Kayalık zeminde yeni şehir

6 Şubat depremlerinin en çok etkilediği ve büyük yıkımlara neden olduğu şehirlerin başında Adıyaman geliyor kuşkusuz. Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler Adıyaman’da çok büyük yıkıma neden oldu.

Adıyaman genelinde 5 bin 953 enkazda arama-kurtarma çalışması yapıldı. Ne yazık ki 8 bin 561 vatandaşımız da vefat etti. 17 bin 499 kişi, enkazdan yaralı olarak çıkarıldı. Ve hâlâ 7 kişi de kayıp...

Adıyaman genelindeki 115 bin 67 binanın 28 bin 483’ü yıkık ya da yıkılması gerekli ağır hasarlı. Orta hasarlılarla birlikte 33 bin 482 bina hasarlı. Depremin ardından kurulan konteynerlerde 125 bin kişi kaldı...

YENİ BİR ŞEHİR

Bu rakamlar, tablonun vahametini açıkça ortaya koyuyor. 2. yılda Adıyaman nasıl? Yaralarını sarabildi mi? İletişim Başkanlığı’nın düzenlediği uluslararası medya programı çerçevesinde Adıyaman’dayım. Deprem bölgesine yapılan bu seyahate uluslararası yayın kuruluşlarının ilgisi yoğun. Kalabalık bir heyetle geldiğimiz Adıyaman’da görüyorum ki şehrin toparlanması için hummalı bir çalışma yürütülüyor.

Bir taraftan binaları yıkılan vatandaşın kendi yaptığı münferit dönüşümler, diğer taraftan da Emlak Konut ve TOKİ tarafından yapılan büyük çaplı dönüşümler... Adıyaman’da, Emlak Konut’un yaptığı İndere deprem konutlarını görme fırsatım da oldu. İndere’deki konut alanı gezisinde Adıyaman Valisi Osman Varol da bize eşlik etti ve Vali Varol, etap etap çalışmaları anlattı.

Dediğim gibi, etap etap ilerliyor çalışmalar, bazı etaplarda kuralar çekilmiş, yaşam başlamış, depremzedeler konutlarına yerleşmiş, bazı etaplarda da çalışmalar sürüyor. Örneğin, 'dünyanın en büyük şantiyesi’ denilen İndere’de şu anda devam eden etapların yaz başında tamamlanması hedefleniyor. Konutlar, zemin+4’ü geçmiyor. İndere’de toplamda 65 bin konutun olacağı alan, kaya zemin olduğu için seçilmiş. Konutlar, kaya zemine tünel kalıp sistemiyle inşa edilmiş. İndere’de konutların yanı sıra alışveriş merkezleri, okullar ve sosyal donatı alanları da var.

Sadece İndere’de değil Örenli’de de deprem konut alanı bulunuyor.

Aslında şöyle denilebilir; Adıyaman’da yeni bir şehirleşme var. Yıkılan binlerce binanın yerine şehrin üst bölgesinde, kayalık zeminde yeni bir şehir kuruluyor. Fakat eski şehir merkezinde de münferit yenileme çalışmaları sürüyor. Vali Osman Varol’un verdiği bilgiye göre eski şehir merkezindeki çalışmalar zemin etüdüne göre ilerliyor. Diğer taraftan, eski şehir merkezinde yani çarşıda tüm dükkanlar açık, çarşı kalabalık, hareketli. Fakat acı hâlâ çok taze. Hangi dükkana girseniz, kiminle konuşsanız mutlaka ailesinden ya da eşinden dostundan kayıpları olmuş. Ateş, tüm şehre düşmüş. Ancak hayat devam ediyor, etmek zorunda... Bu arada, Ulucami’den de bahsetmezsem olmaz. Adıyaman’ın tam kalbinde bulunan Ulucami, depremde yıkılmıştı. 16. yüzyılın başlarında Dulkadiroğulları Beyliği zamanında yapılan camide restorasyon başlamıştı. Ulucamiyi de görme fırsatım oldu, restorasyon devam ediyor...