Bereketli tur
Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu'nun 60'ncısı geride kaldı. Herhangi bir organizasyonun 60 yılı geride bırakması bile başlı başına önemli bir işken tur bize fazlasını da gösterdi. Ülkemizdeki yarışların gediklisi Astana takımının 37 yaşındaki Hollandalı sporcusu Wout Poels'un genel klasman şampiyonluğu ile geride kalan tura bir göz atalım…
Bereketin sözlük anlamlarından biri olan yağmuru Türkiye’deki bisiklet turları ile birlikte anıyoruz birkaç yıldır. Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun İstanbul durağı son yıllarda yağmurdan epey nasibini almış ve nötralize edilen final etaplarını izletmişti. Yani bisikletçiler yine pedal çevirmiş ama yarışmak yerine finişe toplu şekilde gelerek önceki etaplarda şekillenen sıralamalarını korumuştu. 1995’ten sonra yine Antalya’da başlayıp İzmir’de bitecek 8 günlük turumuz bize yağmur sürprizinin yaşanmayacağını düşündürmüştü. Ancak bereket, güneyimizde de bisikletçileri yakaladı. Üstelik turun en zorlu etabında.
Marmaris’ten Akyaka’ya uzanan 115 kilometrelik bu etapta Sakar geçidini aştıktan sonra deniz seviyesine inen bisikletçileri 9 kilometrelik Kıran tırmanışı bekliyordu. Ortalama eğimi yüzde 10’a yakın olan ve 900 metre irtifa kazanılan bu tırmanış, adının hakkını veren cinstendi. Genel klasman için iddiası olan zirveye önce varmalıydı. Ancak etaplar belli olduğunda fazla hesaba katılmayan yağmur, tüm yol boyunca sporcuları zorladı. Gökova Körfezi’ne doğru tehlikeli virajlarda temposunu düşüren pelotonda kazalar yine de kaçınılmaz oldu.
Start alan 160 sporcudan 145’inin bitirebildiği bu etabın galibi Astana takımının deneyimli ismi Wout Poels (37 yaşında, Hollandalı) oldu. 3 saat 14 dakika 12 saniyede zirvedeki finişe ulaşan Poels’u 19 saniye gerisinden takım arkadaşı Harold Martin Lopez (24 yaşında Ekvadorlu) takip etti. Kraliçe etap hem genel klasmanı şekillendirdi hem de sonraki güne yorgun bacaklarla birlikte yağmuru da devretti.
Marmaris’ten başlayacak 5. Etap öncesinde devam eden yağmur nedeniyle yarış yetkilileri ve takımlar bir dizi toplantı yaptı. Önce ilk 70 kilometresinin nötralize edilmesine yani toplu halde yarış direktörünün belirlediği hızla geçilmesine 70’nci kilometrede de asıl startının verilmesine karar verildi. Ancak hava durumu ve parkur içinden gelen bilgiler buna da izin vermedi ve etabın iptaline karar verildi. Yarış Direktörü Mutlu Erçevik, kararın nedenini açıklarken etabın profiline dikkat çekti. Yani daha fazla teknik inişlerin olduğu ve sprintle bitmesi beklenen etap profilinin riski de artıracağını söyledi. 4. Etaptaki tırmanışta dağılan pelotonun riski de bir ölçüde azalttığını ancak toplu gidilen ve hızın daha yüksek olacağı 5. Etapta kaza ihtimalinin daha fazla olacağını belirtti.
Bu durum da sporcu sağlığı açısından anlaşılabilir. Hele yağmur altında koşulan 4. Etabı izleyen biri için daha da anlaşılabilir. İki kat çizilen ve genişliği birbirine tutmayan şeritlerden geçen her teker endişeyi artırmıştı çünkü. Firkete virajlarda yağmurun da sürüklediği çakılımsı yüzey de… Bu deneyimi yaşayan çoğu sporcu iptalden memnuniyet duymuştur. “Çoğu” çünkü 3 Türk takımından Spor Toto’nun memnun olmadığını öğrendik. Takımın mekanisyeni ve yarışlardan anlık paylaşımlarla dikkat çeken ismi Enes Talha Ay’ın görüşlerini aktardığı sporcular şartların yarışa elverişli olduğunu söylüyordu. Takımın kaptanı Ahmet Örken’in yokuş klasmanındaki liderliği için kritik puanları alabileceğini düşünmelerinin yanı sıra yolların yabancısı olmamalarına da bağlayabiliriz bu durumu. Neticede yarış koşulsaydı ve kötü bir kaza olsaydı “Acaba koşulabilir miydi” sorusundan daha büyük bir pişmanlık bırakacak ve organizasyonun hanesine eksi yazılacaktı.
Söz Ahmet Örken’den açılmışken turdaki çabasına şapka çıkarmamak olmaz. Sprinter kimliği ile bildiğimiz sporcuyu hocası Mehmet Şafakçı bu tur için özel hazırlamış. Etap profillerindeki yokuşları Ahmet Örken’in gözüne kestirmiş. Bunun için kilosunu düşürmüş ve antrenmanlarını yapmış. 4. Etabın sonunda topladığı puanlarla tırmanış klasmanında liderliğe yükselen Ahmet Örken kırmızı mayoyu giymeye hak kazandı. 6. Etapta liderliğini genel klasmanın da lideri olan Wout Poels’a kaptırsa da turu kırmızı mayo ile tamamladı.
(Bisiklet izleyicisi olmayanlar için bu parantezi açmak gerekirse: Etaplı turlarda genel, sprint (puan), tırmanış klasmanları bulunuyor. Etapların toplamını en kısa sürede tamamlayan sporcu genel klasman lideri oluyor. Etap içinde belirlenen kapılardan önce geçen sporcuların topladığı puanlar sprint klasmanındaki lideri belirliyor. Bu kapılar bir yokuşta ise puanlar tırmanış klasmanında birikiyor. Zorluk derecesine göre puanlar belirleniyor. Finiş bir sprintle ya da zirvede bitiyorsa onun puanı da ilgili klasmanı etkiliyor. Genel klasmanda en iyi dereceye sahip en genç sporcunun da bir mayosu oluyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nda bu klasman yerine adı Türkiye Güzellikleri olan bir sprint klasmanı daha bulunuyor. Bu klasmanların liderleri de farklı renklerde mayo (forma) giyiyor. Bizim turumuzda genel klasman turkuaz, sprint yeşil, tırmanış kırmızı, Türkiye Güzellikleri de beyaz mayo ile belli oluyor. Birden fazla klasmanda lider olan sporcu hiyerarşide önde olan mayoyu giyip diğer mayoyu o klasmanın ikincisine ödünç veriyor.)
KOL BOYU KISALMIŞ LİDER MAYOSU
Mayolardan bu kadar uzun söz etmişken bir stil notunu da eklemeden geçmeyelim. Bisiklet formalarında kol boylarının dirseğe kadar uzandığını görüyoruz son yıllarda. Bu sporda sadece bisiklet değil, kask, kıyafet dahil her türlü ekipman tasarlanırken rüzgar faktörü göz önünde bulundurulur. Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’ndaki kısa kollu lider formalarının sporcuların pazularında biraz daha güneş yanığı bıraktığı aşikar. Ancak performansa etkisi çok detaylı analizlere muhtaç.
YENİ GELENLER VE GERİ GELENLER
Peki turun bereketi sadece yağmurda mı? Türkiye Turu, podyuma ilk adımın atıldığı tur olarak da geri dönenlerin turu olarak da adından söz ettiriyor. Birkaç sene önce kariyeri bitti sanılan Mark Cavendish dönüşünü Türkiye’de yapmıştı. Son zaferini 2023 yılında elde eden Elia Viviani de Selçuk-Çeşme arasındaki 7. Etabını kazanarak podyumun birinci basamağına çıktı. 2010 yılında daha kariyerinin başında Türkiye’de etap kazanan Vivianı ustalık döneminde de bir zafer elde etmiş oldu.
Genel klasmanın da bir başka usta Wout Poels’a gittiğini düşündüğümüzde turda ustaların yılı olduğunu söylemek mümkün. Ancak hayal kırıklığı yaşayan bir ustayı da ağırladık. Uno-X takımının Norveçli efsanesi Alexander Kristoff, son iki etapta sprinte kalksa da ikincilikle yetindi. İlk iki etabı alan Alpecin’in gençleri de turda büyük anıları olan Jasper Philipsen gibi takımın sprint geleneğinin devamını müjdeler gibiydi.
‘BİZİM ÇOCUKLAR’IN TUR KARNESİ
Ahmet Örken, kırmızı mayo giymek için takımıyla beraber çalıştı. Mustafa Tekin de kaçışlarda aktifti. Konya Büyükşehir Belediye takımının son olimpiyatlarda ülkemizi temsil eden sporcusu Burak Abay’ı da kaçışlarda gördük. Ahmet Örken’in ikinci bitirdiği tırmanış klasmanının dördüncüsü aynı zamanda. Genç takım arkadaşı Ramazan Yılmaz da 7. Etaptaki sprint finişte 12. Sırada yer buldu. Bu, bizim sporcularımız içinde turdaki en iyi etap sıralaması oldu. Bir diğer Türk takımı İstanbul Büyükşehir Belediye’nin sporcuları da kaçışlarda boy gösterdi. Ancak genel klasmana bakıldığında seviye farkı daha görünür oldu. En üst sıradaki sporcumuz liderin 40 dakika gerisinde 64’üncü sırada turu tamamlayan Burak Abay. Onun da 4 buçuk dakika kadar gerisinde Ahmet Örken 69’uncu sırada bitirdi. Bizim sporcularımızın sprinter özelliği daha çok öne çıksa da genel klasman için kat edilecek yol var belli ki.
Geçen yıl ilk 30 içinde bizim takımlarımızdan 3 sporcu olduğunu hatırlatalım: 24. Burak Abay (Konya Büyükşehir Belediyesi), 25. Natnael Berhane (Şimdi İBB olan Beykoz Belediyesi), 30. Serdar Anıl Depe (Spor Toto)
Takım sıralamasına bakıldığında da 23 takım arasında İBB 20’nci, Spor Toto 21’inci, Konya da 22’nci oldu. World ve Pro team takımlarının önünde bir sonuç beklemek zordu. Temsilcilerimizin kıta takımı olduğunu ve turda 7 kıta takımı olduğunu not etmekte fayda var.
