2024’te emeklilik dilekçesi verenlerin merak ettiği soru

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenler ile 2025 yılında verenler arasında ortaya çıkacak yüzde 32 oranındaki farkı giderici yasal düzenleme yapılmayacağının ortaya çıkması üzerine emekliliğe hak kazanmış kişilerin kafası biraz daha netleşti. Yüz binlerce kişi bu yıl emekli olmaya hazırlanıyor. Ancak, sorular da gelmeye devam ediyor. Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenlerin ocak ayında emekli aylıklarına yapılacak zamdan yararlanıp yararlanmayacakları, merak edilen soruların başında geliyor.

Emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihinde verenlere 1 Ocak 2025 tarihinden geçerli olmak üzere emekli aylığı bağlanacak. 2024 yılı enflasyonu orta vadeli programda öngörüldüğü gibi yüzde 41,5 oranında gerçekleşirse ocak ayında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yüzde 13,45 oranında zam yapılacak. Dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihine kadar vermiş olan emekliler de bu zamdan yararlanacaklar. E-Devlet’te şu an görünen tutarların üzerine ocak ayındaki zam eklenerek emekli aylıkları bağlanacak.

Ücretlerini ayın 15’inde alan kamu işçilerinin emeklilik dilekçelerini en geç 14 Ocak 2025 tarihinde vermeleri gerekiyor. Bu kişilerin emekli aylıkları da 15 Ocak 2025 tarihinden geçerli olarak bağlanacak. Kamu işçileri dilekçelerini 14 Ocak 2025 tarihine kadar vermeleri halinde 2024 yılı emeklisi sayılacaklar. Bu dönemde dilekçe verenler de ocak ayında emekli aylıklarına yapılacak zamdan yararlanacaklar. İhsan Beyin e-Devlet’te ek ödeme dahil 22.000 TL olan emekli aylığı zamla birlikte ocak ayında 24.959 TL’ye yükseleceği için ilk aylığı bu tutar üzerinden ödenecek.

Yeri gelmişken bir hususa daha açıklık getirmek istiyorum. Özellikle belediye şirketlerinde çalışanların ücret ödemeleri konusunda karışıklık yaşanıyor. Bazı şirketlerde ödemeler ayın 5’inde, bazılarında ise 1’inde yapılıyor. Ücreti ayın 5’inde ödenenlerin de emeklilik dilekçelerini en geç 31 Aralık’ta vermesi gerekir.

Merak edenler açısından bir başka hususun daha altını çizmek istiyorum. Emeklilik dilekçesini 1 Ocak 20225 (kamu işçileri için 15 Ocak 2025) ve sonrasında verenler de ocak ayında emekli aylıklarına yapılacak zamdan yararlanacaklar. Ancak onların şu an e-Devlet’te görünen emekli aylığı önce ocak ayında yeni katsayı üzerinden hesaplanacak. Hesaplanan yeni tutara ocak ayı zammı uygulanacak. Örneğin İhsan Bey emeklilik dilekçesini 14 Ocak 2025 yerine 15 Ocak 2025 tarihinde verirse şu an 22.000 TL görünen emekli aylığı ocak ayında 16.667 TL’ye düşecek. Bunun üzerine yüzde 13,45 oranında ocak ayı zammı uygulandığında ilk emekli aylığı 18.908 TL olacak. Dilekçeyi 14 Ocak’ta verdiğinde bağlanacak ilk emekli aylığının 24.959 TL olduğunu dikkate alırsak, ayda 6.051 TL fark ortaya çıkacak.

(Bu hesaplamalar sadece fikir verme amacı taşımaktadır. Kesin tutarlar, kişinin çalışma dönemlerindeki prim günlerine, prime esas kazançlarına göre değişiklik gösterir.)

“DEVLET BENİ 10 YIL ERKEN EMEKLİ EDEREK 5,5 MİLYON LİRA ÖDEMEYİ NEDEN GÖZE ALIYOR?”

Ben de kafası karışık olan EYT’li çalışanlardanım. Şu an e-Devlet’te görünen emekli maaşım 46 bin TL. Yani düzenleme olmazsa %30’luk kayıp ile 32.200’e düşecek. Aylık 13.800 TL’lik kayıp olacak. Benimle aynı durumda olan, büyük şirketlerde çalışan birçok kişi var. Biz de bu kaybı yaşamamak için aralık ayının sonunda emekli olmayı planlıyoruz. 44 yaşında biri olarak soruyorum:

Devletin yasa değişikliği yaparak bana vermediğini ben zaten aralık ayında dilekçe verirsem alacağım. Şirket çalıştırırsa en az on yıl daha çalışacağım. Merak ediyorum, neden devlet yıllarca bana erkenden emekli aylığı vermeyi göze alıyor da farkı giderici düzenleme yapmıyor? Sadece beni 54 yaşına kadar sistemde tutsa bugünkü parayla 5.520.000 TL devletin kasasında kalacak. Kısa vadede ise binlerce kişi zaten emekli olup bütçeye ek yük getirecek.

İkinci sorum da şu, 120 bin TL’nin üzerinde brüt yatan maaşımdan dolayı her ay hesaplanan emekli maaşım 300 TL civarında artıyor. 2025’e gelindiğinde bu rakamlar emekli aylığı hesaplamalarıma nasıl yansıyacak? (Bilal A.)

Çok güzel bir hesap yapmışsınız. Yüz binlerce kişi de sizinle aynı durumda. “Neden devlet yıllarca bana erkenden emekli aylığı vermeyi göze alıyor?” diyorsunuz. Çünkü düzenleme yapılmadığında yaklaşık 400 – 500 bin kişi yüksek aylık almak için erken emekli olacak. Buna karşılık, emekliliğe henüz hak kazanmamış yaklaşık 19 milyon kişiye ileride bağlanacak emekli aylığı ise düşecek. Uzun vadede devletin emekli aylığı yükümlülüğü azalacak. Devlet bir anlamda ortaya çıkan konjonktürel durumdan istifade ederek emekli aylıklarını düşürme yolunu seçmiş oldu.

Emekliliğe 2025, 2026 yılı gibi yakın zamanda hak kazanacak kişiler emekli aylıklarının ocak ayında düştüğünü görünce seslerini yükseltmeye başlayacaklardır. Öyle zannediyorum ki, siyaset kurumu bu sesleri duymazdan gelemeyecek. Emekli aylığındaki düşüşü önlemek için gelecek yıl bir düzenleme yapılmak zorunda kalınırsa sizin gibi erken emekli olan yüz binlerce kişiden kaynaklı emekli aylığı yükü de devletin üzerine kalacak.

Diğer sorunuza gelince… Şu an 46.000 TL olan emekli aylığınız önce ocak ayında yaklaşık 34.850 TL’ye düşer. Brüt ücretiniz gelecek yıl ortalama yüzde 25 oranında arttı diyelim. Ocak ayı itibarıyla 34.850 TL olan emekli aylığınız her ay 370 TL dolayında artar. Şu an 46.000 TL olan emekli aylığı ise zamla birlikte ocak ayında 52.200 TL olur. Emekli olmayıp çalışmaya devam ettiğiniz takdirde ocak ayındaki seviyeye ancak en erken 5 yıl çalıştıktan sonra gelirsiniz.

EMEKLİ AYLIĞI DÜŞÜK, ÇALIŞIRKEN ALDIĞI ÜCRET YÜKSEK OLANLAR NE YAPMALI?

Özel sektörde brüt 80.000 TL - 90.000 TL arası kazançla çalışmaya devam ediyorum. EYT hakkım var, 50 yaşındayım fakat emekli olmadım. Sistemde emekli aylığım 24.000 TL görünüyor. Oldukça sağlıklıyım ve çalışma ortamım da oldukça rahat. Yüzde 50 home office çalışıyorum. Bu sebeple minimum 5 yıl daha çalışıp sistemde görünen maaşımı artırmayı hedefliyorum. Sistemde emekli aylığımda her ay 220-250 TL arası artış gerçekleşiyor.

Emekli olmayıp çalışmaya devam etmem durumunda ortaya çıkacak kaybı kaç yılda telafi ederim. Sizce çalışmak mı mantıklı, yoksa 24.000 TL aylıkla emekli olmak mı? Çalışmaya devam edersem bugünkü parayla 5 sene sonunda maaşım tahmini ne kadar olur? (İlker D.)

Sizin gibi bazı kişiler geçmiş yıllarda düşük ücretle çalışırken, son yıllarda daha yüksek ücretle çalışmaya başlamış olabiliyor. Bu kişilerin emekli olup olmamaya karar verirken hesap kitap yapması gerekir. Kabaca fikir vermesi açısından sizin örneğinizden hareketle birlikte hesaplama yapalım.

Emekli olursanız 5 yıl boyunca bugünkü tutar üzerinden 1 milyon 630 bin lira emekli aylığı alırsınız. Emekli olmayıp çalışmaya devam ederseniz emekli aylığınız ocak ayında 18.200 liraya düşer. Çalışmaya devam ettikçe emekli aylığınız her ay ortalama 235 TL artarsa, 5 yılın sonunda emekli aylığınız 14.100 TL artarak 32.300 TL olur. Emekli aylığınız sistemde şu an görünen seviyeye göre 8.300 TL artar. Bu farkı ömür boyu alacaksınız ama diğer taraftan mahrum kaldığınız 1 milyon 630 bin lira tutarındaki aylığı ise yaklaşık 16 yılda telafi edeceksiniz. Hangisinin avantajlı olduğuna siz karar verin.