynı zamanda içten yanmalı motora sahip bu otomobillerde ÖTV oranları yüzde 30, yüzde 60 ve yüzde 70 olarak belirlendi.
Bu düzenleme öncesinde Türkiye'de satılan tüm plug-in hibrit otomobillere en düşük yüzde 80 oranında ÖTV uygulanıyordu.
Dolayısı ile, yasa teklifinin bu gruba giren araçları da kapsamadığını belirtmek gerek.
BATARYA VE MENZİLE GÖRE ORANLAR BELİRLENECEK
Öte yandan, teklife göre, 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan taşıtların, motor silindir hacmi, menzilleri ve batarya kapasiteleri itibarıyla farklı oranlar belirlenmesinin de önü açılıyor.
Yasa teklifinin bu maddesine gerekçe olarak, taşıtların sınıflandırılmasında ve vergilendirilmesinde teknolojik gelişmeler ve çevresel faktörlerin daha etkin şekilde dikkate alınabilmesi gösteriliyor.
Bu kapsamda, otomobillerin silindir hacimleri, elektrikli motor gücü ve fiyatlarına göre şekillenen mevcut ÖTV sisteminin de ileriki dönemde yenileneceği anlaşılıyor.
