Staj sigortası olan kadının doğum borçlanması hakkı
Sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadınlar, çocuk iki yaşını dolduruncaya kadar boşta geçen süreler için doğum borçlanması yaparak emekliliklerine saydırabilirler. Öğrenciliğinde staj sigortası bulunan kadınlar da staj yaptıkları tarih ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan çocukları için doğum borçlanması yaparak sigorta başlangıcını öne çekebilirler. Ahmet Kıvanç, Habertürk okurlarının sorularını yanıtladı
STAJ SİGORTASI İLE DOĞUM BORÇLANMASI YAPILABİLİR Mİ?
Eşimin sigorta başlangıcı 01.01.2002. 1998 yılında evlendik. 19 Haziran 1999 doğumlu çocuğumuz var. Öğrenciliği döneminde staj yapmış. Eşim doğum borçlanması yapabilir mi? Doğum borçlanması yaparsa sigorta başlangıcı 19 Haziran 1999 tarihine mi çekilir? (Mustafa A.)
SORULARIRNIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Kanuna göre 4/a (SSK), 4/b (BAĞ-KUR) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki kadınlar sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocukları 2 yaşını dolduruncaya kadar geçen süreler için doğum borçlanması yapabiliyor. Bir kadın her bir çocuk için 2 yıl olmak üzere toplam üç çocuk için 6 yıla kadar borçlanma hakkına sahip bulunuyor.
Her bir çocuk için otomatik olarak 2 yıl (720 gün) borçlanma hakkı söz konusu değildir. Çocuk doğduktan sonra doğum izninde geçirilen süreler ile 2 yaşını dolduruncaya kadar geçen ücretsiz izin süreleri için borçlanma yapılabilir. Çocuğun doğumundan sonra çalışmayı tümüyle bırakan veya çalışmaya ara veren kadınlar da yine çocuk 2 yaşını dolduruncaya kadar boşta geçen süreleri borçlanabilir.
Doğum borçlanması normalde sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğun çocuklar için yapılabiliyor. Ancak, sigortalı çalışma öncesinde staj yapan kadınlar için de doğum borçlanması yapma hakkı bulunuyor. Staj yaptıkları tarih ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan ve hayatta kalan çocuklarının her biri için 2 yıl doğum borçlanması yapabilirler.
Burada önemli bir ayrıntı var. Staj yapan öğrencilerin bazıları için staj sigortası yapılırken, bazıları için yapılmamış olabiliyor. Borçlanma hakkından yararlanılabilmesi için staj sigortasının yapılmış olması gerekir. Eşinizin staj sigortası bulunuyorsa, sigortalı çalışmaya başlamadan önce doğan çocuğunuz için doğum borçlanması yapabilir.
Doğum borçlanması için günlük asgari ücretin yüzde 32’si oranında prim ödenir. Borçlanma başvurusunu bu yıl bitmeden yaparsanız her gün için 277,39 TL olmak üzere 720 gün için 199.722 TL prim ödersiniz. Borçlanma başvurusunu 1 Ocak 2026 tarihinden sonra yaparsanız, borçlanma maliyetiniz aralık ayında açıklanacak asgari ücret zammı oranında artar.
Staj sigortası ile sigortalı çalışmaya başlama tarihi arasında doğan çocuk için doğum borçlanması yapanların sigorta başlangıç tarihleri, borçlanılan süre kadar geriye çekilir. Eşiniz 720 gün doğum borçlanması yaptığında sigorta başlangıç tarihi 19 Haziran 1999 tarihine değil, 1 Ocak 2000 tarihine çekilir.
2006’DA ÇALIŞMAYA BAŞLAYAN KADIN NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİR?
Eşim 30.07.1983 doğumlu. Sigorta başlangıcı 23.11.2006 ve aralıklı olarak toplam 1109 gün primi var. En son Haziran 2012’de prim ödemesi oldu. 2012, 2016 ve 2022 doğumlu üç çocuk sahibiyiz. Doğum borçlanmasından sonra ne kadar isteğe bağlı sigorta primi yatırmamız gerekiyor? Bu durumda ne zaman emekli olabilir? (Mehmet D.)
İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan kadınlar 4/a (SSK) statüsünde 7000 prim günüyle 58 yaşında emekli olabilirler. Prim günü normal emeklilik için yeterli olmayan kadınlar ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim gününü tamamlamak şartıyla yine 58 yaşında emekli aylığı bağlatabilirler.
Eşiniz çocuklar doğduktan sonra hiç çalışmadığından üç çocuk için toplam 2160 gün doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanmasından sonra eksik günleri tamamlamak için 1231 gün isteğe bağlı sigorta primi yatırırsanız ondan sonra hiç çalışmasa bile 58 yaşını tamamladığı 30 Temmuz 2041 tarihinden sonra emekli aylığı bağlatabilir. Hiç çalışmayacağı varsayımıyla 4500 günden kısmi emekli aylığı bağlatacağını düşünerek bu yolu önerdim.
Emekliliği riske atmamak için dikkat etmeniz gereken iki önemli husus var. Birincisi, doğum borçlanmasını isteğe bağlı sigortaya başlamadan önce yapmalısınız. Çünkü doğum borçlanması son çalışılan statüye sayılır. En son SSK statüsünde çalıştığından isteğe bağlı sigortadan önce doğum borçlanması yaparsanız SSK statüsünde sayılır ve daha kısa sürede emekli olur. Doğum borçlanmasını isteğe bağlı sigortadan sonra yaparsanız bu kez emeklilik için 4500 prim günü yetmez, 5400 prim gününü tamamlamanız istenir.
Dikkat etmeniz gereken ikinci husus, isteğe bağlı sigorta primini sadece 1231 gün olarak ödemeniz. İhtiyacınız olan süre bu kadar. İsteğe bağlı sigorta primi 1260 güne çıkarsa yine SSK statüsünde değil BAĞ-KUR statüsünde emekli olmak zorunda kalır.
MEMURLUKTAN 25 YILI TAMAMLAMADAN AYRILAN NASIL EMEKLİ OLUR?
15 Eylül 1998 tarihinde Emekli Sandığı girişim var. 2016 yılına kadar kesintisiz 6.553 prim günüm bulunuyor. 49 yaşındayım. Emekli Sandığında 25 yılı tamamlayamadım. Emekli olabilmem için 1261 gün sigortalı çalışman gerekiyor dedi SGK görevlileri. Emekli olabilmemin başka bir yolu var mıdır? Acaba isteğe bağlı olarak kendim prim yatırıp emekli olabilir miyim? (İbrahim G.)
Emekli Sandığından emekli olabilmeniz için tekrar memuriyete dönüp 9000 günü tamamlamanız gerekir. SSK (4/a) statüsünde emekli olabilmeniz için ise bu kapsamda 1260 gün çalışmalısınız. İsteğe bağlı sigorta yaptırmanız halinde ise emeklilik için 9000 günü tamamlamanız istenir. İsteğe bağlı sigortayı tavsiye etmem.
